Między rygoryzmem a relatywizmem. Aspekty moralne współczesnych homilii
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.4138Słowa kluczowe:
homilia, moralność, wspólnota, jedność, głoszenie słowa BożegoAbstrakt
Orędzie Jezusa Chrystusa stoi w centrum nauczania kaznodziejskiego. Cały wymiar moralny w chrześcijaństwie realizuje się w perspektywie osobowej i przybiera praktyczny wymiar w postępowaniu. Religia i moralność pozwala ukazać nowość chrześcijaństwa i miejsce człowieka wobec Boga, wobec siebie i wobec wspólnoty. Na przestrzeni wieków kerygmat pozostaje centrum przepowiadania, a sytuacja życiowa człowieka staje się przestrzenią współpracy z Bożą łaską. Skrajne postawy rygoryzmu i relatywizmu wypływają najczęściej z braku jedności w ludzkich postawach i kulturze. Objawiają się one poprzez moralizowanie i budowanie wniosków oderwanych od rzeczywistości. Drogą rozwoju jest odkrywanie jedności w Bogu i jedności z Bogiem. Kaznodzieja spełnia rolę keryksa i mistagoga i czerpie ze źródeł na wzór ojców Kościoła. Moralne powinności pozostają tak długo odległe od człowieka, jak długo nie nawiązuje on relacji osobowych.
Bibliografia
Balter L., Jak mówić o człowieku, w: Prawdy wiary w przepowiadaniu, red. W Przyczyna, Kraków 2002, s. 155–173.
Benedykt XVI, Deus caritas est, Watykan 2006.
Brzuszek B., Kerygmat, w: Encyklopedia katolicka, t. 8, A. Szostek, E. Ziemann i in., Lublin 2000, k. 1364.
Cassidy J., These Might Help, Dublin 2000.
Derdziuk A., Laksyzm, w: E. Encyklopedia katolicka, t. 10, red. E. Ziemann, Lublin 204, k. 405.
Derdziuk A., Rygoryzm, w: Encyklopedia katolicka, t. 17, red. E. Gigilewicz, Lublin 2012, k. 666.
Dziuba A., Orędzie moralne Jezusa Chrystusa, Warszawa 1996.
Dziuba A., Perspektywy i wyzwania chrześcijaństwa, Pelplin 2014.
Filipkowski J., Moralizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 13, red. E. Gigilewicz, Lublin 2009, k. 244–245.
Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie, Kraków 2013.
Franciszek, Adhortacja apostolska Gaudete et exsultate o powołaniu do świętości w świecie współczesnym, Watykan 2018.
Franciszek, Encyklika Lumen fidei, Kraków 2013.
Giertych W., Rachunek sumienia teologii moralnej, Kraków 2004.
Hajduk R., Łagodność pastoralna, Kraków 2018.
Häring B., Uzdrawiajcie i głoście Ewangelię, Kraków 2018.
Jan Chryzostom, Dialog o kapłaństwie, Kraków 1992.
Kołodziejczyk J., Religijność słuchaczy, a ich oczekiwania wobec kazań, w: Słuchacz słowa, red. W. Przyczyna, Kraków 1998, s. 219–242.
Lewandowski T., Etos kaznodziei, w: Sługa słowa, red. W. Przyczyna Kraków 1997, s. 214–229.
Müller K., Homiletyka na trudne czasy, Kraków 2003.
J. Nagórny, Radykalizm ewangeliczny, w: Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom 2005, s. 454–458.
Nosowski Z., Słuchacze kazań po Piątej Pielgrzymce Jana Pawła II do Polski w 1997 roku, Słuchacz słowa, red. W. Przyczyna, Kraków 1998, s. 254–264.
Orzoł M., Odpowiedź na wezwanie. Treści parenetyczne przepowiadania homilijnego, w: Homilia integralna, red. M. Dąbrówka, M. Klementowicz, Tarnów 2017, s. 117–130.
Przyczyna W., Kazanie jako słowo Boże, w: Fenomen kazania, red. W. Przyczyna, Kraków 1994, s. 48–66.
Ratzinger J., Służyć prawdzie, Poznań 1983.
Roszyk M., Relatywizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 16, red. E. Gigilewicz, Lublin 2012, k. 1389.
Siwek G., Osobowość kaznodziei dzisiaj, Kraków 2014.
Sławiński H., Misterium Chrystusa, kerygmat i dogmat w przepowiadaniu, w: Głosimy Jezusa Chrystusa. Treść przepowiadania, red. H. Sławiński, Kraków 2017, s. 117–146.
Staniek E., Z kaznodziejskiego warsztatu, Kraków 2002, s. 11.
Vrablec J., Rola i miejsce ćwiczeń w dydaktyce, w: W drodze na ambonę, red. G. Siwek, Kraków 1991, s. 77–85.
Zabielski J., Relatywizm moralny, w: Jan Paweł II. Encyklopedia nauczania moralnego, red. J. Nagórny, K. Jeżyna, Radom 2005, s. 459–462.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
