Posługa duszpasterska w środowisku osób zaburzonych psychicznie. Aspekty pastoralne
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3906Słowa kluczowe:
zaburzenie psychiczne, kapelan, asystent pastoralny, sakramentyAbstrakt
Szacuje się, że ponad 5 proc. mieszkańców Europy jest dotkniętych depresją, ponad 4 proc. zaburzeniami lękowymi, a ogólny wzrost chorób psychicznych w latach 2005–2015 wyniósł 16 procent. Połowa wszystkich mieszkańców Starego Kontynentu przynajmniej raz w życiu będzie cierpieć na zaburzenia psychiczne. Dlatego Kościół powinien podjąć refleksję nad duszpasterstwem takich osób. W przygotowaniu do korzystania z sakramentów duże znaczenie ma współpraca duchownego z pozostałym personelem szpitala, szczególnie asystentami pastoralnymi. W artykule zostanie zwrócona uwaga na ogólne aspekty wsparcia duszpasterskiego pacjentów z zaburzeniem psychicznym oraz zaprezentowana droga przygotowania takich osób do korzystania ze spowiedzi i Eucharystii.
Bibliografia
Anczewska M., Wciórka J., Umacnianie – nadzieja czy uprzedzenia, Warszawa 2007.
Androutsos G., Karamanou M., The hospital institutions of Byzantium and the hospital (Xenon) of Pantokrator monastery in Constantinople, „La Presse Médicale” 41 (2012) no. 1, s. 68–73.
Bachanek G., Psychologia a teologia. Miejsca spotkania w antropologicznej refleksji J. Ratzingera, „Studia Teologii Dogmatycznej” 1 (2015), s. 31–47.
Baranow S., Ermer A., Dittmann V., Stieglitz R. D., Upośledzenie umysłowe, w: Kompendium psychiatrii, psychoterapii, medycyny psychosomatycznej, red. H.J. Freyberger, W. Schneider, R.D. Steiglitz, Warszawa 2015.
Bilikiewicz A., Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zagadnienia nazewnictwa, w: Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, red. A. Bilikiewicz, Warszawa 2009, 108–115.
Błeszyński J., Niepełnosprawność intelektualna. Mowa, język, komunikacja, Gdańsk 2013.
Butcher J., Hooley J., Mineka S., Psychologia zaburzeń, tłum. S. Pikiel, A. Sawicka-Chrapkowicz, Sopot 2017.
Cascher M.I., Bess J.D., Pacjent na oddziale psychiatrycznym. Wskazówki praktyczne, tłum. J. Serewa, M. Pokorska, red. D. Dudek, Warszawa 2013.
Cechnicki A., Wojciechowska A., Valdes M., Sieć społeczna a jakość życia osób chorujących na schizofrenię w siedem lat po pierwszej hospitalizacji, „Psychiatria Polska” 41 (2007) nr 4, s. 527–537.
Centrum Badania Opinii Społecznej, Stosunek do osób chorych psychicznie, Warszawa 2012.
Dębiec J., Opętanie. Próba psychologicznego ujęcia problemu, Kraków 2004.
Draguła A., Duchowość karmi się psychiką, w: Między konfesjonałem a kozetką, red. K. Jabłońska, C. Gawryś, Warszawa 2010, s. 13–14.
Franciszek, Posynodalna adhortacja apostolska Amoris laetitia, 19.03.2016, Kraków 2016.
Grzybowski J., Człowiek jako osoba w metafizyce św. Tomasza z Akwinu, „Warszawskie Studia Teologiczne” 16 (2003), s. 201–229.
Hajduk R., Łagodność pastoralna, Kraków 2018.
Hauerwas S., Psychiatric Care: Professional Commitments and Societal Responsibilities, w: On Moral Medicine. Theological Perspectives in Medical Ethics, ed. S.E. Lammesr, A. Verhey, Eerdmans 1989, s. 556.
Hącia A., Psychiatra i jego misja w nauczaniu Kościoła, Lublin 2017.
Homa T., Biblijne koncepcje człowieka. Szkice antropologiczne, w: Docere et educare, ed. J. Mółka, G. Łuszczak, Kraków 2008.
Jan Paweł II, Encyklika Redemptor hominis,4.03.1979, Wrocław 1994.
Kapusta A., O roli myślenia technologicznego w psychiatrii współczesnej, „Diametros” 44 (2015), s. 45–55.
Kapusta A., Pojęcie choroby psychicznej w fenomenologicznej perspektywie, „Studia Metodologiczne” 30 (2013), s. 41–61.
Kępiński A., Poznanie chorego, Warszawa 1978.
Klimek J., Duszpasterstwo w kobierzyńskiej kapelanii na przestrzeni wieku, Kraków 2019.
Langkammer H., Uczniowie, grupa dwunastu, apostołowie, „Studia Theologica Varsaviensia” 14 (1976) nr 2, s. 67–84.
Lekan J., Przebaczenie w optyce miłosierdzia, „Teologia w Polsce” 10 (2016) nr 2, s. 59–77.
Między konfesjonałem a kozetką, red. K. Jabłońska, C. Gawryś, Warszawa 2010.
Möller H. J., Możliwości i ograniczenia DSM-5 w polepszeniu klasyfikacji i diagnozy zaburzeń psychicznych, „Psychiatria Polska” 52 (2018) 4, s. 611–628.
Odnaleźć wykluczonych, red. J. Dziedzic, J. Klimek, Kraków 2014.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Biblia Tysiąclecia, oprac. Zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, wyd. 5, Poznań 2000.
Pochmara-Wysoczyńska Z., Bonifratrzy i ich posługiwanie, Kraków 2017.
Przybyłowski J., Wychowanie i formacja chrześcijańska ludzi dorosłych a misja duszpasterska Kościoła, „Studia Gdańskie” 23 (2008), s. 215–236.
Pużyński S., Choroba psychiczna – problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych, „Psychiatria Polska” 41 (2007) nr 3, s. 299–308.
Rapley M., The social construction of intellectual disability, Cambridge 2004.
Ratzinger J, Zeitfragen und christlicher Glaube. Acht Predigten aus der Münchener Jahren, Würzburg 1982.
Ratzinger J., Prawda w teologii, tłum. M. Mijalska, Kraków 2005.
Seligman M., Walker E., Rosenhan D., Psychopatologia, tłum. J. Gilewicz, Poznań 2017.
Seyda B., Dzieje medycyny w zarysie, Warszawa 1977.
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłum., red. M. Przybył, Poznań 2002, s. 104–166.
Sozańska D., Między fascynacją a dystansem. Społeczny odbiór osób chorych psychicznie a ich wizerunek w kulturze masowej – analiza wybranych przypadków, „Labor et Educatio” 2 (2014), s. 105–117.
Spidlik T., Rupnik M., Teologia pastoralna. Duszpasterstwo na nowe czasy, przeł. K. Stopa, Kraków 2010.
Szkodoń J., Duchowość, między teologią i psychologią, w: Czy dzisiaj można formować bez psychologii, red. M. Kożuch, J. Poznański, Kraków 2002, s. 23–24.
Sztuka spowiadania, red. J. Augustyn, Kraków 2017.
Sztuka kierownictwa duchowego, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007.
Tyszkowa T., Jarema M., Między zdrowiem a schizofrenią, „Psychiatria Polska” 47 (2016) nr 4, s. 587–597.
Ucok A., Brohan D., Sartorius N., Leese M., Yoon C., Anticipated discrimination among peaple with schizophrenia, „Acta Psychiatrca Scandinaviensis” 1 (2011) nr 125, s. 77–83.
Urbański S., Nieskończoność Boga w mistycznym zjednoczeniu, „Studia Theologica Varsaviensia” 51 (2013) nr 2, s. 17–34.
WHO, Fact sheets on sustainable development goals: health target; Mental Health, http://www.tpn.org.pl/czytelnia/blog-andrzeja/rozpowszechnienie-chorob-psychicznych-w-europie-i-na-swiecie/ (18.04.2020).
WHO, ICD-11. International Classification of Diseases 11th Revision: https://icd.who.int/browse11/l-m/en (22.04.2020).
Zegnas L., Victor B., Conceptual Issues in history of Psychiatry, w: Review of Geeral sychiatry, ed. H.H. Goldman, Los Altos 1984.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
