„Zakazana komnata Lei”. Pismo Święte w bulli kanonizacyjnej „Mira circa nos”
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.27404Słowa kluczowe:
bulla kanonizacyjna, figury biblijne, Grzegorz IX, św. FranciszekAbstrakt
Ważnym dokumentem dla historii i duchowości Zakonu Franciszkańskiego jest bulla kanonizacyjna św. Franciszka z Asyżu, wydana przez papieża Grzegorza IX w 1228 roku. Prezentuje ona postać świętego Biedaczyny na tle licznych figur i obrazów biblijnych. Niniejszy artykuł jest komentarzem do tekstu bulli, w szczególności do jego wybitnie biblijnego charakteru. Po wstępnych uwagach językowych dotyczących tłumaczenia, następuje ocena dostępnych źródeł oraz statystyka biblijnych odniesień obecnych w badanym dokumencie. Centralną częścią artykułu jest prezentacja biblijnych figur, zarówno z Nowego jak i ze Starego Testamentu, które w zamyśle autora bulli stanowią typy odniesione do postaci św. Franciszka: Paweł Apostoł, Abraham, Jakub, Jefte, Samson i Szamgar, Noe, Gedeon, Mojżesz, Dawid, Hiob oraz arcykapłan Szymon. W ten sposób św. Franciszek z Asyżu jawi się jako jedna ze szczególnych postaci w historii zbawienia.
Bibliografia
Accrocca F., „Alter apostolus”. Per una rilettura della „Vita beati Francisci”, w: R. Paciocco, F. Accrocca, La leggenda di un santo di nome Francesco. Tommaso da Celano e la „Vita beati Francisci”, Milano 1999, s. 137–260.
Armstrong R. J., „Mira circa nos”. Gregory IX’s View of the Saint Francis of Assisi, „Laurentianum” 25 (1984), s. 385–414.
Bardski K., Lektyka Salomona. Biblia — symbol — interpretacja, Warszawa 2011 (Rozprawy Naukowe, 6).
Biblia Sacra: iuxta Vultagam Versionem, vol. 1, rec. R. Weber, Stuttgart 1975.
Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r., red. J. Frankowski, Warszawa 1999 (Prymasowska Seria Biblijna).
Bullarium diplomatum et privilegiorum sanctorum romanorum pontificum taurinensis editio locupletior facta collectione novissima plurium brevium, epistolarum, decretorum actorumque S. Sedis a S. Leone Magnus usque ad praesens, vol. 3, cura et studio A. Tomassetti, Roma 1858.
Bullarium franciscanum Romanorum Pontificum constitutiones, epistolas ac diplomata continens tribus Ordinibus Minorum, Clarissarum, et Poenitentium a seraphico patriarcha Sancto Francisco institutis concessa, vol. 1, accurante J. H. Sbaralea, Roma 1759.
Chrostowski W., Geneza Wulgaty i jej aktualny status w Kościele katolickim. Uwagi na marginesie Listu apostolskiego papieża Franciszka „Scripturae Sacrae affectus”, „Colloquia Theologica Ottoniana” 36 (2020), s. 9–35.
Codex Constitutionum quas summi Pontifices ediderunt in solemni canonizatione Sanctorum a Johanne XV. Ad Benedictum XIII, sive ab A. D. 993 ad A. D. 1729, accurante J. Fontanino, Roma 1729.
Dziadosz D., Księga Sędziów. Rozdziały 1–5, Częstochowa 2019 (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament, 7/1).
Fonti Francescane. Scritti e biografie di san Francesco d’Assisi. Cronache e altre testimonianze del primo secolo francescano. Scritti e biografie di santa Chiara d’Assisi. Testi normativi dell’Ordine Francescano Secolare, 3a ed. rivista e aggiornata, a cura di E. Caroli, Padova 2011.
Francis of Assisi: Early Documents, vol. 1: The Saint, ed. by J. Armstrong, J. A. W. Hellmann, W. J. Short, New York–London–Manila 1999.
Franziskus-Quellen. Die Schriften des Heiligen Franziskus, Lebensbeschreibungen, Chroniken und Zeugnisse über ihn und seine Orden, Hrsg. D. Berg, L. Lehmann, Kevalear 2009.
Gołębiewski M., Greckie i łacińskie tłumaczenia Psałterza, „Collectanea Theologica” 60 (1990) nr 4, s. 19–44.
Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Poznań–Warszawa–Lublin 1958.
La letteratura francescana, vol. 1: Francesco e Chiara d’Assisi, a cura di C. Leonardi, Milano 2004.
Liturgia godzin zakonów franciszkańskich w Polsce, t. 5, Wrocław 2014.
Magnum Bullarium Romanum, ab Leone Magno usque ad s.d.n. Clementem X. Quinque tomis distributa, vitis et iconibus aeneis omnium pontificum decorate, vol. 1, accurante L. Cherubini, Lugduni 1692.
Mszał franciszkański, Wrocław 1998.
Pszczoły, miód, wosk pszczeli w symboliczno-metaforycznych obrazach, red. I. Wieżel, G. M. Baran, Kraków 2018.
S. Petri Damiani Opera omnia, tomus primus, accurante J.-P. Migne, Parisiis 1853 (Patrologiae Cursus Completus. Series Latina, 144).
Tomasz z Celano, Życiorys pierwszy świętego Franciszka z Asyżu, red. R. Prejs, Z. Kijas, Kraków 2005, s. 431–544 (Źródła Franciszkańskie).
Wolff R., Der heilige Franziskus in Schriften und Bildern des 13. Jahrhunderts, Berlin 1996.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Paweł Paszko
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
