Kazimierz Twardowski’s philosophy of education –attempting a reconstruction
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3806Słowa kluczowe:
Kazimierz Twardowski, philosophy of education, “rational patriotism”, Lvov–Warsaw School, upbringingAbstrakt
The purpose of this article is to analyze and synthesize Kazimierz Twardowski’s ideas that belong to philosophy of education. The aim of education is “rational patriotism” – it should prepare “enlightened citizens” who not only love their country but also present some important features of character like discipline, hard work, sense of duty. Therefore upbringing becomes a central issue. Additionally, they should develop certain skills that serve prosperity of their nation like scientific thinking (propaedeutic of philosophy is vital subject at school) that are “levers of mental progress.” The aim was to be achieved on two entangled levels: by creation of a Polish national school and at an efficiently organized university, by well-prepared (didactics) and sage-like teachers (school and academic). Sources of his ideas can be found in his background; his encounter with Stoicism and Franz Brentano and his way of philosophizing. Clearness and precision of expression, profound analysis of concepts Twardowski applied in his social and pedagogical work as well as during theoretical considerations when distinguishing action and product of upbringing, and upbringing from education itself. His didactical success in creation of “an army of intellectuals” is a valuable proof of his ideas.
Bibliografia
Będkowski M., Nauczyć krytycznego myślenia i jasnej mowy. Postulaty krytycyzmu i jasności a sprawa tzw. logiki ogólnej, “Studia Semiotyczne” 33 (2019) no. 2, p. 169–185.
Brożek A., Kazimierz Twardowski w Wiedniu, Warszawa 2010.
Brożek A., Wiedeńskie lata Kazimierza Twardowskiego, “Filozofia Nauki” (2009) no. 3, p. 133–164.
Brożek A., Będkowski M., Chybińska A., et al., Antyirracjonalizm. Metody filozoficzne w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Warszawa 2020.
Czeżowski T., Kazimierz Twardowski jako nauczyciel, in: Kazimierz Twardowski: nauczyciel, uczony, obywatel: przemówienia wygłoszone na Akademii Żałobnej urządzonej w Auli Uniwersytetu J.K. w dniu 30 IV 1938 przez Senat Akademicki, Radę Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza i Polskie Towarzystwo Filozoficzne, red. S. Łempicki, R. Ingarden, T. Czeżowski, R. Longchamps de Berier, Lwów 1938, p. 7–12.
Ivanyk S., Szkoła Twardowskiego i ukraińskie szkolnictwo w Galicji pierwszego czterdziestolecia XX wieku, “Przegląd Pedagogiczny” 2014 nr 1, p. 37–58.
Jadacki J. J., From the viewpoint of the Lvov-Warsaw School, Amsterdam–New York 2003.
Jadacki J. J., Polish analytical philosophy: studies on its heritage: with the appendix containing the bibliography of Polish logic from the second half of the 14th century to the first half of the 20th century, Warszawa 2009.
Jadacki J. J., Polish philosophy of the 19th and 20th centuries: heritage studies, Warsaw 2015.
Jadacki J. J., Semiotyka deskryptywna Kazimierza Twardowskiego: analiza krytyczna, Toruń 1989.
Jadczak R., O kontaktach naukowych szkoły lwowskiej Kazimierza Twardowskiego z filozofią niemiecką, “Acta Universitatis Nicolai Copernici. Filozofia” 1993 no. 15, p. 29–42.
Key E., The century of the child, New York 1909.
Kleszcz R., Metoda i wartości: metafilozofia Kazimierza Twardowskiego, Warszawa 2013.
Kuliniak R., Pandura M., Ratajczak Ł., Filozofia po ciemnej stronie mocy. Krucjaty marksistów i komunistów polskich przeciwko Lwowskiej Szkole Filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Część pierwsza: lata 1945–1951, Kęty 2018.
Łazuga B., Kalkulować… Polacy na szczytach c.k. monarchii, Poznań 2013.
Łukasiewicz J. L., Słupecki J., Z zagadnień logiki i filozofii: pisma wybrane, Warszawa 1961.
On actions, products and other topics in philosophy. Kazimierz Twardowski, eds. J. L. Brandl, J. Woleński, trans. A. Szylewicz, Amsterdam–Atlanta 1999.
Philosophy of Education: Major Themes in the Analytic Tradition, eds. P. Hirst, P. White, vol. 1, London–New York.
Rembierz M., Wychowanie, oświata powszechna i kształcenie uniwersyteckie jako źródła polskiej niepodległości. Pedagogiczno-patriotyczne idee i działania Kazimierza Twardowskiego, “Polska Myśl Pedagogiczna” 2015 nr 1, p. 39–87.
Siegel D. C. Harvey, Phillips, Callan E., Philosophy of Education, https://plato.stanford.edu/archives/win2018/entries/education-philosophy/ (1.06.2020).
Siegel H., Philosophy of education | History, Problems, Issues, & Tasks | Britannica, https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-education (15.06.2020).
Suchmiel J., Poglądy na wychowanie Kazimierza Twardowskiego: na podstawie prac niefilozoficznych, “Prace Naukowe. Pedagogika” 1999 nr 8–9–10, p. 291–299.
Tradition of the Lvov-Warsaw school: ideas and continuations, eds. A. Chybińska, J. J. Jadacki, J. Woleński., A. Brożek, Leiden–Boston 2016.
Twardowski K., Dzienniki młodzieńcze (1881–1887): uzupełnione “Dziennikiem” Marii Gąsowskiej (1881), wierszami wiedeńskimi (1882) oraz korespondencją z rodzicami (1882–1893), Józefem Krypiakiewiczem (1885–1886) i Wojciechem Dzieduszyckim (1885–1891), red. A. Brożek, M. Gąsowska, Warszawa 2013.
Twardowski K., Filozofia w szkole średniej, in: Rozprawy i artykuły filozoficzne, zebrali i wydali uczniowie, Lwów 1927, p. 177–184.
Twardowski K., O czynnościach i wytworach, in: Wybór pism psychologicznych i filozoficznych, red. M. Decewicz, Warszawa 1992, p. 266–301.
Twardowski K., O pojęciu wychowania, in: Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, red. M. Decewicz, Warszawa 1992, p. 411–422.
Twardowski K., O psychologii, jej przedmiocie, zadaniach, metodzie, stosunku do innych nauk i o jej rozwoju, in: Wybrane pisma filozoficzne, red. K. Ajdukiewicz, S. Błachowski, T. Czeżowski, I. Dąmbska, D. Gromska, R. Ingarden, M. Kokoszyńska-Lutman, H. Słoniewska, T. Witwicki, Warszawa 1965, p. 241–291.
Twardowski K., Powitanie Zjazdu Członków TNSW imieniem Uniwersytetu Lwowskiego (Wiedeń 6.6.1915), in: Myśl, mowa i czyn, red. A. Brożek, J. Jadacki, vol. 2, Warszawa 2014, p. 377–378.
Twardowski K., Przemówienie na posiedzeniu Komisji Planów i Podręczników Szkolnych TNSW (Lwów 25.03.1916), in: Myśl, mowa i czyn, red. A. Brożek, J. Jadacki, vol. 2, Warszawa 2014, p. 378–380.
Twardowski K., Przemówienie podczas wiecu rodzicielskiego w sprawie unarodowienia szkoły (1905), in: Myśl, mowa i czyn, red. A. Brożek, J. Jadacki, vol. 2, Warszawa 2014, p. 392–395.
Twardowski K., Przemówienie z okazji wręczenia nagrody miasta Łodzi, in: Myśl, mowa i czyn, red. A. Brożek, J. Jadacki, vol. 2, Warszawa 2014, p. 456–457.
Twardowski K., Scientia vitae magistra. Przemówienie […] na otwarciu Kursu Uzupełniającego dla Nauczycieli Szkół Średnich (Wiedeń 27.03.1915), in: Myśl, mowa i czyn, red. A. Brożek, J. Jadacki, vol. 2, Warszawa 2014, p. 375–377.
Twardowski K., Self-portrait, in: On actions, products and other topics in philosophy, eds. J. L. Brandl, J. Woleński, trans. A. Szylewicz, Amsterdam–Atlanta 1999, p. 17–31.
Twardowski K., The Majesty of the University, in: The idea of the university, eds. J. Brzeziński, L. Nowak, trans. O. Wojtasiewicz, Amsterdam–Atlanta 1997, p. 9–17.
Twardowski K., Zasadnicze pojęcia dydaktyki i logiki do użytku w seminariach nauczycielskich i w nauce prywatnej, Lwów 1901.
Witwicki W., Kazimierz Twardowski, in: Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, red. M. Decewicz, Warszawa 1992, p. 487–491.
Woleński J., Logic and philosophy in the Lvov-Warsaw school, Dordrecht 1989.
Zweig S., Wisłowska M., Świat wczorajszy, Warszawa 1958.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
