„Immediacy of Experience Principle” z plemienia Pirahã jako możliwa powszechna podstawa epistemologii
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.59102Słowa kluczowe:
Pirahã, zasada bezpośredniości doświadczenia, epistemologia, poziomy abstrakcji, etnofilozofiaAbstrakt
Szeroko opisane przez Daniela Everetta plemię Pirahã pozwala na odniesienie kierującej zachowaniem jego członków zasady bezpośredniości doświadczenia do szerszego kontekstu epistemologicznego. W artykule poza przedstawieniem samej zasady bezpośredniości doświadczenia uzasadniono, dlaczego stanowi ona ostatecznie podstawę każdej epistemologii – choć w różnym stopniu wpływa na późniejsze rozwiązania epistemologiczne. Sformułowano również postulat opracowania „poziomów abstrakcji”, co pozwoliłoby na prowadzenie dalszych badań pod kątem choćby rzeczywistego istnienia desygnatów danych tzw. pojęć abstrakcyjnych.
Bibliografia
Berlin B., Kay P., Basic Colour Terms: Their Universality and Evolution, Berkeley 1969.
Berlin B., Kay P., Maffin L., Merrifield W., Colour naming across language, w: Color Categories in Thought and Language, eds. C. L. Hardin, L. Maffi, Cambridge 1997, s. 224–240.
Castro E. V. de, Cosmological Deicis and Amerindian Perspectivism, „The Journal of the Royal Anthropological Institute” 4 (1998) nr 3, s. 469–488.
Dąbrowski A., Filozofia informacyjna Luciano Floridiego (ekspozycja nieformalno-logiczna), „Zagadnienia Naukoznawstwa” (2015) nr 4 (206), s. 447–465.
Everett D. L., Cultural Constraints on Grammar and Cognition in Pirahã. Another Look at the Design Features of Humane Language, „Current Anthropology” 46 (2005) nr 4, s. 621–646, https://doi.org/10.1086/431525.
Everett D. L., Cultural Constraints on Grammar in Pirahã: A Reply to Nevins, Pesetsky, and Rodrigues, March 2007.
Everett D. L., Cultural Constraints on Grammar in Pirahã: A Reply to Nevins, Pesetsky, and Rodrigues, „Language” 85 (2009) nr 2, s. 405–442.
Everett D. L., Dark Matter of The Mind. The Culturally Articulated Unconscious, Chicago 2017, https://doi.org/10.13140/RG.2.1.2023.7922.
Everett D. L., Jak powstał język. Historia największego wynalazku ludzkości, tłum. A. Tuz, Warszawa 2019.
Everett D. L., Język, narzędzie kultury, tłum. Z. Wąchocka, P. Paszkowski, Kraków 2018.
Everett D. L., Nie śpij, tu są węże. Życie i język w amazońskiej dżungli, tłum. J. Luty, Kraków 2020.
Everett D. L., Pirahã Culture and Grammar: A Response to Some Criticism, „Language” 85 (June 2009) nr 2, s. 405–442, https://doi.org/10.1353/lan.0.0104.
Everett D. L., Pirahã, w: Handbook of Amazonian Languages, eds. D. C. Derbyshire, G. K. Pullum, Berlin–New York 1986, s. 200–325.
Floridi L., The Method of Levels of Abstractions, „Minds and Machines” 18 (September 2008) nr 3, s. 303–329, https://doi.org/10.1007/s11023-008-9113-7.
Ganascia J. G., Abstraction of levels of abstraction, „Journal of Experimental & Theoretical Artificial Intelligence” 27 (2015) nr 1, s. 23–35, https://doi.org/10.1080/0952813X.2014.940685.
Hale K. L., Gaps in grammar and culture, w: Linguistics and anthropology: In honor of C. F. Voegelin, eds. M. D. Kinkade, K. L. Hale, O. Werner, Lisse 1975, s. 295–316.
Nevins A., Pesetsky D., Rodrigues C., Pirahã exeptionality: A Reassessment, „Language” 85 (April 2007) nr 2, s. 355–404, https://doi.org/10.1353/lan.0.0107.
Oko D., W poszukiwaniu pewności. Próba transcendentalnego ugruntowania metafizyki w filozofiach Emericha Coretha i Bernarda Lonergana, Kraków 2010.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
