Słuchacz jako współtwórca homilii
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3909Słowa kluczowe:
przepowiadanie słowa Bożego, homilia, kazanie, słuchaczAbstrakt
Tekst, odwołując się do nauk teologicznych oraz badań z zakresu komunikologii, uzasadnia tezę o konieczności traktowania słuchacza homilii nie jako biernego odbiorcy głoszonego w liturgii słowa Bożego, ale jako podmiotu, który ma tak duży wpływ na treść i sposób przepowiadania Ewangelii, że można go określić mianem współtwórcy kazania. Autor pracę nad homilią dzieli na trzy etapy: przygotowania tekstu, wygłoszenia słowa Bożego w kontekście liturgicznym oraz czasu po zakończeniu liturgii, potwierdzając, że na każdym z nich niezbędna jest współpraca kaznodziei z osobami, do których kieruje on swoje przesłanie. Za jednym razem obecność słuchaczy ma charakter wirtualny, innym razem – realny. Jakkolwiek zawsze jest to obecność na tyle ważna, że jej zlekceważenie wpłynie negatywnie na jakość przepowiadania słowa Bożego.
Bibliografia
Allhoff D.W., Allhoff W., Sztuka przekonywania do własnych racji. Retoryka i komunikacja, Kraków 2008.
Benedykt XVI, P. Seewald, Ostatnie rozmowy, Kraków 2016.
Berkun S., Wyznania mówcy, Gliwice 2010.
Bethke J., Why I hate religion, but love Jesus, https://www.youtube.com/watch?v=1IAhDGYlpqY (5.05.2020).
Bralczyk J., Język na sprzedaż, czyli o tym, jak język służy reklamie i jak reklama używa języka, Gdańsk 2004.
Broński W., Homilia w dokumentach współczesnego Kościoła, Lublin 1999.
Broński W., Kontakt homiletyczny, „Roczniki Teologiczno-Kanoniczne” 8 (2004), s. 189–201.
Chaim W., Rozmowa w przekazie kaznodziejskim. Homilie i kazania dialogowane, w: Retoryka na ambonie. Z problemów współczesnego kaznodziejstwa, red. P. Urbański, Kraków 2003, s. 291–325.
Collins P., The art of speeches and presentations, Hoboken 2012.
Clayton M., How to speak so people listen. Grab their attention and get your message heard, Harlow 2013.
Day D., A preaching workbook, London 2004.
Dees J., To heal, proclaim an teach. The essential guide to ministry in today’s Catholic Church, Notre Dame IN 2016.
Duarte N., HBR guide to persuasive presentations, Boston 2012.
Gronbeck B.E., German K., Ehinger D., Monroe A.H., Zasady komunikacji werbalnej, Poznań 2001.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium. O głoszeniu Ewangelii we współczesnym świecie, Częstochowa 2013.
Härtner A., Eschmann H., Predigen lernen. Ein Lehrbuch für die Praxis, Stuttgart 2001.
Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Ecclesia in Europa… do wszystkich wiernych w Chrystusie Jezusie, który żyje w Kościele jako źródło nadziei dla Europy, Wrocław 2003.
Kammel T., Jak występować publicznie… nie tylko w telewizji, Warszawa 2011.
Zwiastowanie słowa Bożego. Podstawy homiletyki, red. Z. Karel, Dallas 1996.
Komisja do spraw życia i posługi Kaplanów przy Krajowej Konferencji Biskupów Katolickich USA, „Dziś spełniły się słowa Pisma, któreście słyszeli”. Homilia w niedzielnym zgromadzeniu wiernych, Włocławek 2002.
Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego. Z trzeciego wydania Mszału Rzymskiego Rzym 2002, Poznań 2004.
Kriegstein von M., Feedback w systemie partnerskim w ramach kształcenia studentów oraz dokształcania księży, „Przegląd Homiletyczny” 9 (2005), s. 15–27.
Leathers D.G., Komunikacja niewerbalna. Zasady i zastosowania, Warszawa 2007.
McKay M., Davis M., Fanning P., Sztuka skutecznego porozumiewania się, Sopot 2015.
Paweł VI, Adhortacja Apostolska Evangelii nuntiandi o ewangelizacji w świecie współczesnym, Wrocław 2001.
Przyczyna W., Kaznodziejstwo dwudziestego pierwszego wieku, „Ateneum Kapłańskie” 554 (2001), s. 30–37.
Rzędowscy A. i J., Mówca doskonały, Gliwice 2009.
Rusinek M., Załazińska A., Retoryka podręczna czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków 2005.
Sławiński H., Homilia w niedzielnym zgromadzeniu wiernych, w: Komisja do spraw życia i posługi Kaplanów przy Krajowej Konferencji Biskupów Katolickich USA, „Dziś spełniły się słowa Pisma, któreście słyszeli”. Homilia w niedzielnym zgromadzeniu wiernych, Włocławek 2002, s. 7–58.
Sławiński H., Kontekstualne uwarunkowania głoszenia katechez do młodzieży, „Pro Musica Sacra” 13 (2015), s. 53–56.
Sławiński H., Kultura lokalna jako kontekst przepowiadania globalnego orędzia, „Roczniki Teologiczne” 12 (2019), s. 95–106.
Sławiński H., Ludzki wkład w skuteczność przepowiadania słowa Bożego, „Polonia Sacra” 28 (2011), s. 205–217.
Sławiński H., Posługa słowa wobec ludzi starszych, chorych i niesłyszących z uwzględnieniem wskazań II Polskiego Synodu Plenarnego, „Warszawskie Studia Pastoralne”, numer specjalny 2016, s. 349–369.
Sławiński H., Przepowiadanie do ludzi w podeszłym wieku, „Analecta Cracoviensia” 48 (2016), s. 141–161.
Sławiński H., Segmentacja rynku i przepowiadanie do wielopokoleniowego audytorium, w: „Musimy siać”. Księga pamiątkowa ku czci Gerarda Siwka CSsR (1938–2015), red. M. Pawliszyn, Kraków 2016, s. 337–352.
Smith P.R., Zook Z., Marketing communications. Offline and online integration engagement and analytics, London, Philadelphia, New Delhi 2016.
Sobór Watykański II, Dekret Presbyterorum ordinis o posłudze i życiu prezbiterów, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, tekst polski, nowe tłum., red. M. Przybył, Poznań 2002 s. 478–508.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2002, s. 526–606.
Sobór Watykański II, Konstytucja Sacrosanctum Concilium o liturgii świętej, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań 2002 s. 48–78.
Tarnowski J., Kaznodzieja jako wychowawca, w: Sługa słowa, red. W. Przyczyna, Kraków 1997, s. 153–164.
Taylor B.B., Speaking of sin. The lost language of salvation, London 2015.
Theobald T., Develop your presentation skills, London, Philadelphia, New Delhi 2016.
Tokarz M., Argumentacja. Perswazja. Manipulacja. Wykłady z teorii komunikacji, Gdańsk 2006.
Turowski W., Komunikacja słowa Bożego a komunikat zwrotny, „Rocznik Teologii Katolickiej” 10 (2011), s. 144–160.
Twardy J., Koncepcja pracy twórczej nad kazaniem, Rzeszów 1998.
Scott J., I Believe in Preaching, London 1988.
Siwek, Blaski i cienie współczesnego przepowiadania. Przewodnik dla kaznodziejów i homilistów, Kraków 2007.
Siwek G., Proces tworzenia kazania, w: Fenomen kazania, red. W. Przyczyna, Kraków 1994, s. 177–213.
White M., Corcoran T., Rebuilding your message. Practical tools to strengthen your preaching and teaching, Notre Dame IN 2015.
Wiliams G.A., Miller R.B., Change the way your persuade, „On Communication. Harvard Business Review” 10 (2013), s. 1–23.
Wollbold A., Handbuch der Gemeindepastoral, Regensburg 2004.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
