Wkład chrześcijaństwa w formowanie idei wolności w kulturze europejskiej na tle wybranych poglądów starożytnych i nowożytnych
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.2783Słowa kluczowe:
wolność, chrześcijaństwo, fatum, przeznaczenie, starożytność, średniowiecze, nowożytnośćAbstrakt
Artykuł omawia rozwój pojęcia wolności w kulturze zachodniej. Istotnym motywem jest uwzględnienie pozytywnego wpływu chrześcijaństwa na rozwój idei wolności w obrębie myśli europejskiej. Chrześcijaństwo umożliwia (1) odrzucenie wszechobecnego fatum, (2) przezwyciężenie niewolnictwa, (3) przywrócenie równości kobiety i mężczyzny, (4) zbudowanie bardziej adekwatnej antropologii w oparciu o nowe rozumienie Boga i religii. Kultura europejska doszła do najpełniejszego rozumienia wolności dzięki inspiracjom płynącym z objawienia chrześcijańskiego, a sformułowanie liberalnych koncepcji wolności – nawet gdy stawały w opozycji do ujęcia chrześcijańskiego – było możliwe tylko dzięki pojęciom odkrytym za sprawą chrześcijaństwa.
Bibliografia
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, przeł. D. Gromska, Warszawa 1956.
Arystoteles, Polityka, przeł. L. Piotrowicz, Warszawa 2004.
Bartoś T., Bielawski K., Ścieżki wolności, Kraków 2007.
Boecjusz, Przeciw Eutychesowi i Nestoriuszowi: O dwóch naturach, w: Boecjusz, Traktaty teologiczne, przeł. R. Bielak, A. Kijewska, Kęty 2000, s. 66–84.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. K. Leśniak, Warszawa 1982.
Godineau D., Kobieta, w: M. Vovelle, Człowiek oświecenia, przeł. J. Mieszalska, Warszawa 2001.
Hobbes T., Lewiatan, cz. 2, przeł. C. Znamierowski, Warszawa 1954.
Kasia A., Platona ideał wolności ascetycznej, w: Antynomie wolności. Z dziejów filozofii wolności, red. M. Drużkowski, K. Sokół, Warszawa 1966, s. 9–34.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie, przeł. Z. Rau, Warszawa 1992.
Marek Aureliusz, Rozmyślania, przeł. M. Reiter, Warszawa 1988.
Monteskiusz, O duchu praw, przeł. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1957.
Owidiusz, Metamorfozy, t. 2, przeł. A. Kamieńska, S. Stabryła, Wrocław 2004.
Pernoud R., Kobieta w czasach katedr, przeł. I. Badowska, Warszawa 1990.
Platon, Fedon, przeł. W. Witwicki, Kęty 2002.
Platon, Państwo, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999.
Powszechna encyklopedia filozofii, t. 3, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2002.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 1, przeł. E. I. Zieliński, Lublin 2000.
Rousseau J. J., Umowa społeczna, przeł. A. Peretiatkowicz, Łódź 1948.
Salij J., Czy Bóg nas zaprogramował? Przeznaczenie a wolność, w: J. Salij, Rozpacz pokonana, Poznań 1983, s. 102–125.
Seneka, Listy moralne do Licyliusza, przeł. W. Kornatowski, Warszawa 1998.
Seneka, O gniewie, przeł. L. Joachimowicz, Warszawa 1965.
Wergiliusz, Eneida, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1998.
Zięba M., Kobiety i ideologia, „Arka Noego” 5–6.02.2005.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
