Cardinal Adam Kozłowiecki SJ (1911 - 2007) the first Metropolitan Archbishop of Lusaka
DOI:
https://doi.org/10.15633/fhc.2233Keywords:
World War II, Dachau, Jesuits, Lusaka, Northern Rodesia, ZambiaAbstract
Cardinal Adam Kozłowiecki died in 2007 and was buried in Lusaka. He was a prominent figure in the history of the African Church, especially in Zambia. He lived to the age of 96, having spent more than 60 years working for the Jesuit missions in Northern Rhodesia, later Zambia.
This paper will discuss the various stages of the cardinal’s life: his origins, childhood, early upbringing at home under the supervision of his parents. Then we will look at his education in the renowned schools of the Second Republic, his joining the Society of Jesus and his desire to become a Jesuit educator of youth; next, World War II, his arrest and five-year ordeal as a prisoner in German concentration camps; and after that, his trip to Africa where his work with the local people was apparently extremely difficult, but fruitful. We will then examine the gradual development of the mission and the formation of the church administration that took place in Zambia. All these efforts resulted in Kozłowiecki’s appointment as apostolic administrator and apostolic vicar. Later, the Holy See created a new metropolitan see in Lusaka and Adam Kozłowiecki was appointed the first metropolitan archbishop of that city. We will review his participation in the Second Vatican Council, his becoming the first president of the Episcopal Conference of Zambia, his activity as a member of the Congregation for the Evangelization of Peoples and as director of the Pontifical Mission Societies in Zambia. In 1998, he was the first Polish Jesuit to receive a cardinal's hat.
In this paper we will focus on Cardinal Adam Kozłowiecki’s life, mostly on the unexpected turn of events which led him to Africa. The author will investigate and try to determine which of them were most significant in the life of the Cardinal and how they affected the growth of the Zambian Church and the missions run by the Jesuits in that part of Africa.
References
Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie:
Korespondencja prowincjalska za rok 1947, syg. 1444.
Kozłowiecki Adam ksiądz arcybiskup SJ. Korespondencja z Rodezji do ojca Stanisława Czapiewskiego SJ, prokuratora misji rodezyjskiej w Chicago z lat 1947-1974, syg. 2690.
Spuścizna Kardynała Adama Kozłowieckiego, syg. 4986.
Przemówienie kardynała Josepha Medardo M. Mazombwe w Hucie Komorowskiej po Mszy św., Huta Komorowska, 25 IX 2011 r., bez syg.
Zaproszenie na wystawę w Sejmie RP "Z otwartymi dłońmi" poświęconą księdzu Kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ, 11 IV 2012 r., bez syg.
Zaproszenie na wystawę w do Parlamentu Europejskiego w Brukseli "Z otwartymi dłońmi" poświęconą księdzu Kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ, 19 VI 2012 r., bez syg.
Foldery informujące o wystawie Dachau poświęconej Kardynałowi Adamowi Kozłowieckiemu SJ "Z otwartymi dłońmi...w poszukiwaniu pojednania", 25 X 2011 r., bez syg.
L. Accatoli, Ecco i nuovi cardinali del Papa, „Corriere della Serra”, 19 I 1998.
T. Bzowski, K. Drzymała, Wspomnienia naszych zmarłych 1820-1982, Tom III, Lipiec, Sierpień, Wrzesień, Kraków, 1982.
S. Cieślak, Kardynał, „Tygodnik Powszechny”, Nr 9, Kraków, 1 III 1998.
S. Cieślak, Kardynał Adam Kozłowiecki, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008.
S. Cieślak, Wystawa ku czci Apostoła Afryki, „Posłaniec Serca Jezusowego”, luty 2014.
S. Cieślak, Ks. Kard. Adam Kozłowiecki SJ (1911-2007). Misjonarz Afryki, [w:] „Studia Sandomierskie”, t. 21 (2014)
S. Cieślak, Ks. Arcybiskup Adam Kozłowiecki SJ w obozie koncentracyjnym w Dachau w 1972 roku, [w:] “Nasza Przeszłość”, t. 127: 2017, s. 221-240.
J. Draus, Działalność Fundacji im. Księdza Kardynała Adama Kozłowieckiego „Serce bez granic”, w: L. Grzebień, Genealogia rodu Kozłowieckich i herbu Ostoja oraz Rodu Dolańskich, Fedorowiczów i Janochów, Majdan Królewski 2014.
L. Grzebień, Pionierski trud misjonarzy słowiańskich 1881-1969. Wśród ludu Zambii T.1, Wydawnictwo WAM, Kraków 1977.
A. Halemba, Człowiek – legenda czyli o kardynale Adamie Kozłowieckim, „Misyjne Drogi”, nr 3, maj-czerwiec, rok 16/1998.
M. Inglot, Kard. Adam Kozłowiecki SJ, „Życie Duchowe”, Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego, Wydawnictwo WAM w Zima 73/2013, s. 63-71.
I. Kadłubowska, Od hrabiego do misjonarza. Adam Kozłowiecki T.J. życie i dzieło, Warszawa 2002.
J. Kołacz, Słownik języka i kultury jezuitów polskich, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
A. T. Kowalewska, Muszę nauczyć się być kardynałem, „Dziennik Polski”, nr 46, 24 II 1998.
A. Kozłowiecki, Ucisk i strapienie, Pamiętnik więźnia 1939-1945, WAM, Kraków, 1967,– Wydanie 2, WAM, Kraków, 1995, – Wydanie 3, WAM, Kraków, 2008. Wydanie niemieckie: A. Kozłowiecki, Not und Bedrägnis, Als Jesuit in Auschwitz und Dachau. Lagertagebuch, Mit einem Geleitwort von Reinhard Kardinal Marx. Herausgegeben und mit einer Einführung versehen von Manfred Deselaers und Bernard Sill. Űberstzung aus dem Polnischen: Herbert Ulrich, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg, 2016, ss. 687.
A. Kozłowiecki, Moja Afryka, moje Chingombe. Dzieje misjonarza opisane w listach do Przyjaciół. Wyboru listów dokonał i opracował L. Grzebień, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998.
A. Kozłowiecki, Spotkanie z Czarnym Lądem. Mówi Kardynał Adam Kozłowiecki, rozm. przepr. G. Łukaszewicz, „Niedziela” – Tygodnik Katolicki, nr 8, Rok XLI, Częstochowa, 22 II 1998.
A. Kozłowiecki, Listy z misyjnego frontu, wyboru dokonał i do druku przygotował Ludwik Grzebień SI, [w:] „Wśród Ludu Zambii”, t. 2, Kraków, WydawnictwoWAM, 1977, ss. 210
K. Maciąg, W Afryce z ks. kard. Kozłowieckim, „Nasz Dziennik”, 8-9 VIII 1998.
D. J. Wakin, Pope appoints 22 new cardinals, „Pittsburgh Post Gazette”, 19 I 1998.
List abp. A. Kozłowieckiego do o. F. Bargieła, Mpunde, 29 III 1993, [w:] „Nasze Sprawy. Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego w Krakowie”, nr 5/6, 1993, s. 30-31.
List arcybiksupa Adama Kozłowieckiego do „jednego z Naszych”, [w:] „Nasze Sprawy. Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego”, nr 5, 1997, s. 23-24.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, opr. L. Grzebień przy współpracy zespołu jezuitów, Wydział Filozoficzny TJ, Kraków 1996.
Chyrowiacy. Słownik biograficzny wychowanków Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Chyrowie, 1886-1939. Opracowali: L. Grzebień, J. Kochanowicz, J. Niemiec, Wydawnictwo WAM, Kraków 2000.
Podstawowa bibliografia do dziejów Towarzystwa Jezusowego w Polsce, T. 2, opr. L. Grzebień, Wydawnictwo WAM, Wyższa Szkoła Filozoficzno – Pedagogiczna „Ignatianum”, Kraków 2009.
Giovanni Paolo II ha tenuto Concistoro per la creazione di venti Cardinali, „L’Osservatore Romano”, nr 44 (41.781), 22 II 1998.
Nowi kardynałowie, „Dziennik Polski”, nr 15, 19 I 1998.
Misjonarz kardynałem, „Dziennik Polski”, nr 16, 20 I 1998.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2017 Stanisław Augustynek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
The Pontifical University of John Paul II in Krakow makes the work available on the Platform Periodicals belonging to the University, according to the licence Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland. Accordingly, the author authorises all interested parties to use the work on the following conditions:
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
