Wideosłowa – o przepowiadaniu w formie audiowizualnej
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.2382Słowa kluczowe:
homiletyka, mass media, telewizjaAbstrakt
Artykuł podejmuje zagadnienie audiowizualnego przepowiadania słowa Bożego poza liturgią, rozumianego jako uobecnianie się Kościoła „wyruszającego w drogę” (Evangelii gaudium). Często to właśnie środki społecznego przekazu, wśród nich zwłaszcza internet, stają się miejscami odległymi, ku którym powinniśmy wyjść, do których powinniśmy chcieć dotrzeć.
Autor próbuje sformułować najważniejsze wskazówki dla głosicieli słowa Bożego w telewizji i internecie, podejmuje refleksję nad specyfiką mediów, treścią i formą przepowiadania oraz techniką przekazu. Przekaz audiowizualny – jak każda inna forma komunikacji werbalnej – wymaga od nadawcy umiejętnego posługiwania się pozawerbalnymi środkami przekazu. Nie jest to łatwe, bo w przeciwieństwie do komunikacji face to face nadawca nie widzi odbiorcy, nie odbiera informacji zwrotnej, nie wie, jakie emocje wywołuje jego wypowiedź. Mowa ciała jest tu elementem kluczowym. Przekaz audiowizualny sprzyja emfazie stanów emocjonalnych, wyrazu twarzy czy zachowań przestrzennych. Osobowość telewizyjną charakteryzuje świadomość panowania nad własnymi ograniczeniami i umiejętne wykorzystanie zalet. Ekran – bardziej niż perfekcyjny „model” człowieka, bez wad i ułomności – lubi człowieka autentycznego, który potrafi być sobą. Mimika, gesty, kontakt wzrokowy, szczery uśmiech, poczucie humoru, uprzejmość – stają się niezwykle ważne w przekazie ekranowym.
Bibliografia
Arnheim R., Perspektywy telewizji, w: Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2005, s. 260–263.
Baczyński A., Telewizja w służbie ewangelizacji, Kraków 1998.
Benedykt XVI, Orędzie na 44. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Kapłan i duszpasterstwo w świecie cyfrowym: nowe media w służbie Słowa, 2010.
Benedykt XVI, Orędzie na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, Sieci społecznościowe: bramy prawdy i wiary, nowe miejsca ewangelizacji, 2013.
Bettetini G., Cinema, lingua e scrittura, Milano 1968.
Cibien C., La „comunicazione della/nella fede” alla luce delle teorie della comunicazione e della teologia, „Credere Oggi” 24 (2004) 6, s. 33–44.
Draguła A., Eucharystia zmediatyzowana. Teologiczno-pastoralna interpretacja transmisji Mszy Świętej w radiu i telewizji, Zielona Góra 2009.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium.
Gamaleri G., Televisione e diritti della persona. Il „buono TV”, Torino 1996.
Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa–Kraków 1999.
Hackl B., Zimmer mit Aussicht. Räumlichkeiten als Medium von Bildungsprozessen, w: Bildungspraxis. Körper – Räume – Objekte, Hg. T. Alkemeyer, H. Kalthoff, M. Rieger-Ladich, Weilerswist 2015, s. 131–158.
http://2ryby.pl/film/wyprzedaz-markowych-produktow-odc-2-o-tym-marzy-kazdy/ (2.5.2017).
http://poznan.tvp.pl/23253398/19122015 (08.09.2017).
http://poznan.tvp.pl/23630085/16012016 (08.09.2017).
http://poznan.tvp.pl/24221831/27022016 (08.09.2017).
http://tv-trwam.pl/film/slowo-zycia-02022014 (08.09.2017).
http://tv-trwam.pl/film/slowo-zycia-liczne-uzdrowienia-3 (08.09.2017).
http://www.langustanapalmie.pl/o-mnie3 (12.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?time_continue=4&v=ao35gXd90C0 (12.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?time_continue=94&v=_gGfNs4fAWw (12.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?v=AI-f_cf59hY (02.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?v=hlkVOkYFjoE (12.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?v=hlkVOkYFjoE (12.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?v=hlkVOkYFjoE (12.09.2017).
https://www.youtube.com/watch?v=Mgw7wmnctP0 (08.09.2017).
I programmi religiosi alla radio e in televisione, a cura di F. Lever, Torino 1991.
Lobina W., I media come pulpito. Cosa si puó chiedere e cosa non si puó pretendere dai media nell’ambito della comunicazione della fede, „Credere Oggi” 24 (2004) 6, s. 101–111.
Mosso D., La messa teletrasmessa, Bologna 1974.
Msza święta w telewizji, red. W. Przyczyna, Kraków 2006.
Paweł VI, Adhortacja apostolska Evangelii nuntiandi.
Przyczyna W., Homilia pięćdziesiąt lat po Soborze Watykańskim II, Kraków 2013.
Siemieniecki B., Kognitywistyka a media. Obszary cywilizacyjnych zagrożeń i możliwości, „Kognitywistyka i Media w Edukacji” 1 (1998), s. 51–66.
Siwek G., Blaski i cienie współczesnego przepowiadania, Kraków 2007.
Sławiński H., Między ciągłością a zmianą. Teoria homilii w Stanach Zjednoczonych po II Soborze Watykańskim, Kraków 2008.
Szczepaniak M., Msza fonogeniczna. Pierwsza polska radiowa transmisja mszy świętej i towarzyszące jej okoliczności, Poznań 2013.
Wolf M., Teorie delle comunicazioni di massa, Milano 1985.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).