The Daugava River in the Early Modern Period. A Border, an Obstacle, and a Trade Route
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.08202Słowa kluczowe:
Dźwina, granica, przeszkoda, szlak handlowy, wczesna nowożytnośćAbstrakt
The text aims to look at the three functions of the Daugava River: border, obstacle, and trade route. We will focus on the river in the Early Modern Period (from the 16th to the 18th century). We will go beyond the chronological framework, during which we will attempt to answer the following questions. Was the border on the Daugava shaped? To what extent was the dividing line permanent? What was the defensive value of the river? Due to the differences during the border and fighting conducted, the river has been divided into two sections: Livonian (today Latvian) and Ruthenian (today Belarussian and Russian).
The article is of review character, and the basis for writing this paper is a large amount of literature. In some cases, sources were used, and in exceptional circumstances, we reached for sources. To compare the Daugava River to other rivers, we used the literature on the Vistula, the Volga River, the Dnieper, and the Danube.
The border of the Livonian section of the Daugava, which was established in the 16th–18th centuries, survived until the 20th century. It shows the river’s role as a border, which can only be compared with the Danube. Daugava was not an insurmountable obstacle. Most of the fighting was fought near the river, as was the case with the Dnieper and Danube.
The rivers compared were also the most important routes in the region. There were natural and institutional obstacles to navigation. We travelled on very similar boats that could be used in military operations. There are differences in the trade of goods. On no other large river, the transport of forest goods was so dominant.
Bibliografia
Handwritten sources
Latvijas Universitate Akadēmiskā biblioteka
Brotze J.C., Sammlung Verschiedener Liefländischer Monumente, Prospecte, Wapen, Zweiter Teil.
Printed sources
Jähriger Stillstand, zwischen den beyden Königlichen Crone Pole vn Schweden. In Stumsdorff, im Monat Septembri Anno 1635 [in:] Theatreum Europeum, Bd. 3, Franckfurt am Mayn 1639, pp. 494–497. Aeltere Versuche zur Reinigung der Düna, “Rigaische Stadt-Blātter” 1813, Bd. 11, pp. 82–87.
Dogiel M., Limites regni Poloniae, Vilane 1758.
Dokument traktatu pokojowego sporządzony przez posłów najjaśniejszego króla Polski [in:] A. Possevino, Moscovia, A. Warkotsch (tłum.), Warszawa 1988, pp. 233–241.
Dokument traktatu pokojowego sporządzony przez posłów wielkiego księcia moskiewskiego [in:] A. Possevino, Moscovia, A. Warkotsch (tłum.), Warszawa 1988, pp. 225–233.
Konstytucje Wielkiego Xięstwa Litewskiego, na seymie walnym koronnym warszawskim, w roku 1607 [in:] Volumina Legum, t. 2, J. Ohryzk (red.), Petersburg 1859, pp. 448–453.
Korespondencja wojskowa hetmana Janusza Radziwiłła w latach 1646– 1655, cz. 2: Listy, K. Bobiatyński (red.), Warszawa 2020.
Kurland. Vom Polnisch-Litauischen Lehnsherzogtum zur Russischen Provinz. Dokumente zur Verfassungsgeschichte 1561–1795, E. Oberländer, V. Keller (hrsg.), Leiden 2019.
Małow A., Dokumenty polsko-rosyjskiego rozejm zawartego 11 (1) XII 1618 r. we wsi Dywilino, “Wschodni Rocznik Humanistyczny” 2010, nr 2, pp. 7–100.
Odlanicki-Poczobut J.W., Pamiętnik Jana Władysława Poczobuta Odlanickiego (1640–1684), L. Potocki, I.J. Kraszewski (red.), Warszawa 1877.
Traktat między Nayiaśn. Krolem Imcią y Nayiaśnieyszą Rzecząpospolitą Polską y Nayiaśnieyszą Imperatorową całey Rossyi [in:] Volumina Legum, t. 8, Petersburg 1860, pp. 21–29.
Traktat o wieczystym pokoju / Dogovor o vechnom mire [in:] Traktaty pokojowe pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosją w XVII wieku, O. Aleksejczuk (red.), Kraków 2002 / Mirnyye dogovory mezhdu Rech’yu Pospolitoy i Rossiyey v 17 veke, O. Alekseychuk (red.), Krakov 2002, pp. 48–65.
Traktat polanowski / Polyanovskiy dogovor [in:] Traktaty pokojowe pomiędzy Rzeczpospolitą a Rosją w XVII wieku, O. Aleksejczuk (red.), Kraków 2002 / Mirnyye dogovory mezhdu Rech’yu Pospolitoy i Rossiyey v 17 veke, O. Alekseychuk (red.), Krakov 2002, pp. 22–47.
Voyenno-pokhodnyy zhurnal (s 3 iyunya 1701 goda po 12 sentyabrya 1705 goda) general-fel’dmarshala Borisa Petrovicha Sheremeteva, poslannogo po vysochayshemu poveleniyu v Novgorod i Pskov dlya okhraneniya tekh gorodov i inykh tamoshnikh mest ot voysk shvedskogo korolya [in:] Materialy Voyenno-Uchenogo Arkhiva Glavnogo Shtaba, t. 1 (3), Sankt-Peterburg 1871.
Zwischen Schweden und Polen wird ein Stillstand auff 6. jahe auffgerichtet [in:] Theatreum Europeum, Bd. 2, Franckfurt am Mayn 1633, pp. 67–69.
Studies
Alexandrowicz S., Olejnik K., Charakterystyka polskiego teatru działań wojennych, “Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1983, nr 26, pp. 27–89.
Angermann N., Studien zur Livlandpolitik Ivan Groznyjs, Marburg/ Lahn 1972.
Angermann N., Die russische Herrschaft im östlichen und mittleren Livland 1654–1667 [in:] Aus der Geschichte Alt-Livlands. Festschrift für Heinz von zur Mühlen zum 90. Geburtstag, B. Jähnig, K. Milizer (hrsg.), Münster 2004, pp. 351–367.
Arājs J., Bitwa nad Dźwiną 9 lipca 1701 roku [in:] Wojny północne w XVI– XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, B. Dybaś (red.), Toruń 2007, pp. 197–207.
Arszyński M., Średniowieczne budownictwo warowne na obszarze Inflant [in:] Inflanty w średniowieczu: władztwa zakonu krzyżackiego i biskupów, M. Biskup (red.), Toruń 2002, pp. 75–105.
Astashkin R.S., Rossiya i torgovaya ekspansiya yevropeytsev na Vostok: vtoraya polovina XVI–XVII vv., Samara 2007.
Balcerek M., Battle of Kircholm (Salaspils) in 1605. The current state of research, “Open Military Studies” 2021, no. 2, pp. 171–189.
Balcerek M., Księstwo Kurlandii i Semigalii w wojnie Rzeczypospolitej ze Szwecją w latach 1600–1629, Poznań 2012.
Balcerek M., Liczebność, skład i szyk obydwu walczących stron w bitwie pod Kircholmem [in:] Kircholm 1605. Zeszyty Historyczne, J. Hryniewicz (red.), Ryga 2010, pp. 17–44.
Balcerek M., Liczebność, skład i szyk wojska hetmana Jana Karola Chodkiewicza w bitwie pod Kircholmem na “Ordre de bataille” Erika Dahlberga, “Zapiski Historyczne” 2009, nr 3, pp. 77–93.
Balcerek M., Polacy w armii Karola IX w bitwie pod Kircholmem 27 IX 1605 roku, “Zapiski Historyczne” 2013, nr 3, pp. 93–104.
Balcerek M., Oblężenie Rygi w 1621 roku, “Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 2008, t. 45, pp. 14–39.
Balcerek M., Ordre de Bataille armii walczących pod Kircholmem dnia 27 września 1605 r. [in:] Do szarży marsz, marsz… Studia z dziejów kawalerii, t. 4, A. Smoliński (red.), Toruń 2013, pp. 27–62.
Balcerek M., Ustawienie walczących stron w stosunku do rzeki Dźwiny w bitwie pod Kircholmem w 1605 roku [in:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, t. 7, K. Łopatecki, W. Walczak (red.), Białystok 2017, pp. 113–149.
Balcerek M., Vom nationalen Narrativ vergessen – Der Beitrag des Herzogtums Kurland und Semgallen sowie des Piltener Kreises während der Schlacht bei Kirchholm im Jahre 1605, “Militaergeschichtliche Zeitschrift” 2013, Bd. 2, pp. 243–266.
Balcerek M., Wkład księstwa Kurlandii i Semigalii oraz powiatu piltyńskiego w bitwę pod Kircholmem w 1605 roku, “Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2009, nr 2, pp. 5–22.
Balcerek M., Zdobycie Rygi w 1621 roku – rewanż za Kircholm? [in:] Wojny północne w XVI–XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, B. Dybaś (red.), Toruń 2007, pp. 81–92.
Balcereks M., Poļu Vidzemes jeb Inflantijas izveides priekšvēsture. Cīņas par Daugavpili 1625.–1627. gadā, “Latvijas Vēstures Institūta Žurnāls” 2011, no. 2, pp. 88–100.
Baliński M., Lipiński T., Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym opisana, t. 3, Warszawa 1846.
Baranowski I.T., Rzut oka na znaczenie Dniepru w dziejach gospodarczych Polski, “Przegląd Historyczny” 1916, nr 3, pp. 269–284.
Bobiatyński K., Michał Kazimierz Pac – wojewoda wileński, hetman wielki litewski. Działalność polityczno-wojskowa, Warszawa 2008. Bobjatiņskis K., Polijas-lietuvas cīņa ar Maskavas valsti par Daugavpili 17. gadsimta 60. gados., “Latvijas Vestures Instituta Zurnals” 2011, no. 4, pp. 66–77.
Bogucka M., Handel zagraniczny Gdańska w pierwszej połowie XVII wieku, Kraków 1970.
Borowski T., Miasta, zamki i klasztory państwa krzyżowego Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie nad Bałtykiem. Inflanty, Warszawa 2010.
Bucholtz A., Ueber Versuche zur Reinigung des Fahrwassers der Düna im 16. und 17. Jahrhundert, “Sitzungsberichte der Gesellschaft für Geschichte und Altertumskunde der Ostseeprovinzen Russlands aus dem Jahre 1895” 1896, pp. 6–18.
Carlon M., Ryska kriget 1656–1658, Stockholm 1903.
Caune A., Ose I., Latvijas viduslaiku pilis, vol. 4: Latvijas 12. gadsimta beigu – 17. Gadsimta vācu piļu leksikons, Rīga 2004.
Chanturiya V., Istoriya arkhitektury Belorussii, Minsk 1977.
Christie I.R., Samuel Bentham and the Russian Dnieper Flotilla 1787–1788, “The Slavonic and East European Review” 1972, no. 119, pp. 183–186.
Coates P., A Story of Six Rivers: History, Culture and Ecology, London 2013.
Cybriwsky R.A., Along Ukraine’s River: A Social and Environmental History of the Dnipro, Budapest–New York 2017.
Darabadi P., Geohistory of the middle ages: the Caspian and Volga-Caspian water routes of the 5th–17th centuries, “Central Asia and the Caucasus” 2009, no. 3, https://www.ca-c.org/c-g/2009/journal_eng/c-g-1/14.shtml [access: 27.09.2021].
Demkin A.V., Promyshlennost’ i torgovlya Russkogo gosudarstva v XVI– XVII vv. [in:] Svyaz’ vekov: Issledovaniya po istochnikovedeniyu istorii Rossii do 1917 goda. Pamyati professora A.A. Preobrazhenskogo: sbornik statey, A.V. Semenova (rеd.), Moskva 2007, pp. 87–98.
Dominiczak H., Dzieje kresów i granicy państwa polskiego na wschodzie od czasów najdawniejszych do roku 1945, Toruń 2011.
Doroshenko V.V., Torgovlya i kupchestvo Rigi v XVII veke, Rīga 1985. Doroszenko W.W., Eksport Rygi na zachód w okresie przynależności do Rzeczypospolitej (1562–1620), “Zapiski Historyczne” 1966, nr 1, pp. 7–44.
Dybaś B., Fortece Rzeczypospolitej. Studium z dziejów budowy fortyfikacji stałych w państwie polsko-litewskim w XVII wieku, Toruń 1998. East W.G., The Danube Route-Way in History, “Economica” 1932, no. 37, pp. 321–345.
Erskine B., Disaster on the Danube [in:] Borders and Border Politics in a Globalizing World, P. Ganster, D.E. Lorey (eds.), Lanham–Boul-der–New York–Toronto–Oxford 2005, pp. 237–245.
Fagerlund R., Kriget i Östersjöprovinserna 1655–1661. Operationer och krigsanträngningar på en bikrigsskådeplats under Carl X Gustafs krig, Vaasa 1979.
Filyushkin A.I., Kuz‘min A.V., Kogda Polotsk byl rossiyskim. Polotskaya kampaniya Ivana Groznogo 1563–1579 gg., Moskva 2017.
Gawron P., Oblężenie i bitwa pod Kokenhausen (Koknese) 23 czerwca 1601 r. w świetle źródeł z Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt Petersburgu [in:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. 5, Z. Hundert, K. Żojdź, J.J. Sowa (red.), Oświęcim 2017, pp. 53–69.
Generalstaben, Karl XII på slagfältet. Karolinsk slagledning sedd mot bakgrunden av taktikens utveckling från äldsta tide, Bd. 2, Stockholm 1918.
Generalstaben, Sveriges krig. 1611–1632, Bd. 2, Stockholm 1936.
Gędek M., Wojny polsko-moskiewski od XV do XVIII wieku, Warszawa 2015.
Gierszewski S., Wisła w Dziejach Polski, Gdańsk 1982.
Godziszewski W., Granica polsko-moskiewska wedle pokoju polanowskiego 1634 (z dwiema mapami), “Prace Komisji Atlasu Historycznego Polski” 1934, nr 3, pp. 1–98.
Gradeya R., War and Peace along the Danube: Vidin at the End of the Seventeenth Century, “Oriente Moderno, Nuova Serie” 2001, no. 1, pp. 149–175.
Grasmane I., Daugava un Rīgas eksports XVIII gs. beigās un XIX gs. pirmajā pusē, Rīgā 1973.
Harder-Gersdorff E., Riga im Rahmen der Handelsmetropolen und Zahlungsströme des Ost-Westverkehrs am Ende des 18. Jahrhunderts, “Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung” 1995, Bd. 4, pp. 521–563.
Herbst S., Wojna inflancka, 1600–1602, Warszawa 1938.
Heyde J., Kość niezgody – Inflanty w polityce wewnętrznej Rzeczpospolitej w XVI–XVII wieku [in:] Prusy i Inflanty między średniowieczem a nowożytnością. Państwo – społeczeństwo – kultura, B. Dybaś, D. Makiłła (red.), Toruń 2003, pp. 159–168.
Huszár Z., Divides or Connects? The Danube as an International Border and Watercourse in History, “Acta Universitatis Danubius” 2019, no. 2, pp. 106–122.
Jakovļeva M., Austra M., Robežas un administratīvais iedalījums Latvijas teritorijā 18. gs. [in:] Latvijas zemju robežas 1000 gados, A. Caune (ed.), Rīga 1999, pp. 131–146.
Jakovļeva M., Robežas un administratīvais iedalījums Latvijas teritorijā 16. gs. otrajā pusē un 17. gs. [in:] Latvijas zemju robežas 1000 gados, Caune (ed.), Rīga 1999, pp. 91–130.
Jakovļeva M., Territorium und Grenzen des Herzogtums Kurland und Semgallen im 16. und 17. Jahrhundert [in:] Das Herzogtum Kurland 1561–1795. Verfassung, Wirtschaft, Gesellschaft, Bd. 2, E. Oberländer (hrsg.), Lüneburg 2001, pp. 69–104.
Janicki A., Kurlandia w latach 1795–1915, Gdańsk 2011.
Jankiewicz A., Inflanty i Księstwo Kurlandii i Semigalii – inflanckie “Prusy” trochę inaczej. Kilka uwag o zapomnianej Unii Wileńskiej 1561 roku, “Miscellanea Historico-Archivistica” 2013, nr 20, pp. 19–42.
Jensch G., Der Handel Rigas im 17. Jahrhundert. Ein Beitrag zur livländischen Wirtschaftsgeschichte in schwedischer Zeit, Riga 1930.
Jones R.E., The Dnieper Trade Route in the Late Eighteenth and Early Nineteenth Centuries, “The International History Review” 1989, no. 2, pp. 303–313.
Kabytov P., Dubman E., Leontieva O., The Middle Volga and Trans-Volga Region in the Context of Development of the Russian State System: A Modern Concept, “Quaestio Rossica” 2015, no. 2, pp. 117–131.
Karpov G.F., Istoriya bor’by Moskovskogogosudarstva s Pol’sko-Litovskim. 1462–1508, t. 2, Moskva 1867.
Kijas A., Polityka Rzeczypospolitej wobec Moskwy w latach 1672–1699, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2019, t. 146, nr 2, pp. 319–329.
Klonder A., Nowe spojrzenie na handel Rygi w XVII wieku (w związku z książką Wasyliija W. Doroszenki, Torgowla i kupieczestw o Rigi w XVII wiekie, Riga 1985, s. 347), “Przegląd Historyczny” 1987, nr 4, pp. 755–771.
Koczegarow K., Rzeczpospolita a Rosja w latach 1680–1686. Zawarcie traktatu o pokoju wieczystym, Warszawa 2017.
Koroluk W., Wojna inflancka, Warszawa 1956.
Kossarzecki K., Kampania roku 1660 na Litwie, Zabrze 2005.
Kossarzecki K., Kampania letnio-jesienna 1661 roku nad Dźwiną i bitwa pod Kuszlikami [in:] Studia z dziejów stosunków Rzeczypospolitej z Państwem Moskiewskim w XVI–XVII wieku, M. Nagielski, K. Bobiatyński, P. Gawron (red.), Zabrze–Tarnowskie Góry 2013, pp. 315–344.
Kościelniak K., Polish accounts of the participation of the Lithuanian armed forces in the battle of Kryżbork/Jakobstadt of 26 July (5 August) 1704, “Open Political Science” 2019, no. 2, pp. 174–180.
Krokosz P., Solnictwo w carskiej Rosji. Organizacja, technika wydobywcza, handel, “Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” 2014, nr 29, pp. 165–214.
Kupish D., Pussko-Livonskoye pogranich’yev strategicheskikh planakh Ctefana Batoriyav 1578–1582, “Studia Slavica et Balcanica Petropolitana” 2014, № 1, pp. 65–76.
Kupisz D., Połock 1579, Warszawa 2003.
Kudelka F., Bitwa pod Kircholmem, Warszawa 1921.
Kurbatov A.A., Kurbatov O.A., Inzhenerno-artilleriyskoye obespecheniye Smolenskogo i Rizhskogo gosudarevykh pokhodov 1654–1656 godav, “Voyenno-Istoricheskiy Zhurnal” 2008, № 8, pp. 29–34.
Kurbatov O.A., Iz istorii voyennykh reform v Rossii vo 2-y polovine XVII veka. Reorganizatsiya konnitsy na materialakh Novgorodskogo razryada 1650-kh – 1660-kh gg., Moskva 2002.
Lobin A.N., Oborona Opochki 1517 g. “Besova derevnya” protiv armii Konstantina Ostrozhskogo, Moskva 2017.
Löwis of Menar K., Burgenlexikon für Alt-Livland, Riga 1922.
Löwis of Menar K., Die Düna von der Ogermündung bis Riga und der Badeort Baldohn, Riga 1910.
Mattiesen H., Gebiet und Grenzen des Herzogtums Kurland 1569–1795, “Jahrbücher für Geschichte Osteuropas” 1957, Bd. 1/2, pp. 198–205.
Mienicki R., Egzulanci Połoccy (1563–1580), “Ateneum Wileńskie” 1933–1934, nr 9, pp. 33–128.
Mieriņa A., Latvijas administratīvais iedalījums (1918–1940) [in:] Latvijas zemju robežas 1000 gados, A. Caune (ed.), Rīga 1999, pp. 210–240.
Mieriņa A., Latvijas valstu robežas (1918–1940) [in:] Latvijas zemju robežas 1000 gados, A. Caune (ed.), Rīga 1999, pp. 182–209.
Nagielski M., Przebieg granicy wschodniej W. Ks. Lit. z Moskwą w XVI– XVII wieku ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia strategicznego Bramy Smoleńskiej [in:] Od armii komputowej do narodowej, t. 4, W. Rezmer (red.), Toruń 2012, pp. 27–63.
Nagielski M., Rola militarna Wisły w okresie „potopu” [in:] Zbiór studiów, K. Myśliński (red.), Warszawa 1992, pp. 59–129.
Nagielski M., Rywalizacja polsko-rosyjska w dobie Potopu w kontekście wojny obu państwze Szwecją w latach 1656–1661, “Studia Slavica et Balcanica Petropolitana” 2014, nr 1, pp. 98–117.
Nagielski M., Rywalizacja Rzeczypospolitej z Państwem Moskiewskim o dominację w Europie Środkowo-Wschodniej w XVI–XVII w., “Sensus Historiae” 2013, nr 2, pp. 87–115.
Natanson-Leski J., Dzieje granicy wschodniej Rzeczypospolitej. Część 1: Granica moskiewska w epoce jagiellońskiej, Lwów–Warszawa 1922.
Natanson-Leski J., Epoka Stefana Batorego w dziejach granicy wschodniej Rzeczypospolitej, Warszawa 1930.
Natanson-Leski J., Rozwój terytorialny Polski. Od czasów najdawniejszych do okresu przebudowy państwa w latach 1569–1572, Warszawa 1964.
Obuchowska-Pysiowa H., Handel wiślany w pierwszej połowie XVII wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.
Olson K.R., Krug E., The Danube, an Empire Boundary River: Settle- ments, Invasions, Navigation, and Trade Pathway, “Journal of Water Resource and Protection” 2020, no. 10, pp. 884–897.
Ose I., Daugavgrīvas cietokšņa būvvēsture, Rīga 2007.
Ose I., Daugavgrīvas cietokšņa pārbūves no 1622. līdz 1710. gadam [in:] Senā Rīga. Pētījumi pilsētas arheoloģijā un vesture, vol. 5, I. Ose (ed.), Rīga 2005, pp. 202–233.
Ose I., Daugavgrīvas cietokšņa plāni kā 17. gs. beigu un 18. gs. pārbūvju liecinieki, “Arheoloģija un Etnogrāfija” 2006, vol. 23, pp. 185–205.
Ose I., Kobronskansts pārbūves 17. gadsimta un 18. gadsimta sakuma – zviedru inženieru ieceres un to realizacija [in:] Senā Rīga. Pētījumi pilsētas arheoloģijā un vesture, vol. 7, I. Ose (ed.), Rīga 2012, pp. 406–443.
Ose I., Salaspils zviedru skansts [in:] Civitas et castrum ad Mare Balticum. Baltijas arheoloģijas un vēstures problēmas dzelzs laikmetā un viduslaikos, A. Caune (ed.), Rīga 2002, pp. 205–223.
Ose I., The Livonian War (1558–1583) and the Ruination of Castles, in Particular Kirchholm and Wenden [in:] Castles at war, R. Atzbach, L.M.S. Jensen, L.P. Lauritsen (eds.), Bonn 2015, pp. 75–86.
Ostapchuk V., The human landscape of the ottoman Black Sea in the face of the Cossack naval raids, “Oriente Moderno. Nuova serie” 2001, no. 1, pp. 23–95.
Pāvulāne V., Rigas tirdznieciba ar meža materiāliem XVII-XVIII gs. No Rigas ekonomisko sakaru vestures ar krievu, baltkrievu, ukraiņu un lietuviesu zemēm, Rīgā 1975.
Pavulans V., Satiksmes celi Latvija XIII–XVII gs., Riga 1971.
Pawłowski S., Niektóre kanały spławne na ziemiach polskich, Lwów 1911.
Penskoy V.V., Polotskaya voyna. Ocherkiistorii russko-litovskogo protivostoyaniyavremen Ivana Groznogo. 1562–1570, Moskva 2019.
Penskoy V.V., Ocherki istorii Livonskoy voyny. Ot Narvy do Fellina. 1558–1561 gg., Moskva 2017.
Plater A., Krótka historyczno-chronologiczna wiadomość o dawnym Dynaburgu i o Fortecy dynaburgskiej od roku 1667 o jej Garnizonie, Arsenale, tudzież o Starostach dynaburgskich…, “Rubon. Pismo Poświęcone Pożytecznej Rozrywce” 1842, nr 1, pp. 19–57.
Plater A., Opisanie hydrograficzno-statystyczne Dźwiny Zachodniéj oraz ryb w niéj żyjących, Wilno 1861.
Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. 1, Zabrze 2011.
Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. 2, Oświęcim 2018.
Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska XVI wieku, t. 3, Zabrze– Tarnowskie Góry 2013.
Pol W., Północny wschód Europy i hydrografija Polski, Lwów 1867.
Rawski W., Kircholm 1605. Refleksje w 400-lecie bitwy, “Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2005, nr 3, pp. 145–172.
Romer E., Rola rzek w historyi i geografii narodów, “Przewodnik Naukowy i Literacki. Dodatek do Gazety Lwowskiej” 1901, nr 1, pp. 58–68.
Sapunov A., Reka Zapadnaya Dvina, Vitebsk 1893.
Shubin I.A., Volga i volzhskoye sudokhodstvo (Istoriya, razvitiye i sovremennoye sostoyaniye sudokhodstva i sudostroyeniya), Moskva 1927.
Siewert F., Die Lübecker Rigafahrer-Compagnie im 16. und 17. Jahrhundert, Berlin 1996.
Starosolszk Ö., Flood control in the Danube countries [in:] Coping with Floods, G. Rossi, N. Harmancioğlu, V. Yevjevich (eds.), [s.l.] 1994, pp. 653–666.
Sundberg U., Swedish defensive fortress warfare in the Great Northern War 1702–1710, Åbo 2018.
Szymborski G., Wyprawa Fryderyka Augusta I do Inflant w latach 1700–1701 w świetle wojny domowej na Litwie, Zabrze–Tarnowskie Góry 2015.
Takáts S., A dunai hajózás a XVI. és XVII. Században, “Magyar Gazdaságtörténelmi Szemle” 1900, no. 2, pp. 97–122.
Tarvel E., Stosunek prawnopaństwowy Inflant do Rzeczypospolitej oraz ich ustrój administracyjny w l. 1561–1621, “Zapiski Historyczne” 1969, nr 1, pp. 49–77.
Teodorczyk J., Tajemnice zwycięstwa, czyli bitwa pod Kircholmem w ikonografii z XVIII w., “Muzealnictwo Wojskowe” 2005, nr 8, pp. 373–402.
Teodorczyk J., Żygulski Z. Jun., Dwugłos o bitwie pod Kircholmem. Historia i ikonografia, “Rocznik Historii Sztuki” 1999, nr 24, pp. 97–130.
Tkachyev M.A., Zamki Byelarusi, Minsk 2005.
Tkachyev M.A., Zamki i lyudzi, Minsk 1991.
Trąbski M., Oblężenie i kapitulacja twierdzy Kokenhauzen (2–7 X 1700), “Zapiski Historyczne” 2018, nr 3, pp. 59–82.
Tuulse A., Die Burgen in Estland und Lettland, Dorpat 1942.
Twardowski Ł., Rola Wisły jako rzeki granicznej na tle historycznych podziałów kraju i jej znaczenie w aktualnym podziale administracyjnym, “Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2015, nr 4, pp. 221–252.
Vangerow H.H., Historischer Verein für Oberpfalz und Regensburg: Verhandlungen des Historischen Vereins für Oberpfalz und Regensburg, Regensburg 2013.
Winiwarter V., The Many Roles of the Dynamic Danube in Early Modern Europe: Representations in Contemporary Sources [in:] Water in Social Imagination from Technological Optimism to Contemporary Environmentalism, K. Costlow, Y. Haila, A. Rosenholm (eds.), Leiden 2017, pp. 49–76.
Wisner H., Bitwa kircholmska – pytania i wątpliwości [in:] Wojny północne w XVI–XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, Dybaś (red.), Toruń 2007, pp. 14–22. Wisner H., Kircholm 1605, Warszawa 2011.
Wykowski M., Dźwina i Dzisna. Uwagi i materiały do wstępnych badań problemu eksploatacji rzek Polski północno-wschodniej, Wilno 1938.
Yanushkyevich A.N., Lиvonskaya voyna. Vиl’no protиv Moskvy 1558– 1570, Moskva 2013.
Yildirim F., 18. Yüzyılda Tuna Nehri Donanması (1711–1792), Elaziğ 2016.
Zeisler-Vralsted D., Rivers, Memory, and Nation-Building: A History of the Volga and Mississippi Rivers, New York 2015.
Ziemlewska A., Ryga w Rzeczypospolitej polsko-litewskiej (1581–1621), Toruń 2008.
Zolotareva M., Environmental planning and management of waterway construction (historical experience of Russia in the 18th century and the beginning of the 19th century) [in:] E3S Web of Conferences 91: Topical Problems of Architecture, Civil Engineering and Environmental Economics (TPACEE 2018) 2019, pp. 1–11, https://www.e3s-confe-rences.org/articles/e3sconf/pdf/2019/17/e3sconf_tpacee2019_05023. pdf [access: 22.11.2021].
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
