Słowo i obraz. Homilia w transmisji audiowizualnej
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.4135Słowa kluczowe:
kaznodziejstwo radiowe, kaznodziejstwo telewizyjne, transmisja Mszy św., mass media, homiliaAbstrakt
Artykuł podejmuje problem wpływu czynnika technologicznego na percepcję homilii głoszonej podczas Mszy św. transmitowanej w radiu, telewizji czy też za pomocą streamingu internetowego. Przepowiadanie słowa Bożego jest poddane tym samym prawom, co inne transmisje live. Homilia słuchana w radiu pozbawiona jest warstwy wizualnej, a homilia transmitowana w telewizji oraz Internecie dociera do odbiorcy w wersji wizualnej zmontowanej przez reżysera obrazu. Obie formy różnią się od homilii wysłuchiwanej i oglądanej na żywo w kościele. Percepcja uwarunkowana medium, za pośrednictwem którego dokonuje się transmisja, warunkuje recepcję treści kazania. I choć skuteczność nadprzyrodzona słowa Bożego nie jest deterministycznie powiązana ze skutecznością komunikacyjną czy retoryczną, medialne pośredniczenie w odbiorze kazania nie pozostaje bez wpływu na jego skuteczność.
Bibliografia
Draguła A., Eucharystia zmediatyzowana. Teologiczno-pastoralna interpretacja Mszy Świętej w radiu i telewizji, Zielona Góra 2009.
Drzewiecki P., Audytywność radia a zasada fides ex auditu w radiowym przekazie wiary chrześcijańskiej (mps), Warszawa 2002.
Henau E., Televisione, w: Dizionario di omiletica, a cura M. Sodi, A.M. Triacca, Torino–Bergamo 1998, s. 1338–1343.
Jachimowski T., Kaznodziejstwo radjowe, „Przegląd Homiletyczny” 13 (1935) nr 3, s. 220–231.
Japola J., Tekst czy głos? Waltera J. Onga antropologia literatury, Lublin 1988.
Kopiec J. bp, Dyspensa od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy świętej z dn. 12 marca 2020 r., Nr 331/20/A, https://anna.zabrze.pl/wp-content/uploads/2018/05/Dyspensa-od-obowi%C4%85zku-uczestniczenia-we-Mszy-%C5%9Bw.-niedzielnej.pdf (20.03.2020).
Krynicki W., Wymowa święta, czyli podręcznik do teorji kaznodziejstwa, Poznań–Warszawa 1921.
Manovich L., Ku archeologii ekranu komputerowego, tłum. A. Piskorz, w: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, oprac. A. Gwóźdź, Kraków 2001, s. 167–190.
Marcyński K., Komunikacja religijna i media, Kraków 2016.
Massa W., Kirchliche Rede in den Massenmedien: Formen technisch vermittelter persönlicher Anschprache, w: Handbuch der Verkündigung, Bd. 2, Hrsg. B. Dreher [i in.], Freiburg–Basel–Wien 1970, s. 278–310.
McLuhan M., Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, tłum. N. Szczucka, Warszawa 2004.
Mugerli G., Radio, w: Dizionario di Omiletica, a cura M. Sodi, A.M. Triacca, Torino–Bergamo 1998, s. 1314–1319.
Ogonowska A., Ekran, „Nowa Polszczyzna” (2005) nr 5, s. 43–47.
Ong W., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, tłum. J. Japola, Lublin 1992.
Plis J., Kościół katolicki w Polsce a prasa, radio i film (1918–1939), Lublin 2001.
Popowicz E. abp, Juszczak W.R. bp, List biskupów greckokatolickich w sprawie epidemii koronawirusa w Polsce, Przemyśl–Wrocław, 15.03.2020, https://episkopat.pl/biskupi-greckokatoliccy-w-polsce-udzielili-dyspensy-i-poprosili-o-modlitwe-w-domach-2/ (20.04.2021).
Porczak A., Ekran – pole transakcji, w: Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia, red. A. Gwóźdź, P. Zawojski, Kraków 2002, s. 45–52.
Rogé R., Image et exclusion. Réflexion sur une définition de Roland Barthes, „Communio” (wersja franc.) (2004) n. 29, s. 105–116.
Schultze Q.J., Televison and Preaching, w: Concise Encyclopedia of Preaching, eds. W.H. Willimon, R. Lischer, Louisville 1995, s. 469–476.
Seveso B., Diffidenza o accoglienza? Il controverso punto di vista dei teologi, w: La Chiesa e i media, a cura G. Angelini, Milano 1996, s. 108–150.
Szczepaniak M., Msza fonogeniczna. Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej i towarzyszące jej okoliczności, Poznań 2013.
Weber S., Telewizja: odbiornik i ekran, tłum. E. Stawowczyk, w: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, oprac. A. Gwóźdź, Kraków 2001, s. 381–398.
Weber T.P., Radio Preaching, w: Concise Encyclopedia of Preaching, eds. W.H. Willimon, R. Lischer, Louisville 1995, s. 397–400.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
