Obraz świata zakładany w pytaniach filozoficznych – na przykładzie fenomenologii (Ingarden) i tomizmu egzystencjalnego (Krąpiec)

Autor

  • Piotr Duchliński Akademia Ignatianum w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.1908

Słowa kluczowe:

filozofia, fenomenologia, tomizm egzystencjalny, pytanie, obraz świata, metodologia filozofii

Abstrakt

W artykule przedstawiono, w jaki sposób za pomocą analizy pytań oraz udzielanych na nie odpowiedzi można dokonać eksplikacji zakładanego przez filozofów obrazów świata. Problem ten przedyskutowano na przykładzie tomistów i fenomenologów. Analiza pytań oraz udzielanych odpowiedzi pokazała, że za każdym sformułowanym pytaniem kryje się inny obraz świata, który decyduje o tym, jakie pytania się stawia w punkcie wyjścia teorii oraz jakich udziela się odpowiedzi. Wszystkie pytania i odpowiedzi są zawsze zrelatywizowane do określonego obrazu świata, który filozof przyjmuje, kierując się różnymi racjami: metodologicznymi, aksjologicznymi czy też społecznopsychologicznymi. W przypadku fenomenologów mamy do czynienia z platońskim obrazem świata, zaś w przypadku tomistów z obrazem arystotelesowskim.

Biogram autora

  • Piotr Duchliński - Akademia Ignatianum w Krakowie
    Od 2008 roku Wy­kła­dowca na Wydziale Filozoficznym Aka­demii Ignatianum w Krakowie. Od 2009 na Studiach Podyplomowych na Wydziale Filo­zoficznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Od 2014 roku Prodziekan Wydziału Filozoficznego Aka­demii Ignatianum w Krakowie. Zajmuje się metafilozofią (zwłaszcza dyskusjami między różnymi szkołami metafilozoficznymi), ­teorią poznania, tomizmem egzystencjalnym, fenomenologią, etyką ogólną i aksjologią, zwłaszcza fenomenologiczną, nurtami filozofii polskiej w XX wieku.

Bibliografia

Brożek A., Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2007.

Corteh E., Metaphisics, english ed. by J. Doncell, London 1963.

Coreth E., W kwestii uzasadnienia metafizyki, tłum. S. Blandzi, M. Poręba, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2 (1993) nr 2, s. 139–145.

Heller M., Filozofia jest przygodą człowieka będącego w drodze, [w:] Rozmowy o filozofii, red. M. Heller M. Bagiński, A. Zieliński, Lublin 1996.

Herbut J., Metoda transcendentalna w metafizyce, Opole 1987.

Ingarden R., O pytaniach esencjalnych, [w:] Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa 1972.

Kiereś H., Fenomenologia, http://www.ptta.pl/pef/pdf/f/fenomenologia.pdf (14.09.2016).

Krąpiec M. A., Filozofia co wyjaśnia?, Lublin 1999.

Krokos J., Pytanie a poznanie w początkach filozofii, „Roczniki Filozoficzne” 50 (2002) nr 1, s. 361–382.

Krokos J., Pytanie w filozofii Tomasza z Akwinu, „Studia Philosophiae Christianae” 38 (2002) nr 1, s. 5–18.

Muck O., The transcendental method, transl. W. D. Seidensticker, New York 1968.

Oko D., W poszukiwaniu pewności. Próba transcendentalnego ugruntowania metafizyki w filozofiach Emericha Coretha i Bernarda Lonergana, Kraków 2010.

Rosiak M., Spór o substancjalizm. Studia z ontologii Ingardena i metafizyki Whiteheada, Łódź 2003.

Stępień A. B., O metodzie teorii poznania. Rozważania wstępne, Lublin 1996.

Wolsza K., Rola doświadczenia transcendentalnego w poznaniu filozoficznym, Opole 1999.

Życiński J., Status przedmiotów idealnych a implikacje filozoficzne współczesnej fizyki, [w:] W kręgu filozofii Romana Ingardena, red. A. Węgrzecki, W. Stróżewski, Warszawa–Kraków 1995, s. 108–109.

Pobrania

Opublikowane

2017-01-01

Numer

Tom 22 Nr 2 (2016)

Dział

Artykuły

Licencja

W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:

1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.

2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:

  • utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
  • obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
  • włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
  • udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)

3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:

  • zostanie podany autor i tytuł utworu,
  • zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).