The role of monastic embroidery workshops in the formation of the early modern Polish embroidery

Authors

  • Karolina Stanilewicz Strzemiński Academy of Art Łódź

DOI:

https://doi.org/10.15633/fhc.2091

Keywords:

embroidery, monastic workshops, vestments

Abstract

The article presents the state of research and the research problems concerning the early modern Polish embroidery and the role of the monastic workshops in its formation. Embroidery was one of the regular occupation in the female congregations. Nuns embroidered for their churches, as well as they took the orders from outside – from male congregations, the higher clergy and the secular customers. Their importance has increased in the 17th century, and in the 18th century nearly all convents dealt with this craft. The preserved embroideries reflect the general stylish trends prevailing in the handicrafts, but they are characterized by greater conservatism. Their level is very varied, from perfect works to very weak and inept ones. Nuns rarely prepared themselves patterns for embroideries, more often they used the services of craftsmen or they were repeating the proven solutions. They certainly used the embroidery pattern books. An important inspiration for them were also patterns of fabrics. While the floral motifs showed high proficiency, in less common figural presentations we often see much incompetence. Vestments decorated with the elaborate symbolic representations are distinguished among them. At this stage of research it seems that the monastic workshops have had a major impact on the prosperity of embroidery in the Republic of Poland and that along with the guilds they developed a certain style and taste. Preserved objects are waiting for being catalogued and for insightful research that let us connect more of them with definite workshops.

References

Bł. Regina Protmann (1552–1613) i jej dzieło. Wkład sióstr Katarzynek w dziedzictwo kulturowe Warmii. Wystawa z okazji 400. rocznicy śmierci Reginy Protmann, założycielki Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy, exhibition catalogue, Muzeum Warmii i Mazur, 18.05.–18.08.2013, tekst M. Okulicz, Olsztyn 2013.

Bochnak A., Buczkowski K., Rzemiosło artystyczne w Polsce, Warszawa 1971.

Borkowska M., Życie codzienne polskich klasztorów żeńskich w XVII–XVIII wieku, Warszawa 1996.

Borkowska M., Panny siostry w świecie sarmackim, Warszawa 2002.

Chruszczyńska J., Orlińska-Mianowska E., Tkaniny dekoracyjne. Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 2009.

Daranowska-Łukaszewska J., O zabytkowych tkaninach i haftach w kościołach i klasztorach krakowskich, [in:] Haftowane szaty liturgiczne a tradycja Kościoła. Teksty referatów wygłoszonych podczas sesji naukowej. 8 czerwca, Kraków, Kraków 2005, p. 27–33.

Gomuła S., Symbolika motywów starotestamentowych w barokowych haftach polskich, „Roczniki Humanistyczne” 38 (1990) z. 4, p. 71–98.

Kaźmierska-Latzke B., Hafty, tkaniny jedwabne, płótna lniane drukowane ze skarbca w Żukowie, „Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi” (1976), p. 47–110.

Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich. Wystawa w 540. Rocznicę podpisania Pokoju Toruńskiego, exhibition catalogue, Muzeum Narodowe w Gdańsku, 12.2006–02.2007, Gdańsk 2006.

Kołaczkowski J., Wiadomości tyczące się przemysłu i sztuki w dawnej Polsce, Kraków 1888.

Ławniczak G., Motywy kwiatowe na paramentach haftowanych z kościoła sióstr wizytek w Warszawie jako nośnik wpływów francuskiej kultury artystycznej w połowie XVII wieku, [in:] Sztuka a natura. Materiały XXXVIII Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki przeprowadzonej 23–25 listopada 1989 roku w Katowicach, Oddział Górnośląski Stowarzyszenia Historyków Sztuki, red. E. Chojecka, Katowice 1991, p. 163–190.

Mam ja skarb mam […] Cztery wieki Karmelitanek Bosych w Polsce, exhibition catalogue, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 05.–09.2012, red. J. Daranowska-Łukaszewska, Kraków 2012.

Mańkowski T., Polskie tkaniny i hafty XVI–XVIII w., Wrocław 1954.

Okulicz M., In gloriam et decorem. Dawne szaty i tkaniny liturgiczne z diecezji warmińskiej, exhibition catalogue, Muzeum Warmii i Mazur, Olsztyn 1999.

Okulicz M., Antependia z zamkowej kaplicy św. Katarzyny. Przebieg prac konserwatorskich przy antepediach w ołtarzach Świętego Krzyża i św. Jerzego, [in:] Kaplica na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Dzieje. Architektura. Fundacje artystyczne. Konserwacja i restauracja, red. A. Rzempołuch, Olsztyn 2010.

Pax et bonum. Skarby klarysek krakowskich, exhibition catalogue, Arsenał Muzeum Czartoryskich, 09.–10.1999, red. A. Włodarek, Kraków 1999.

Piwocka M., Aparat Królewski – zespół szat liturgicznych z klasztoru SS. Wizytek w Warszawie, „Folia Historiae Artium” 21 (1985), p. 89–133.

Polskie hafty średniowieczne, exhibition catalogue, Muzeum Narodowe w Krakowie, 05.–06.1967, red. M. Gutkowska-Rychlewska, M. Taszycka, Kraków 1967.

Poplatek J., Paszenda J., Słownik jezuitów artystów, Kraków 1972.

Przeździecka M., Rodzajowe sceny religijne w XVII-wiecznych haftach pomorskich, „Biuletyn Historii Sztuki” 23 (1961) nr 4, p. 340–354.

Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne, Warszawa 1984.

Skarby krakowskich wizytek. Katalog. Wystawa z okazji Jubileuszu 400-lecia założenia Zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny oraz fundacji klasztoru sióstr wizytek w Krakowie, Muzeum Narodowe w Krakowie. Pałac Biskupa Erazma Ciołka, 06.–09.2010, red. A. Włodarek, Kraków 2010.

Stolleis K., Messgewänder aus deutschen Kirchenschätzen vom Mittelalter bis zur Gegenwart. Form und Material, Regensburg 2001.

Swieykowski E., Zarys artystycznego rozwoju tkactwa i haftarstwa. Objaśniony zabytkami Muzeum Narodowego w Krakowie, Kraków 1906.

Szczypkówna M., Hafty żarnowieckie, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Historia Sztuki” (1960) z. 2, p. 159–227.

Sztyber B., Muzeum Diecezjalne w Pelplinie i Muzeum Narodowe w Gdańsku – zbiór paramentów katedralnych – wspólne poszukiwania zaginionych śladów, [in:] Tekstylia w zbiorach sakralnych. Inwentaryzacja – konserwacja – przechowywanie, red. H. Hryszko, A. Kwaśnik-Gliwińska, M. Stachurska, Warszawa 2013, p. 138–144.

Śniegulska-Gomuła M., Haftowane paramenty z pomorskich klasztorów Panien Benedyktynek Kongregacji Chełmińskiej, [in:] Rzemiosło artystyczne w Prusach Królewskich, red. J. Kriegseisen, Gdańsk 2009, p. 186–199, fig. 1–14.

Śniegulska-Gomuła M., Zabytki hafciarstwa z warsztatów klasztornych Panien Benedyktynek Kongregacji Chełmińskiej od 1579 roku do końca XVIII stulecia, [in:] Tekstylia w zbiorach sakralnych. Inwentaryzacja-konserwacja-przechowywanie, red. H. Hryszko, A. Kwaśnik-Gliwińska, M. Stachurska, Warszawa 2013, p. 386–392.

Taszycka M., Rychlewska M., Hafciarstwo, [in:] Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII wieku, red. J. Kamińska, I. Turnau, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966, p. 247–276, 548–562.

Turnau I., Historia europejskiego włókiennictwa odzieżowego od XIII do XVIII w., Wrocław 1987.

U tronu Królowej Polski. Jasna Góra w dziejach kultury i duchowości polskiej, exhibition catalogue, Zamek Królewski w Warszawie, 15.12.2006 – 11.03.2007, red. P. Mrozowski, Warszawa 2006.

Varsavia Sacra. Skarby kościołów Warszawy, exhibition catalogue, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, red. K. Burek, A. Przekaziński, Warszawa 1996.

Walicka I. M., Kościół i klasztor Sakramentek w Warszawie. Pomnik zwycięstwa pod Wiedniem, Warszawa 1988.

Wawel 1000–2000. Wystawa Jubileuszowa, exhibition catalogue, Zamek Królewski na Wawelu, 05.–07.2000, Muzeum Katedralne na Wawelu, 05.–09.2000, t. 2: Skarby Archidiecezji Krakowskiej, red. J. A. Nowobilski, Kraków 2000.

Żarnowiecki L., Historya i technika haftarstwa kościelnego, Warszawa 1902.

Żelewska M., Ornat z gdańskiego warsztatu brygidek, Gdańsk 1989.

Downloads

Published

2017-06-15

Issue

Section

Commentationes et dissertationes

Similar Articles

11-20 of 46

You may also start an advanced similarity search for this article.