Prawda o człowieku jako fundament kultury politycznej. Główne idee Tadeusza Stycznia

Autor

  • Karol Jasiński Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.3698

Słowa kluczowe:

personalizm, sumienie, prawda, godność ludzka, kultura polityczna

Abstrakt

Celem autora jest przedstawienie i krytyczna analiza głównych idei polskiego personalisty Tadeusza Stycznia na temat prawdy, która jest aksjologiczną podstawą kultury politycznej. Jest nią odkryta w sumieniu prawda o osobowej godności każdego człowieka. Artykuł składa się z trzech głównych części. W pierwszej autor przedstawił koncepcję sumienia Stycznia (sumienie jako sąd prawodawczy, normatywny i powinnościowy). W części drugiej poruszono kwestię prawdy odkrytej w sumieniu (prawdy o ludzkiej godności i wyjątkowości ludzkiej egzystencji). W trzeciej części skoncentrowano się na zagadnieniu kultury politycznej w myśli Stycznia i jej istotnych elementów (etos polegający na afirmacji osoby, czynne współuczestnictwo w trosce o dobro każdego człowieka, respekt dla podmiotowości ludzkiej wyrażającej się w autonomii sumienia, służba państwa na rzecz ochrony życia wszystkich obywateli i zabezpieczenie praw mniejszości).

Biogram autora

  • Karol Jasiński - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Karol Jasiński – prezbiter archidiecezji warmińskiej; dr hab. nauk humanistycznych w zakresie filozofii; profesor uczelni; pracownik naukowo-dydaktyczny Wydziału Teologii UWM w Olsztynie; obszar zainteresowań: filozofia społeczna i filozofia religii.

Bibliografia

Bocheński I. M., ABC tomizmu, Londyn 1950.

Krajewski K., Wprowadzenie. Personalizm etyczny, w: T. Styczeń, Rozum i wiara wobec pytania: Kim jestem?, Lublin 2001, s. 7–17.

Merecki J., Spór o prawo naturalne. Analiza modelu argumentacji etycznej Josefa Fuchsa, Lublin 2011.

Sommer H., Wybrane komponenty kultury politycznej i ich wpływ na percepcję państwa, „Humanities and Social Sciences” 1 (2015), s. 219–230.

Styczeń T., Aksjologiczne podstawy kultury politycznej, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 305–318.

Styczeń T., Antropologiczne podstawy etyki czy etyczne podstawy antropologii?, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 163–175.

Styczeń T., Autorytet religijny a wiara osobista i autonomia sumienia, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 304–340.

Styczeń T., Być sobą to przekraczać siebie. O antropologii Karola Wojtyły, w: Rozum i wiara wobec pytania: Kim jestem?, red. T. Styczeń, Lublin 2001, s. 33–81.

Styczeń T., Ciało jako „znak obrazu Stwórcy”, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 115–175.

Styczeń T., Człowiek jako podmiot daru z samego siebie. Antropologia adhortacji „Familiaris consortio”, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 39–88.

Styczeń T., Człowiek w polu odpowiedzialności za siebie i drugich, w: Solidarność wyzwala, red. T. Styczeń, Lublin 1993, s. 29–56.

Styczeń T., Dlaczego obrona życia nienarodzonego?, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 297–304.

Styczeń T., Etyka niezależna?, Lublin 1980.

Styczeń T., Filozoficzna koncepcja prawa naturalnego, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 197–224.

Styczeń T., Homo homini res sacra. W sprawie aksjologicznej zasady Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w: Solidarność wyzwala, red. T. Styczeń, Lublin 1993, s. 137–141.

Styczeń T., Moralność – wyróżnik człowieka, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 225–248.

Styczeń T., Na początku była prawda. U genezy pojęcia osoby, w: Rozum i wiara wobec pytania: Kim jestem?, red. T. Styczeń, Lublin 2001, s. 83–106.

Styczeń T., Nienarodzony – miarą i szansą demokracji, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 371–388.

Styczeń T., Objawiać osobę, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 15–25.

Styczeń T., Osoba – podmiot we wspólnocie, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 39–68.

Styczeń T., O etos dla prawa, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 319–328.

Styczeń T., Prawda o człowieku miarą jego afirmacji. O gwarancjach zabezpieczających humanizm przed wyrodzeniem się w antyhumanizm, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 249–261.

Styczeń T., Problem człowieka problemem miłości, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 119–145.

Styczeń T., Sprawa nienarodzonego na politycznym areopagu. Państwo solidarne z nienarodzonym czy totalitaryzmu ciąg dalszy?, w: Solidarność wyzwala, red. T. Styczeń, Lublin 1993, s. 143–150.

Styczeń T., Sumienie: źródło wolności czy zniewolenia?, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 177–195.

Styczeń T., Sumienie a Europa, czyli gdyby Ojciec święty zaprosił Arystotelesa na Synod Biskupów Europy 1991, w: Solidarność wyzwala, red. T. Styczeń, Lublin 1993, s. 203–219.

Styczeń T., Wolność i prawo za czy przeciw życiu? Etyk wobec „nieskuteczności” prawdy, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 394–414.

Styczeń T., Żyć to dziękować, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 15–35.

Styczeń T., Merecki J., ABC etyki, w: Objawiać osobę, red. T. Styczeń, Lublin 2013, s. 375–418.

Styczeń T., Szostek A., Liberalizm po marksistowsku. Antropologiczne implikacje marksistowskiej soteriologii, w: Człowiek darem. Życie – rodzina – państwo – prawo, red. T. Styczeń, Lublin 2014, s. 329–347.

Szostek A., Natura, rozum, wolność, Rzym 1990.

Szostek A., Wokół godności, prawdy i miłości, Lublin 1998.

Szuta W., Potrójnie o sumieniu, Kraków 2013.

Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 2002.

Wiatr J. J., Socjologia polityki, Warszawa 1999.

Wnuk-Lipiński E., Socjologia życia publicznego, Warszawa 2008.

Zięba M., Papieże i kapitalizm: od „Rerum novarum” po „Centesimus annus”, Kraków 1998.

Pobrania

Opublikowane

2020-09-30

Numer

Tom 26 Nr 1 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:

1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).