„Homilie to często klęska”. Konieczność poprawy jakości homilii
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.27306Słowa kluczowe:
homilia, synodalność, przepowiadanie, Polska, FranciszekAbstrakt
Artykuł podejmuje najnowszą historię zabiegów Kościoła o poprawę jakości homilii. Materiałem źródłowym są teksty zawarte w dokumentach z różnych synodów w XXI wieku podejmujących kwestię homilii oraz dokumenty z różnych etapów synodu o synodalności, a także opublikowane owoce badań przeprowadzonych przez teologów w Polsce nad realnie wygłoszonymi homiliami. Przeprowadzone analizy pozwoliły stwierdzić, że uczestnicy Mszy Świętej bardzo sobie cenią słuchanie homilii i oczekują ich, nawet w dni powszednie. Krytyczna ocena jakości homilii dotyczy ubóstwa treści doktrynalnych, słabego osadzenia w celebrowanym misterium, braku spójności wskazań moralnych z proklamowanym orędziem. W krótkim podsumowaniu zaproponowana jest propozycja poprawy jakości homilii.
Bibliografia
Aké J. (biskup Yamoussoukro), Wypowiedź podczas synodu biskupów w dniu 13 października 2008, [00166-02.02] [IN142], [00166-02.02] [IN142], http://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/02_inglese/b18_02.html (28.05.2023).
Becquart N. XMCJ, Press Conference to present the conclusion of the second stage of the synodal process 2021–2024: the Continental Phase, 20.04.2023, 1, https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2023/04/20/230420f.html (13.05.2023).
Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Sacramentum Caritatis, 22.02.2007.
Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Verbum Domini, 30.09.2010.
Bieliński Paweł, Synod Biskupów 2021–2024 — na jakim etapie jesteśmy?, 19.05.2023, https://www.ekai.pl/synod-biskupow-2021-2024-na-jakim-etapie-jestesmy/ (15.07.2023).
Bishops’ Conference, CELAM, Final Document of the Synodal Continental Assembly of Latin America & Caribbean, 25.04.2023.
Blázquez Péreza R. (biskup Bilbao), Wypowiedź podczas synodu biskupów w dniu 7 października 2008, [00030-02.02] [IN004], http://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/02_inglese/b06_02.html (28.05.2023).
Conclusions of the Continental Assembly of the Synod. Catholic Churches in the Middle East, “The name of the Church is Synod”, 13–18.02.2023, Harissa–Lebanon 2023.
Coleridge M. B. (arcybiskup Canberra-Goulburn), Wypowiedź podczas synodu biskupów w dniu 7 października 2008, [00021-02.05] [IN003], http://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/02_inglese/b06_02.html (28.05.2023).
Document of the African Synodal Continental Assembly, 01–06.03.2023, Addis Ababa, Ethiopia 2023.
Dyk S., Homilia. Droga do żywego poznania misterium Chrystusa, Kielce 2016.
Dyk S., Homilia w osmozie z teologią liturgiczną, „Polonia Sacra” 21 (2017) nr 2, s. 27–43.
Dyk S., Sławiński H., Szewczyk L., Przepowiadanie homilijne w Polsce. Analiza aspektów treściowych i formalnych wybranych homilii, „Collectanea Theologica” 93 (2023) nr 2, s. 189–225.
Federation of Asian Bishops’ Conferences, Final Document of the Asian Continental Assembly on Synodality, 16.03.2023, Bangkok (Thailand), https://www.synod.va/content/dam/synod/common/phases/continental-stage/final_document/ACAS-Final-Document-16-Mar-2023.pdf (28.05.2023).
Federation of Catholic Bishops Conferences of Oceania, Oceania Discernment on the Working Document for the Continental Stage (5–10.02.2023), Fiji 2023.
Franciszek, Adhortacja apostolska Christus vivit, 25.03.2019.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, 24.11. 2013.
Franciszek, List apostolski Desiderio desideravi, 29.06.2022.
General Secretariat of the Synod, Synod 2021–2024. For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission. “Enlarge the Space of Your Tent” (Is 54:2). Working Document for the Continental Stage, Vatican City 2022, https://www.synod.va/content/dam/synod/common/phases/continental-stage/dcs/Documento-Tappa-Continentale-EN.pdf (25.01.2023).
Gądecki S., List braterskiej troski Przewodniczącego Episkopatu ws. niemieckiej „drogi synodalnej”, 22.02.2022, https://www.ekai.pl/dokumenty/list-braterskiej-troski-przewodniczacego-episkopatu-ws-niemieckiej-drogi-synodalnej/ (30.08.2022).
Heille G., The Preaching of Pope Francis: Missionary Discipleship and the Ministry of the Word, Minnesota, Collegeville 2015.
Kalbarczyk A., Przepowiadanie do młodzieży dzisiaj, „Warszawskie Studia Pastoralne” 11 (2016) nr 1, s. 253–264.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Dyrektorium homiletyczne, 29.06.2014, Poznań 2015.
Kudasiewicz J., Pismo św. w teologii i duszpasterstwie: rys historyczno-metodologiczny, w: Biblia w nauczaniu chrześcijańskim, red. J. Kudasiewicz, Lublin 1991, s. 17–47.
Leichtfried A., Wypowiedź podczas synodu biskupów w dniu 13 października 2008, [00205-02.02] [IN174], https://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/02_inglese/b18_02.html#H. E._Most._Rev._Anton_LEICHTFRIED,_Titular_Bishop_of_Rufiniana,_Auxiliary_Bishop_of_Sankt_P%C3%B6lten_(AUSTRIA) (28.05.2023).
Lamb C., Catholic homilies are often a ‘disaster’ says Pope, „The Tablet”, 24.01.2023, https://www.thetablet.co.uk/news/16448/catholic-homilies-are-often-a-disaster-says-pope.
McLellan Justin, Long homilies are ‘a disaster,’ keep it under 10 minutes, pope says, “National Catholic Reporter”, 23.01.2023, https://www.ncronline.org/vatican/vatican-news/long-homilies-are-disaster-keep-it-under-10-minutes-pope-says (29.01.2023).
Ouelleta M. (biskup Quebecu), Wypowiedź podczas synodu biskupów w dniu 6 października 2008, Report Before The Discussion Of The General Reporter, [00009-02.22], http://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/02_inglese/b04_02.html#Report_Before_The_Discussion_Of_The_General_Reporter,_H.Em._Card._Marc_Ouellet,_Archbishop_Of_Quebec_(Canada) (28.05.2023).
Papież: Kazanie ma trwać „8–10 minut”, wystarczy jeśli wierni zapamiętają „jedną myśl”, https://deon.pl/kosciol/papiez-kazanie-ma-trwac-8-10-minut-wystarczy-jesli-wierni-zapamietaja-jedna-mysl,2398433 (25.01.2023).
Prefect of Doctrinal Congregation Backs Better Homilies, 7.10.2005, ZE05100705, http://www.zenit.org/article-14195?l=english (28.05.2023).
Ruiz L. A., Press Conference to present the conclusion of the second stage of the synodal process 2021–2024: the Continental Phase, 20.04.2023, 1, https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2023/04/20/230420f.html (13.05.2023).
Sławiński H., Homilia wprowadzeniem w doświadczenie Boga a kontekst sekularyzmu, „Przegląd Homiletyczny” 16 (2012), s. 119–134.
Sławiński H., Homilia w zgromadzeniu eucharystycznym, Kraków 2018.
Sławiński H., Inspiracje Franciszka dla posługi słowa, „Polonia Sacra” 25 (2021) nr 4, s. 43–62.
Sławiński H., Język współczesnego przekazu Ewangelii z uwzględnieniem sugestii papieża Franciszka, „Roczniki Teologiczne” 61 (2014) nr 12, s. 53–71.
Sławiński H., Troska Kościoła o poprawę jakości homilii: od synodu o Eucharystii i „Sacramentum Caritatis” do synodu o słowie Bożym i „Verbum Domini”, „Colloquia Theologica Ottoniana” 1 (2012), s. 37–62.
Sławiński H., Znaczenie, geneza i struktura „Dyrektorium homiletycznego”, „Polonia Sacra” 40 (2015) nr 3, s. 155–176.
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum, 18.11.1965.
Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum concilium, 4.12.1963.
Synod 2021–2023. Synteza krajowa. Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja, koordynacja A. J. Galbas, Ruda Śląska 2022.
Synod 2021–2024. European Continental Assembly. Concluding Dossier, Prague, 5–12.02.2023.
Synod 2021–2024. For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission. The Asian Continental Assembly on Synodality, 23–27.02.2023.
Synod 2021–2024. The Church is Listening. Summary of the Continental Stage. Digital Synod, March 30, 2023, https://synod.org.pl/wp-content/uploads/2023/06/ENGLISH.pdf, s. 4 (15.07.2023).
Szewczyk L., Chrystocentryczne głoszenie zasad życia chrześcijańskiego, w: Głosimy Pana Jezusa Chrystusa. Treść przepowiadania, red. H. Sławiński, Kraków 2017, s. 173–196.
Szewczyk L., Recepcja liturgicznego wymiaru homilii, Katowice 2003.
Święta Kongregacja Obrzędów, Instrukcja o należytym wykonywaniu Konstytucji o świętej liturgii Inter oecumenici, 26.09.1964.
Twardy J., Aktualizacja słowa Bożego w kaznodziejstwie, Przemyśl 2009.
United States Conference of Catholic Bishops, Canadian Conference of Catholic Bishops, Synod 2021–2024. For a Synodal Church: Communion, Participation, Mission. North American Final Document for the Continental Stage of the 2021–2024 Synod.
Vademecum Synodu o synodalności, wrzesień 2021, https://synod.mkw.pl/o-synodzie/vademecum-synodu-o-synodalnosci/ (15.07.2023).
Weltbischofssynode beklagt: Katholische Sonntagspredigt ist in Krise, 9.10.2008, http://www.kath.net/detail.php?id=21039.
Wiśniewski J., Homilia w teorii i praktyce Benedykta XVI, Kraków 2021.
Wuerl D. W. (arcybiskup Waszyngtonu), Wypowiedź podczas synodu biskupów w dniu 8 października 2008, [00073-02.07] [IN056], https://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/02_inglese/b08_02.html#H. E._Most._Rev._Donald_William_WUERL,_Archbishop_of_Washington_(UNITED_STATES_OF_AMERICA) (28.05.2023) (28.05.2023).
XII Ordinary General Assembly of the Synod of Bishops, 5–26.10.2008, Bulletin. The Word of God in the Life and Mission of the Church, http://www.vatican.va/news_services/press/sinodo/documents/bollettino_22_xii-ordinaria-2008/bollettino_22_xii_ordinaria-2008_index_en.html (28.05.2023).
XII Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Instrumentum laboris, Città del Vaticano 2008, http://www.vatican.va/roman_curia/synod/documents/rc_synod_doc_20080511_instrlabor-xii-assembly_en.html (28.05.2023).
XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów, Instrumentum laboris na pierwszą sesję (październik 2023), https://www.synod.va/content/dam/synod/common/phases/universal-stage/il/POL_INSTRUMENTUM-LABORIS.pdf (15.07.2023).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Henryk Sławiński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
