Sobór w Konstancji wobec Jana Husa i Hieronima z Pragi
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.1599Słowa kluczowe:
Jan Hus, Hieronim z Pragi, Jan Wiklif, Sobór w Konstancji, ekskomunika, przeznaczenieAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie rozwiązania problemu Jana Husa i Hieronima z Pragi przez Sobór w Konstancji. Kwestie obu czeskich teologów pojawiają się trzy razy w dokumentach soborowych. Jana Husa niepokoiło pozostawiające wiele do życzenia życie duchowieństwa, a szczególnie ich zepsucie i chciwość. Mówił także o zepsuciu obyczajów. Był bardzo krytyczny wobec papiestwa i potępiał handel odpustami. Postrzegał Kościół jako Mistyczne Ciało, którego Głową jest Jezus. Nie do przyjęcia była dla niego kara ekskomuniki.Oskarżono go o głoszenie herezji. Jego błędne tezy poruszały tematykę predestynacji, posługi papieża, ekskomuniki i czynów ludzkich. Sobór uznał go za heretyka i osądził. Z kolei Hieronim z Pragi był zaangażowany w powstający ruch narodowy w Czechach i głosił publicznie poglądy Jana Wiklifa. Był zdeklarowanym zwolennikiem Husa. Sobór oskarżył go o przestępstwo błędów i herezji dotyczących religii chrześcijańskiej.
Hieronim z Pragi najpierw uznał racje Kościoła katolickiego, ale później zmienił zdanie i odwołał swoje zeznania, zgodę i oświadczenie. Ojcowie z Konstancji ogłosili go heretykiem i ekskomunikowali go.
Bibliografia
Baker, D., Schism, heresy and religious protest, Cambridge 1972.
Bernard, P., Jerome of Prague, Austria and the Hussites, „Church History” 27 (1958) 1, s. 3–22.
Bernard z Gui, Księga Inkwizycji. Podręcznik napisany przez Bernarda Gui, tłum. M. Pawlik, J. Zychowicz, Kraków 2002.
Betts, R., Jerome of Prague, „University of Birmingham Historical Journal” 1 (1947), s. 68–83.
Bredero, A., Christendom and Christianity in the Middle Ages, Minnesota 1994.
Hierarchia catholica medii aevi sive Summorum Pontificum, Monasteri-Regensberg 1913, vol. 1. ed. K. Eubel.
Evans. M., An illustrated fragment of Peraldus’s „Summa” of Vice: Harleian MS 3244, „Journal of the Warburg and Courtauld Institutes” vol. 45 (1982), s. 14–68.
Faustynus Luciferianus, De Trinitate, Turnhout 1999 (Corpus Christianorum. Series Latinorum, 69).
Fudge, T., Jan Hus: religious reform and social revolution in Bohemia, London 2010.
Fudge, T., The trial of Jan Hus: medieval heresy and criminal procedure, Oxford 2013.
Gilbert, P., Wprowadzenie do teologii Średniowiecza, tłum. T. Górski, Kraków 1997.
González, J., Hypostasis, [w:] J. González, Essential theological terms, Louisville 2005, s. 80–81.
Kelly, J. N. D., Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988.
Lea, H., A history of the Inquisition of the Middle Ages, Auckland 2012, t. 1.
Lubac, H., Medytacje o Kościele, tłum. I. Białkowska-Cichoń, Kraków 1997.
Mansi, J. D., Sacrorum Conciliorum Nova et Amplissima Collectio, Paris 1901, t. 27, s. 529–1240.
Manteuffel, T., Narodziny herezji, Warszawa 1963.
Missale Romanum, Città del Vaticano 2002.
Moskal, K., Aby lud był jeden – eklezjologia Jana Husa w traktacie „De Ecclesia”, Lublin 2003.
Oberman, H., Via Antiqua and Via Moderna, [w:] A. Hudson, M. Wilks, From Ockham to Wyclif, Oxford 1987, s. 445–463.
Petrus Pictaviensis, Summa de confessione, Turnhout 1980 (Corpus Christianorum. Continuatio Mediaevalis, 51).
Rees, A., The biography of distinguished reformers, Montana 2008.
Ryś, G., Jan Hus wobec kryzysu Kościoła doby wielkiej schizmy, Kraków 2000.
Schaff, D., John Huss: his life, teachings and death, after five hundred years, Harvard 1915.
Sobór Chalcedoński, Definicja wiary, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński i polski, t. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II: (325–787), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2001, s. 214–224.
Sobór Efeski, Formuła zjednoczenia, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński i polski, t. 1: Nicea I, Konstantynopol I, Efez, Chalcedon, Konstantynopol II, Konstantynopol III, Nicea II: (325–787), układ i oprac.A. Baron, H. Pietras, Kraków 2001, s. 176–179.
Sobór Laterański IV, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński i polski, t. 2: Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne: (869–1312), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2002, s. 214–324.
Sobór Konstantynopolitański IV, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński i polski, t. 2: Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne: (869–1312), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2002, s. 28–112.
Sobór Laterański III, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński i polski, t. 2: Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne: (869–1312), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2002, s. 168–206.
Sobór w Konstancji, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst łaciński, grecki, arabski, ormiański, polski, t. 3: (1414–1445): Konstancja, Bazylea–Ferrara–Florencja–Rzym, układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2003, s. 30–268.
Sobór w Vienne, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński i polski, t. 2: Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne: (869–1312), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2002, s. 464–636.
Spinka, M., John Hus’ Concept of the Church, New Jersey 1966.
Spinka, M., John Hus at the Council of Constance, New York 1965.
Tractatus de Ecclesia Magistri Johannis Hus, Colorado 1956.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
