The Retinue of Graceful Puppets – Machine as a Captivating Monster

Authors

  • Krzysztof Wieczorek Uniwersytet Śląski

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.3577

Keywords:

artificial intelligence, transhumanism, machine, grace, monster, autonomy

Abstract

The author of the article asks questions about the limits of human–machine relations. He draws attention to the fact that while at the time of the dominance of the idea of mechanism, there was a conviction that there was a sharp, inviolable border between the mechanism (which also included biological organisms, including the human body) and the mind, which is an attribute of soul-endowed beings, this border is blurred. On the one hand, we observe the process of “machine humanization,” associated with various practices creating the transhumanism trend, and on the other hand, the symmetrical (though not entirely) process of “embodying the mind,” which can also be figuratively described as “humanizing the machine.” The intensively developing current of research and experiments aiming at the emergence of ever more perfect forms of artificial intelligence must sooner or later come across another border: the autonomy and subjectivity of objects equipped with intelligence. Without asking about the technical side of this process, the author reflects on its reflection and repercussions in philosophy as well as in public awareness. He reflects on criteria that will make it possible to see when this moment occurs, and on the future of relations between man and the machine world in a situation where the machine will become an equal partner of man in intellectual life.

Author Biography

  • Krzysztof Wieczorek, Uniwersytet Śląski

    Prof. dr hab. Krzysztof T. Wieczorek –pracuje w Instytucie Filozofii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Kierunki aktualnie prowadzonych badań naukowych to: historia filozofii XX wieku (zwłaszcza w obszarze niemieckojęzycznym), fenomenologia, filozofia spotkania i dialogu, wybrane problemy teorii poznania i filozofii języka, ontologia i epistemologia wartości, filozofia humoru, filozofia religii, tanatologia, teoria decyzji z elementami logiki, prakseologii i psychologii, filozofia wychowania, obecność zagadnień i metod filozofii w życiu publicznym oraz w dyskursie medialnym i politycznym. Jest autorem ponad dwustu prac naukowych, w tym czterech książek: Dwie filozofie spotkania. Konfrontacja myśli J. Tischnera i A. Nowickiego, Katowice 1990; Levinas a problem metafizyki, Katowice 1992; Wieczne powroty Fryderyka Nietzschego, Katowice1998; Spory o przedmiot poznania, Katowice 2004.

References

Aldiss B. W., Frankenstein Unbound, New York 1973.

Asimov I., I, robot, New York 1950.

Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, tłum. M. Ajdukiewicz, Kraków 1948.

Devlin K. J., Żegnaj, Kartezjuszu: rozstanie z logiką w poszukiwaniu nowej kosmologii umysłu, tłum. B. Stanosz, Warszawa 1999.

Filozoficzne aspekty literatury: horyzonty metodologiczne i interpretacje, red. A. Skała, Lublin 2018.

Freud S., Pisma psychologiczne, tłum. R. Reszke, Warszawa 1997.

Gazzaniga M. S., Ivry R. B., Mangun G. R., Cognitive Neuroscience: The Biology of the Mind, New York–London 1998.

Gervaso R., Cagliostro: życie Giuseppe Balsama, maga i awanturnika, tłum. A. Wasilewska, Katowice 2007.

Goban-Klas T., Sienkiewicz P., Społeczeństwo informacyjne: szanse, zagrożenia, wyzwania, Kraków 1999.

Grzegorczyk A., Niekartezjańskie współrzędne w dzisiejszej humanistyce, Poznań 1995.

Hayles K., How We Became Posthuman: Virtual Bodies in Cybernetics, Literature, and Informatics, Chicago, Ill. 1999.

Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć: eseje wybrane, tłum. K. Michalski, K. Wolicki, Warszawa 1977.

Hirzel R., Der Dialog: Ein literarhistorischer Versuch, Leipzig 1895.

Hofmannstahl H., Deutsches Lesebuch, w: Gesammelte Abhandlungen mathematischen und philosophischen Inhalts, Frankfurt a. M. 1955.

Hołyński M., Sztuczna inteligencja, Warszawa 1979.

Kamiński S., Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk, Lublin 1981.

Kasperski M. J., Sztuczna inteligencja. Droga do myślących maszyn, Gliwice 2003.

Kleist H. von, O teatrze marionetek, w: K. A. Jeleński, Bellmer albo Anatomia nieświadomości fizycznej i miłości, tłum. J. S. Buras, Gdańsk 1998, s. 27–40.

Klugman C. M., From cyborg fiction to medical reality, „Literature and Medicine” 20 (2001) no. 1, s. 39–54, doi: 10.1353/lm.2001.0007.

Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1968.

Kos B., Żebrowski R., Golem, w: Polski słownik judaistyczny: dzieje, kultura, religia, ludzie, t. 1, red. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, Warszawa 2003.

Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Kraków 2013.

Kurlantzick J., The web won’t topple tyranny. Dictatorship.com, „The New Republic” 25 (2004) no. 4, https://chinadigitaltimes.net/2004/03/the-web-wont-topple-tyranny-new-republic/ (9.07.2019).

Kurlantzick J., Tyrania cyberprzestrzeni, „Forum” 2004 nr 28, s. 36–41.

Lalik E., Przekroczyć Dolinę Niesamowitości, czyli boimy się naszego podobieństwa, https://www.spidersweb.pl/2013/04/uncanny-valley.html (8.01.2020).

Lechowski P., Filozofia mitu jako wzajemne oddziaływanie oczekiwania i pamięci, „Philosophical Discourses. Prace Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-

-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie” 1 (2019), s. 275–302.

Lem S., Fiasko, Kraków 1987.

Lem S., Suplement, Kraków 1976.

Mahner M., Bunge M. A., Foundations of Biophilosophy, Berlin [etc.] 1997.

Majewski P., Między zwierzęciem a maszyną: utopia technologiczna Stanisława Lema, Wrocław 2007.

Majewski P., Powstanie i rozwój cybernetyki, w: P. Majewski, Między zwierzęciem a maszyną: utopia technologiczna Stanisława Lema, Wrocław 2007, s. 11–20.

Meteling A., E.T.A. Hoffmann und die Automaten, https://etahoffmann.staatsbibliothek-berlin.de/erforschen/charakteristisches/automaten/ (6.12.2019).

Minsky M., Pappert S., Artificial Intelligence Progress Report, „MIT Artificial Intelligence Memo” 1972 no. 252, s.129–224

Mori M., The Uncanny Valley, „IEEE Robotics & Automation Magazine” 19 (2012) no. 2, s. 98–100, doi: 10.1109/MRA.2012.2192811.

Mumford L., Mit maszyny, t. 1, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2012.

Pakalski D., Paradoks wdzięku. O teatrze marionetek Heinricha von Kleista, „Studia z Historii Filozofii” 8 (2017) nr 4, s. 125–146, doi: 10.12775/szhf.2017.045.

Polak P., Krzanowski R., Ethics in autonomous robots as philosophy in silico: The study case of phronetic machine ethics, „Logos i Ethos” 2020 nr 52, s. 33–48.

Scholem G. G., Wyobrażenie golema w kontekście tellurycznym i magicznym, w: Kabała i jej symbolika, tłum. R. Wojnakowski, Kraków 1996, s. 173–218.

Schulz B., Traktat o manekinach albo wtóra Księga Rodzaju, w: Sklepy cynamonowe, https://literat.ug.edu.pl/shulz/0005.htm (6.12.2019).

Stiegler B., Technics and Time, vol. 1: The Fault of Epimetheus, trans. R. Beardsworth, G. Collins, Stanford 1998.

Szyszkowska M., Literatura piękna jako źródło refleksji filozoficznych oraz wiedzy filozoficznej, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie” 2013 nr 65, s. 413–418.

Turkle S., Samotni razem: dlaczego oczekujemy więcej od zdobyczy techniki, a mniej od siebie nawzajem, tłum. M. Cierpisz, Kraków 2013.

Twardowski M., Czy możliwe jest sztuczne życie?, „Studia Sandomierskie: teologia, filozofia, historia” 20 (2013) nr 2, s. 191–208.

Višňovský E., Smrť a nesmrteľnosť ako technický problém koncepcia transhumanizmu [Death and immortality as a technical problem: a transhumanist conception], w: Etické Myslenie minulosti a sučasnosti. Človek a smrt: Ethical Thinking. Past & Present. Man and death, ed. V. Gluchman, M. Palenčár, Prešov 2018, s. 75–89.

Zarębianka Z., Filozofia wobec literatury. Literatura wobec filozofii. Warianty wzajemnych odniesień. Rekonesans, „Filo-Sofija” 16 (2016) nr 34/1, s. 141–152.

Downloads

Published

2020-04-30

Issue

Vol. 26 (2020): Narracje o technoewolucji – nowe technologie i nowy człowiek?

Section

Cyborgizacja - symbioza człowieka i maszyny

License

The following rules apply to copyright:

1. The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.

2. The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:

  • to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
  • to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
  • to include the work in a compilation;
  • the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses  Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
3. The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Journals Platform belonging to the University, according to the license Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorizes all interested parties to use the work on the following conditions:
  • the author and the title of the work will be listed,
  • the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
  • the work will be distributed in a non-commercial way,
  • no derivative works will be created.

 The UPJPII Press does not waive any of its copyrights to any target group.

If you want to publish the text in Logos and Ethos, you must sign the license. However, the signing takes place at a later stage of publishing. Check the license: [license_en.pdf]