Harmonia i synapsis w rozumieniu Heraklita

Autor

  • Wojciech Kleofas Gródek Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.1798

Słowa kluczowe:

zgodność, zespolenie, spotykające się, różniące się, odwrócony, przeciwne, łuk, porządek, cały, współbrzmiące, różnie brzmiące, jedno, wszystko, słowo

Abstrakt

Artykuł jest próbą wyjaśnienia znaczenia terminów harmonie i synapsis. Podjęcie tej próby jest podyktowane zastosowaniem wobec obu terminów określeń, jakimi są sympheron i diapheron. Wydawać by się mogło, że zastosowanie podobnych określeń sugeruje podobne znaczenie. Jednakże w toku przeprowadzonych analiz można dostrzec, że Heraklit odnosi te terminy do różnych zdarzeń. W przypadku harmonie jest to zgodność dwóch radykalnie przeciwnych sobie elementów, których naturę wyraża stwierdzenie ze zdania B 8, czyli to antiksun. W przypadku synapsis jest to połączenie dwóch przedmiotów, czyli jakiś wspólny element, np. wspólna granica. Zastosowanie do obu terminów podobnych określeń sympheron i diapheron może być podyktowane poszukiwaniem przez Heraklita reguły (gnome), która rządzi wszystkim. Może świadczyć o tym możliwość pośredniego odwoływania się do logosu.

Biogram autora

  • Wojciech Kleofas Gródek - Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Doktor filozofii, p. o. kierownika katedry Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Wy­działu Filozoficznego Uniwersytetu Pa­pies­kiego Jana Paw­ła II w Krakowie. Członek zarządu Towarzystwa Metafizycznego im. A. N. White­heada. Zajmuje się wczesną filo­zofią grecką, w szczególności szkołą eleacką.

Bibliografia

Aristoteles graece, ed. I. Bekker, vol. 1 i 2, Berolini 1831. Editio altera quam curavit Olof Gigon, Berolini 1960.

Colli G., La sagesse grecque, t. 3, Combas 1992.

Diels H., Kranz W., Die Fragmente der Vorsokratiker, Weidmann 1989.

Emlyn­‑Jones C. J., Heraclitus and the identity of opposites, „Phronesis” 21 (1976), s. 89–114.

Kahn Ch. H., II. A new look at Heraclitus, “American Philological Quarterly” 1 (1964) no. 3, s. 189–203.

Homeri Odyssea, eds. W. Dindorf, C. Hentze, pars I, Lipsiea 1931.

Kirk G. S., Raven J. E., Schofield M., Filozofia przedsokratejska, przekł. J. Lang, Warszawa 1999.

Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.

Marcovich M., Heraclitus: Greek text with a short commentary, Merida 1967.

Mrówka K., Heraklit, Warszawa 2004.

Platonis dialogi, ed. I. Bekker, p. II, vol. 1, Berolini 1817.

Plutarchi Chaeronensis Scripta moralia, ed. A. F. Didot, Parisiis 1841.

Porphyrius De Antro Nympharum, ed. C. Gesner, Traiecti ad Rhenum 1765.

Poster C., The task of the bow: Heraclitus’ rhetorical critique of epic language, “Philosophy & Rhetoric” 39 (2006), s. 1–21.

Shipton K. M. W., Heraclitus fr. 10: a musical interpretation, „Phronesis” 30 (1985) ­issue 2, s. 111–130.

Snell B., Heraklits Fragment 10, „Hermes” 76 (1941), s. 84–87.

Snyder J. M., The harmonia of bow and lyre in Heraclitus Fr. 51 (DK), „Phronesis” 29 (1984), s. 91–95.

Pobrania

Opublikowane

2016-10-10

Numer

Dział

Artykuły

Podobne artykuły

1-10 z 223

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.