Włodzimierza Wiernadskiego i Pawła Florenskiego rozważania o związkach człowieka z przyrodą

Autor

  • Justyna Kroczak Uniwersytet Zielonogórski

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.1046

Słowa kluczowe:

Florenski, Wiernadski, biosfera, noosfera, nauka, Bergson, geologia

Abstrakt

Kosmizm stanowi nurt filozofii rosyjskiej, który za przedmiot badań bierze sobie pojęcie życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychicznym, duchowym, a nawet religijnym. Jest on płaszczyzną, na której możliwe staje się zestawienie myśli metafizyka Pawła Florenskiego i uczonego Włodzimierza Wiernadskiego. W artykule wskazuję i omawiam trzy sfery wpływów Wiernadskiego na Florenskiego: osobistą, teorię biosfery, noosfery i pneumatosfery oraz filozofię nauki.

Biogram autora

  • Justyna Kroczak - Uniwersytet Zielonogórski

    Justyna Kroczak – doktor w Zakładzie Historii Filozofii, przygotowała rozprawę doktorską pt. Pawła Florenskiego filozofia wszechjedności, którą realizowała w ramach projektu badawczego NCN. Zajmuje się rosyjską filozofią religijną oraz myślą filozoficzną Bizancjum i Rusi. Interesuje się integracją międzykulturową. Publikowała m.in. w takich czasopismach, jak „Przegląd Filozoficzny”, „Slavii Orientalis”, „Studia Ceranea”, „Logos i Ethos”.

Bibliografia

Bataille G., Część przeklęta oraz ekonomia na miarę wszechświata. Granica użytecznego, przeł. K. Jarosz, Warszawa 2002.

Czerniawski J., Rehabilitacja modelu Ptolemeusza. Komentarz do obrony geocentryzmu Pawła Florenskiego, „Pressje” 2012 nr 28.

Hagemeister M., Nowe średniowiecze Pawła Florenskiego, przeł. K. Wilczyński i Paweł Rojek, „Pressje” 2011 nr 26–27.

Аксeнов Г. П., В. И. Вернадский о пророде времени и пространства, Москва 2006.

Аксенов Г. П., Понятие живого вешества: от Бюффина до Вернадского, „Вопросы истории естествознания и техники” 1988 № 1.

Вернадский В. И., Биосфера и ноосфера, Москва 2004.

Вернадский В. И., Химическое строение биосферы земли и ее окружения, Москва 2001.

Владимир Вернадский. Жизнеописание. Избранные труды. Воспоминаниа современников. Суждения потомков, ред. Г. П. Аксенов, Москва 1993.

Голованов Л. В., Куракина О. Д., Космизм, [w:] Русская философия. Словарь, ред. М. А. Маслин, Москва 1999.

Загороднии А. Г., Онищенко А. С., Дубровина Л. А., Украинские этапы жизни и деятельности В.И Вернадского, [w:] «Вклад В.И. Вендадского в развитие мировой цивилизации» (к 150-летию со дня рождения), Москва 2012.

Игумен Андроник, Жизнь и судьба, [w:] П. А. Флоренский, Сочинения в четырех томах, т. 1, Москва 1994.

Казютинский В. В., Ценностные ориентации современного космизма и прогнозы будущего техногенной цивилиззации, [w:] Философия, наука, цивилизация, Москва 1999.

Кошелов В. А., Парадоксы Хомякова, [w:] А. С. Хомяков, Сочинения в двух томах, т. 1, Москва 1994.

Микулинский С. П., В. И. Вернадский как историк науки, [w:] В. И. Вернадский, Труды по всеобщей истории науки, Москва 1988.

Мочалов И. И., В. И. Вернадский, [w:] Из истории отечественной философии, ред. В. А. Лекторский, Москва 1999.

Мочалов И. И., В. И. Вернадский и религия, „Вопросы истории естествознания и техники” 1988 № 2.

Переписка В. И. Вернадского и П. А. Флоренского, „Новый Мир” 1989 № 2.

Священник Павел Флоренский в воспоминаниях своих детей Кирилла и Ольги, сост. игумен Андроник (Трубачев), О. С. Никитина-Трубачева, М. С. Трубачева, Москва 2011.

Флоренский П. А., Макрокосм и микрокосм, [w:] tegoż, Сочинения в четырех томах, т. 3 (1), Moсква 1994.

Флоренский П. А., Письма с Дальнего Востока и Соловков. Сочинения в четырех томах, т. 4, Москва 1998.

Флоренский П. В., В. И. Вернадский и семья флоренских (материалы из архивов), „Вопросы истории естествознания и техники” 1988 № 2.

Флоренский П. В., Природа преобразуемая, осмысливаемая или одухотворяенная?, [w:] П. А. Флоренский и культура его времени, ред. М. Хагемейстер, Н. Каухчишвили, Марбург 1995.

Хоружий С. С., Философский симболизм Флоренского и его жизненные истоки, [w:] tegoż, После перерыва. Пути русской философии, Санкт-Петербург 1994.

Яишин А. Л., Учение В. И. Вернадского о биосфере и переходе ее в ноосферу, [w:] В. И. Вернадский, Философские мысли натуралиста, Москва 1988.

Pobrania

Opublikowane

2015-07-20

Numer

Tom 21 Nr 1 (2015)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2015 Justyna Kroczak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:

1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).