Kobiety głoszące Ewangelię w Nowym Testamencie
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.26301Słowa kluczowe:
przepowiadanie, Maria Magdalena, Samarytanka, Pryska, Flp 4, 2–3Abstrakt
Artykuł prezentuje charakteryzację kobiet, które w Nowym Testamencie określone są explicite lub implicite jako głosicielki Ewangelii: (1) Maria Magdalena i inne kobiety przy grobie Jezusa; (2) kobieta samarytańska w J 4, 4–42; (3) Pryska/Pryscylla; (4) Ewodia i Syntyche z Flp 4, 2–3. Artykuł zwraca uwagę na historyczny i teologiczny kontekst ich działalności oraz definiuje treść i przedmiot ich głoszenia, czyli Ewangelię. W prezentacji każdej z kobiet lub grupy kobiet wskazano na najważniejsze problemy egzegetyczne i współczesne próby ich rozwiązania.
Bibliografia
Abrahamsen V. A., Women and Worship at Philippi: Diana/Artemis and other Cults in the Early Christian Era, Portland 1995.
Allred T., Philippians 4:2–3: An Alternative View of the Euodia–Syntyche Debate, „Priscilla Papers” 33 (2019) No. 4, s. 4–7.
Barrett C. K., A Critical and Exegetical Commentary on the Acts of the Apostles, Edinburgh 1998.
Barrett C. K., The Gospel according to St John, London 1978.
Basser H. W., Cohen M. B., The Gospel of Matthew and Judaic Traditions. A Relevance–based Commentary, Leiden 2015 (The Brill Reference Library of Ju-daism, 46).
Bruce F. F., The Pauline Circle, Exter 1985.
Bultmann R., The Gospel of John, Philadelphia 1970.
Campbell R. A., The Elders: Seniority within Earliest Christianity, Edinburgh 1994.
Carey H. J., Women in Action: Models for Discipleship in Mark’s Gospel, „Catholic Biblical Quarterly” 81 (2019), s. 429–448.
Cotter W., Women’s Authority Roles in Paul’s Roman Churches: Counter-cultural or Coventional?, „Novum Testamentum” 36 (1994), s. 350–372.
Danove P., The Characterization and Narrative Function of the Women at the Tomb (Mark 15, 40–41.47; 16, 1–8), „Biblica” 77 (1996), s. 375–397.
Danove P., The Rhetoric of the Characterization of God, Jesus, and Jesus’ Disciples in the Gospel of Mark, New York 2005.
Dunn J. D. G., Romans 9–16, Dallas 1988 (Word Biblical Commentary, 38).
Malinowski F. X., The Brave Women of Philippi, „Biblical Theology Bulletin” 15 (1985) No. 2, s. 60–64.
Fellows R. G., Stewart A. C., Euodia, Syntyche and the Role of Syzygos: Phil 4:2–3, „Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft” 109 (2018) Issue 2, s. 222–234.
Garland D. E., The Composition and Unity of Philippians: Some Neglected Literary Factors, „Novum Testamentum” 27 (1985) fasc. 2, s. 141–173.
Gillman F. M., Women Who Knew Paul, Collegeville 1992 (Zacchaeus Studies. New Testament).
Hull R. F., Constructing Euodia and Syntyche: Philippians 4:2–3 and the Informed Imagination, „Priscilla Papers” 30 (2016) No. 2, s. 3–7.
Johnson L. T., The Gospel of Luke, Collegeville 1991 (Sacra Pagina, 3).
Keener C., Paul, Women, and Wives: Marriage and Women’s Ministry in the Letters of Paul, Grand Rapids 1992.
Kubiś A., Kobiety jako model wiary w Ewangelii Markowej, w: Świadkowie wiary. Biblia o wierze, red. D. Dziadosz, Lublin 2014, s. 133–170 (Analecta Biblica Lu-blinensia, 10).
Kubiś A., Uboga wdowa — symbol Izraela, wzór ucznia, ikona Chrystusa, w: „Niewiastę dzielną kto znajdzie?” (Prz 31, 10). Rola kobiet w biblijnej historii zbawienia, red. A. Kubiś, K. Napora, Lublin 2016, s. 287–312 (Analecta Biblica Lu-blinensia, 14).
Kubiś A., Metafora oblubieńcza w Ewangelii Janowej. Część 1. Oblubieniec spotyka Oblubienicę (J 1–4), „Studia Gdańskie” 42 (2018), s. 39–65.
Kubiś A., Metafora oblubieńcza w Ewangelii Janowej. Część 2. Mesjańskie zaślubiny (J 12–20), „Studia Gdańskie” 43 (2018), s. 39–59.
Kurek-Chomycz D. A., Is There An Anti-Priscan Tendency in the Manuscripts? Some Textual Problems with Prisca and Aquila, „Journal of Biblical Literature” 125 (2006), s. 107–128.
Lampe P., Prisca, w: The Anchor Bible Dictionary, vol. 5, ed. by D. N. Freedman, New York 1992, s. 467–468.
Lincoln A. T., The Gospel According to Saint John, London 2005 (Black’s New Testa-ment Commentaries, 4).
Marchal J. A., Hierarchy, Unity, and Imitation: A Feminist Rhetorical Analysis of Power Dynamics in Paul’s Letter to the Philippians, Atlanta 2006.
Mielcarek K., Ἰερουσαλὴμ, Ἰεροσόλυμα. Starotestamentalne i hellenistyczne kor-zenie idei świętego miasta w dziele św. Łukasza w świetle onomastyki greckiej, Lublin 2008 (Studia Biblica Lublinensia, 2).
Milnovich T., Prisca, w: Lexham Bible Dictionary, eds. J. D. Barry et alli, Bellingham 2016, Logos Bible Software.
Nash B., Point of View and the Women’s Silence: A Reading of Mark 16:1–8, „Res-toration Quarterly” 57 (2015) No. 4, s. 225–232.
O’Day G. R., Acts, w: Women’s Bible Commentary: Expanded Edition with Apocry-pha, eds. C. A. Newsom, S. H. Ringe, Louisville 1998, s. 394–402.
Okure T., The Johannine Approach to Mission. A Contextual Study of John 4:1–42, Tübingen 1988.
Osiek C., Philippians, Philemon, Nashville 2000 (Abingdon New Testament Com-mentaries).
Osiek C., MacDonald M. Y., A Women’s Place: House Churches in Earliest Christiani-ty, Minneapolis 2006.
Peterlin D., Paul’s Letter to the Philippians in the Light of Disunity in the Church, Leiden 1995.
Piwowar A., Składnia języka greckiego Nowego Testamentu, Lublin 2016 (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki, 13).
Portefaix L., Sisters Rejoice: Paul’s Letter to the Philippians and Luke–Acts as Re-ceived by Frist–Century Philippian Women, Uppsala–Stockholm 1988 (Coniecta-nea biblica. New Testament series, 20).
Schierling M. J., Women as Leaders in the Marcan Communities, „Listening” 15 (1980), s. 250–256.
Schreiner T. R., Romans, Grand Rapids 1998 (Baker Exegetical Commentary on the New Testament, 6).
Schüssler Fiorenza E., In Memory of Her: A Feminist Theological Reconstruction of Christian Origins, New York–London 1983.
Smith Y. W., Hippolytus’ Commentary on the Song of Songs in Social and Critical Context, Fort Worth 2009.
Stewart A. C., The Original Bishops, Grand Rapids 2014.
The NET Bible. New English Translation, Second Edition, [Place of publication not identified] 2019 (Biblical Studies Press — Thomas Nelson).
Van den Bussche H., Giovanni. Commento del Vangelo spirituale, Assisi 1974.
Winter B. W., Seek the Welfare of the City: Christians as Benefactors and Citizens, Grand Rapids 1994.
Witherington B., Paul’s Letter to the Romans. A Socio–Rhetorical Commentary, Grand Rapids 2004.
Wojciechowska K., Poważana i pobożna erudytka czy kobieta rozwiązła? Próba destereotypizacji postaci Samarytanki (J 4, 1–30. 39–42), w: „Niewiastę dzielną kto znajdzie?” (Prz 31, 10). Rola kobiet w biblijnej historii zbawienia, red. A. Ku-biś, K. Napora, Lublin 2016, s. 351–364 (Analecta Biblica Lublinensia, 14).
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2022-09-30 - (2)
- 2022-11-04 - (1)
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
