Maria „omnis sancta” i „forma sanctificationis”. Zarys mariologii średniowiecznej według Bonawentury z Bagnoregio
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.27405Słowa kluczowe:
mariologia średniowieczna, Bonawentury z Bagnoregio, kazania „De Purificatione”, uroczystość Objawienia PańskiegoAbstrakt
W swoich rozlicznych kazaniach Bonawentura daje dowód temu, jak głęboko pobożność maryjna była zakorzeniona w liturgii Kościoła, ale także jak głęboko powinna być zakorzeniona w Piśmie Świętym i w teologii. Na szczególną uwagę zasługują dwa kazania. Jednym z nich jest drugie kazanie „De Purificatione”, na święto Oczyszczenia, a kolejnym drugie kazanie wygłoszone w uroczystość Objawienia Pańskiego. Są to pierwsze przykłady tak jednoznacznego, a jednocześnie całościowego ujęcia doktryny maryjnej. Z analizy tych kazań jasno wynika, że główny wkład Bonawentury do mariologii zmierza nie tyle w kierunku nowości doktrynalnej, co raczej w podejściu, metodzie, jaką zastosował, a której pozostał wierny w swoim nauczaniu, czy to z katedry czy z ambony. Doktor Seraficki zajmuje się przede wszystkim obroną i ponownym zaproponowaniem prawd wiary afirmowanych i wyznawanych przez pokolenia chrześcijan. Maryja jest dla niego Matką Prawdy, a doktryna, która jej dotyczy, aby była godna uwagi, musi być głęboko zakorzeniona w teologii zajmującej się tajemnicami jej Syna.
Bibliografia
Bougerol J. G., Introduzione a S. Bonaventura, Vicenza 1988.
Carpenter C., Theology as the Road to Holiness in St. Bonaventure, New York–Mahwah 1999.
Chenu M.-D., La théologie comme science au treizième siècle, Paris 1957.
Corvino F., Bonaventura da Bagnoregio. Francescano e pensatore, Roma 2006.
Evans G. R., McGrath A. E., Galloway A. D., The Science of Theology, Michigan, Grand Rapids 1986.
Evans G. R., The Medieval Theologians, Oxford 2001.
Fajdek B., Esempi della predicazione bonaventuriana negli ambienti universitari dei Frati Minori e delle religiose, „Vita Minorum” 68 (1997) nr 1, s. 75–90.
Hamesse J., La prédication universitaire, w: La predicazione dei frati dalla metà del ‘200 alla fine del ‘300. Atti del XXII Convegno della Società internazionale di studi francescani, Spoleto 1995, s. 47–79.
LaNave G., Through Holiness to Wisdom. The Nature of Theology According to St. Bonaventure, Roma 2005.
Leclercq J., Predicare nel Medioevo, Mediolan 2001.
Matuła B. S., Ars praedicandi. Kaznodziejstwo jako sztuka według św. Bonawentury z Bagnorei, „Przegląd Kalwaryjski” 10 (2006), s. 359–386.
Napiórkowski S. C., Św. Bonawentury teoria teologii, w: S. C. Napiórkowski, Św. Bonawentura. Życie i myśl, Niepokalanów–Warszawa 1976, s. 195–223.
Petrus Lombardus, Sententiarum Quatuor Libri, vol. 1–2, Grottaferrata 1971–1981.
Roschini G. M., Maria Santissima nella storia della salvezza. Trattato completo di mariologia alla luce del Concilio Vaticano II, vol. 4: Il culto mariano, Isola del Liri 1969.
Saint Bonaventure, Sermons de diversis, Nouvelle édition critique par J. G. Bougerol, Paris 1993, (tłum. polskie: Św. Bonawentura, Kazania o Najświętszej Pannie Maryi, Kraków 1999, s. 34–44).
Saint Bonaventure, Sermons de tempore, Reportation du manuscrit Milano, Ambrosienne A 11 sup. Nouvelle édition critique par Jacques Guy Bougerol, Paris 1990.
Schneyer J. B., Repertorium der lateinischen Sermones des Mittelalters für die Zeit von 1150–1350, Münster 1970 (Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters, 47, 1).
Tavard G. H., Transiency and Permanence. The Nature of Theology according to St. Bonaventure, St. Bonaventura, New York 1954.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Dariusz Kasprzak; Bogusz Stanisław Matula
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
