Męstwo w pokusie — głos św. Józefa Sebastiana Pelczara w kontekście współczesnych wyzwań interpretacyjnych problemu
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.29106Słowa kluczowe:
męstwo, pokusa, sekularyzm, łaskaAbstrakt
Założeniem pracy jest ukazanie nauczania św. Józefa Sebastiana Pelczara, zawartego w jego dziele „Życie duchowne…”, na temat męstwa praktykowanego w kontekście pokusy. W klarownym nauczaniu, zakorzenionym w źródłach teologii, pokusa jawi się jako szansa duchowego rozwoju we współpracy natury i łaski. Tym samym odsłania się antropologicznie ważny aspekt świadomości własnej podmiotowości i wolności. Koncepcja ta zostaje skonfrontowana ze współczesnymi, sekularnymi propozycjami antropologicznymi humanizmu ekskluzywnego (Taylor) i religii terapeutycznej (Rieff). Studium zostanie utrzymane w ramach metodologii teologii duchowości z odniesieniami do filozofii moralnej i socjologii. Konkluzją jest uchwycenie szans rozwojowych opartych na właściwym rozumieniu pokusy jako „miejsca teofanii”. Chrześcijańskie rozumienie pokusy pozwala na podjęcie wyzwań współczesnego sekularyzmu.
Bibliografia
Apoftegmaty ojców pustyni, t. 1: Gerontikon, Tyniec 2007.
Benedykt XVI, Encyklika Deus caritas est, 25.12.2005.
Biblia Tysiąclecia, Poznań 2003, https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=834 (03.05.2024).
Dreher R., Żyć bez kłamstwa. Jak wytrwać w chrześcijańskiej opozycji, Kraków 2021.
Dupré L., Inny wymiar. Filozofia religii, Kraków 1991.
Erazm z Rotterdamu, Enchiridion militis christiani, https://books.google.pl/books?id=dyk7AAAAcAAJ&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false (11.07.2024).
Godawa M., Man Uttered by God: Personalistic Essence of Christian Contemplation According to T. Merton, „Bogoslovni vestnik” 83 (2023) nr 3, s. 637–648, https://doi.org/10.34291/BV2023/03/Godawa.
Godawa M., Teologiczna oferta wolności w nauczaniu i doświadczeniu duchowym Jana Pawła II, w: Oblicza wolności, red. R. Łętocha, Oświęcim 2010, s. 29–44.
Giuliani M., Natchnienia duchowe, w: Szuka kierownictwa duchowego, red. J. Augustyn, Kraków 2013, s. 301–310.
Huxley A., Nowy wspaniały świat, Warszawa 2009.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 1994.
Marcus Tulius Cicero, De inventione, https://www.documentacatholicaomnia.eu/03d/-106_-043,_Cicero._Marcus_Tullius,_De_Inventione,_LT.pdf (10.07.2024).
Miłosz C., Zniewolony umysł, Paryż 1953.
Pelczar J. S., Życie duchowe, czyli doskonałość chrześcijańska, t. 1, Kraków 2003.
Pelczar J. S., Życie duchowe, czyli doskonałość chrześcijańska, t. 2, Kraków 2012.
Pelczar J. S., Życie duchowne, czyli doskonałość chrześcijańska według najcelniejszych mistrzów duchownych, t. 1, Przemyśl 1924.
Pelczar J. S., Życie duchowne, czyli doskonałość chrześcijańska według najcelniejszych mistrzów duchownych, t. 2, Przemyśl 1924.
Rieff Ph., Charisma. The gift of grace, and how it has been taken away from us, New York 2008.
Sancti Thomae de Aquino, Summa Theologiae, textum Leoninum, Rzym 1899, pars II–II, https://www.corpusthomisticum.org/sth3123.html (02.06.2024).
Santi Ambrosii, Expositio Evangelii Secundum Lucam Libris X Comprehensa, https://www.documentacatholicaomnia.eu/02m/0339-0397,_Ambrosius,_Expositio_Evangelii_Secundum_Lucam_Libris_X_Comprehensa,_MLT.pdf (11.07.2024).
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes.
Sontag S., Pod znakiem Saturna, Kraków 2014.
Szczur P., Mnisi jako „żołnierze” Chrystusa w nauczaniu Jana Chryzostoma. Analiza 69. i 70. homilii z cyklu Homilie na Ewangelię według św. Mateusza, „Vox Patrum” 35 (2015) t. 63, s. 375–388, https://doi.org/10.31743/vp.3569.
Święty Ignacy Loyola, Ćwiczenia duchowe, Kraków 2000.
Święty Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, red. P. Bełch, t. 6, pars I, https://zwola-old.karmelicibosi.pl/p/z/formacja/summa.html (25.06.2024).
Święty Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, red. S. Bełch, t. 21, pars II–II, https://zwola-old.karmelicibosi.pl/p/z/formacja/summa.html (02.06.2024).
Taylor C., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Warszawa 2012.
Tomasz à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa, Lublin 1986.
Wawrzyniec Scupoli, Walka duchowa, Poznań 2002.
Žalec B., Between Secularity and Post-Secularity: Critical Appraisal of Charles Taylor’s Account, „Bogoslovni vestnik” 79 (2019) nr 2, s. 411–423, https://doi.org/10.34291/BV2019/02/Zalec.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Marcin Godawa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
