Kwestie bioetyczne w encyklice „Laudato si’” papieża Franciszka
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.1782Słowa kluczowe:
papież Franciszek, Laudato si’, personalizm, modele ekologiczne, antropocentryzm, biocentryzmAbstrakt
Artykuł podejmuje refleksję nad wątkami bioetycznymi zawartymi w ostatniej encyklice papieża. W punkcie pierwszym analizuje modele filozoficzne we współczesnej bioetyce, szczególnie rozpowszechnione w ostatnich latach, takie jak: scjentyzm, utylitaryzm, model absolutnej autonomii i personalizm. W punkcie tym ukazano również ocenę tych sposobów filozofowania dokonaną przez papieża Franciszka i jego wniosek, że jedynie model personalistyczny jest adekwatny do właściwego rozwiązania kwestii ekologicznej i bioetycznej.W punkcie drugim opisane są trzy modele ekologiczne: model antropocentryczny, biocentryczny i partnerski. Ukazana jest także refleksja Franciszka w tej kwestii: relacja człowieka do przyrody powinna mieć charakter partnerski i uwzględniać fakt odpowiedzialności człowieka przed Bogiem za działania wobec przyrody. Człowiek powinien być nie władcą tego świata, lecz sługą mającym na celu dobro stworzeń i winien szanować nadane przez Boga prawa.
W trzeciej części omówiono kazusy bioetyczne poruszone w encyklice Laudato si’. Dotyczą one początków życia człowieka (status embrionu ludzkiego, aborcja), przemocy wobec dzieci, godności osoby cierpiącej i starszej oraz bioetyki ekologicznej (zadawanie cierpień zwierzętom i żywność GMO).
Bibliografia
Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate.
Benedykt XVI, Homilia podczas Mszy św. z okazji inauguracji pontyfikatu, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 6/2005, s. 11–12.
Benedykt XVI, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 2010 roku, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 1/2010, s. 4.
Benedykt XVI, Przemówienie w Bundestagu, Berlin (22 września 2011), „Acta Apostolicae Sedis” 103 (2011), s. 664.
Deklaracja Love for creation. An Asian response to the ecological crisis, kolokwium pod patronatem Federacji Konferencji Episkopatów Azji (Tagatay, 31 stycznia – 5 lutego 1993), http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa‑
francesco_20150524_enciclica‑laudato‑si.html#_ftn94 (03.04.2016).
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium.
Franciszek, Encyklika Laudato si’.
Guardini R., Das Ende der Neuzeit, Würzburg9 1965, wyd. polskie: Koniec czasów nowożytnych, tłum. Z. Włodek, Kraków 1969.
Jan Paweł II, Katecheza (30 stycznia 2002), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 6/2002, s. 33.
Jan Paweł II, Encykilka Centesimus annus.
Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae.
Jan Paweł II, Katecheza (17 stycznia 2001), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 4/2001, s. 43–44.
Jan Paweł II, Katecheza (2 sierpnia 2000), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie 1/2001, s. 37.
Jan Paweł II, Katecheza (26 stycznia 2000), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 3/2000, s. 50.
Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, t. 3, 2 Poznań–Warszawa 1986.
Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1990, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, n. 12 bis/1989, s. 21–22.
Jan Paweł II, Przemówienie do naukowców i przedstawicieli Uniwersytetu Narodów Zjednoczonych, Hiroszima (25 lutego 1981 r.), „Acta Apostolicae Sedis” 73 (1981), s. 415–428.
Jan Paweł II, Przesłanie do niepełnosprawnych, Modlitwa Anioł Pański w katedrze w Osnabrück (16 listopada 1980), „Insegnamenti” 3/2 (1980), s. 1232.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
Konferencja Episkopatu Argentyny, Komisja ds. Duszpasterstwa Społecznego, Una tierra para todos (czerwiec 2005), http://www.uca.edu.ar/uca/common/grupo68/files/Una_tierra_para_todos.pdf (03.04.2016).
Organizacja Narodów Zjednoczonych, Karta Ziemi, 2000, http://earthcharter.org/invent/images/uploads/echarter_polish.pdf (03.04.2016).
Ricoeur P., Philosophie de la volonté. 2. Finitude et Culpabilité, Paris 2009.
Sartre J. P., Huit clos, Paris 1946.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska Gaudium et spes.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
