Współpraca rodziny i szkoły w wychowaniu patriotycznym jako wyraz troski o prawidłowy rozwój postaw społecznych dziecka. Recepcja wniosków z badań dla wychowania patriotycznego
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.3264Słowa kluczowe:
patriotyzm, postawy społeczne, wychowanie, rodzina, szkoła, religijność, wartościAbstrakt
Niniejszy artykuł podjął próbę odpowiedzi na pytanie, jakie cechy psychiczne oraz jakie czynniki społeczne stanowią źródła patriotyzmu. Najpierw został zdefiniowany patriotyzm jako postawa człowieka, który ma pozytywne i zaangażowane nastawienie do własnego narodu, ale ma również nastawienie pozytywne do innych narodów. Badania empiryczne wskazały wiele źródeł patriotyzmu, z których najważniejsze to oddziaływania środowiskowo-społeczne rodziny, szkoły, wspólnoty religijnej, grup rówieśniczych i aktywność własna. Doniosłą rolę odgrywa również religijność człowieka oraz preferowane wartości, szczególnie te, które odnoszą się do dobra wspólnego. Wnioski z tych analiz podkreślają konieczność uwzględniania w wychowaniu patriotycznym dzieci poczucia wspólnoty z grupą oraz poczucia dobra wspólnego, które cenią i o które się troszczą. Nie można też pominąć treści religijnych, bowiem religijność jest mocnym oparciem dla patriotyzmu, z niej wypływa powinność moralna wobec ojczyzny i narodu. Różnice w uwarunkowaniach patriotyzmu u mężczyzn i kobiet pozwalają formułować potrzebę zwracania u chłopców uwagi na współpracę międzyosobową, pochwałę bohaterstwa i odpowiedzialnej pracy dla ojczyzny, natomiast w wychowaniu patriotycznym dziewcząt warto akcentować piękno polskiego krajobrazu, przyrody oraz dzieł kultury i sztuki. We wszystkich tych poczynaniach konieczna jest współpraca rodziców i nauczycieli, gdyż stanowią oni ważne dla dzieci autorytety, od których uczą się postaw społecznych, w tym również postawy patriotycznej.Bibliografia
Adamska K., Mapa rzeczywistości społecznej indywidualisty i kolektywisty – badania empiryczne, „Przegląd Psychologiczny” 3–4 (1997), s. 443–464.
Blok Z., Status teoretyczny kategorii: nacjonalizm, patriotyzm, kosmopolityzm i internacjonalizm, w: Człowiek i społeczeństwo, t. 11, Poznań 1994, s. 147–154.
Brzozowski P., Polska wersja Testu Wartości Rokeacha i jej teoretyczne podstawy, „Przegląd Psychologiczny” 2 (1986), s. 527–540.
Drwal R. Ł., Wilczyńska J. T., Opracowanie Kwestionariusza Aprobaty Społecznej, „Przegląd Psychologiczny” 3 (1980), s. 569–583.
Ferguson G. A., Takane Y., Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, Warszawa 1997.
Gough H. G., Heilbrun A. B., The Adjective Check List Manual, Paolo Alto 1965.
Gough H. G., Heilbrun A. B., The Adjective Check List Manual, Paolo Alto 1983.
Mądrzycki T., Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw, Warszawa 1977.
Mika S., Psychologia społeczna dla nauczycieli, Warszawa 1998.
Prężyna W., Intensywność postawy religijnej a osobowość, Lublin 1973.
Prężyna W., Kryzys religijny a cechy osobowości, „Roczniki Filozoficzne” 1971 z. 4, s. 25–135.
Prężyna W., Skala Postaw Religijnych, „Roczniki Filozoficzne” 1968 z. 4, s. 75–89.
Rokeach M., The Nature of Human Values, New York 1973.
Sułek A., Psychologiczne uwarunkowania postaw wobec ojczyzny i narodu. Implikacje z badań empirycznych, w: Aspekt wychowawczy umiłowania Ojczyzny i Narodu w myśli Papieża Jana Pawła II. Materiały XVII Ogólnopolskiego Forum Szkół Katolickich. Jasna Góra, 30 listopada – 2 grudnia 2006, red. D. Domańska, Warszawa 2007, s. 80–89.
Sułek A., Psychospołeczne uwarunkowania patriotyzmu i nacjonalizmu, Kraków 2012.
Śliwak J., Osobowość altruistyczna. Osobowościowe korelaty altruizmu, Lublin 2001.
Wilczyńska J., Drwal R. Ł., Opracowanie Kwestionariusza Aprobaty Społecznej (KAS) J. Wilczyńskiej i R.Ł. Drwala, w: R. Ł. Drwal, Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Wybrane zagadnienia i techniki, pod redakcją P. Brzozowskiego przy współpracy P. Olesia, Warszawa 1995, s. 57–66.
Wojciszke B., Postawy i ich zmiana, w: Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 3: Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, red. J. Strelau, Gdańsk 2000, s. 79–106.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
