Problem ideałów w twórczości i życiu Fiodora Dostojewskiego. Polemika z uwagami Lwa Szestowa
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3941Słowa kluczowe:
Lew Szestow, Fiodor Dostojewski, ideały, racjonalizm, egzystencjaAbstrakt
Lew Szestow w swoim studium nad twórczością i życiem Fiodora Dostojewskiego ukazuje pisarza jako myśliciela, który wraz z doświadczeniem życiowym wyzbywa się naiwnego odniesienia do ideałów i stopniowo odkrywa istotę dramatu ludzkiej egzystencji. Szestow – krytyk idealizmu i tradycji opartej na rozumie – pokazuje proces porzucania przez Dostojewskiego ideałów jako akt filozoficznej odwagi i wyjście z ograniczeń racjonalnego dyskursu. Przy tym Szestow pomija pozytywną, poznawczą funkcję odniesienia do ideałów, którą – zdaniem autorki – Dostojewski, wbrew przypisywanym mu przez Szestowa poglądom, zauważa.
Bibliografia
Dostojewski F., Aforyzmy, przeł. Z. Podgórzec, R. Przybylski, Warszawa 1976.
Dostojewski F., Biedni ludzie, przeł. A. Stawar, w: F. Dostojewski, Białe noce i inne utwory, Warszawa 1992, s. 5–120.
Dostojewski F., Dziennik pisarza, t. 1–3, przeł. M. Leśniewska, Warszawa 1982.
Dostojewski F., Idiota, przeł. J. Gładyś, Kraków 2006.
Dostojewski F., Potulna, przeł. M. Leśniewska, w: F. Dostojewski, Opowieści fantastyczne, Kraków 2003, s. 720–130.
Dostojewski F., Sen śmiesznego człowieka, przeł. M. Leśniewska, w: F. Dostojewski, Opowieści fantastyczne, Kraków 2003, s. 131–159.
Dostojewski F., Skrzywdzeni i poniżeni, przeł. W Broniewski, Warszawa 1992.
Szestow L., Ateny i Jerozolima, przeł. C. Wodziński, Kraków 1993.
Szestow L., Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1987.
Szestow L., Na szalach Hioba. Duchowe wędrówki, przeł. J. Chmielewski, Warszawa 2003.
Szestow L., Sole fide. Tylko przez wiarę, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1995.
Kościółek A., „Dziennik pisarza” Fiodora Dostojewskiego. Próba monografii, Toruń 2000.
Kroczak J., Polskie badania filozofii Fiodora Dostojewskiego, „Slavia Orientalis” 2013 no. 3, s. 405–420.
Kruszelnicki M., Fiodor M. Dostojewski wobec problemu śmierci i nieśmiertelności, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 21 (2015), s. 263–284.
de Lazari A., W kręgu Fiodora Dostojewskiego „Paczwiennictwo”, Łódź 2000.
Michalska-Suchanek M., Samobójcy Fiodora Dostojewskiego, Katowice 2015.
Obolevitch T., Dostojewski jako metafizyk. Próba metarefleksji, w: Metafizyka a literatura w kulturze rosyjskiej. Метафизика и литература в русской культурe, red. T. Obolevitch, Kraków 2012, s. 167–182.
Okłot M., Czym on nas straszy, https://www.tygodnikpowszechny.pl/czym-on-nas-straszy-143129 (12.01.2021).
Pascal B., Myśli, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1983.
Rudnicki A., Sto lat temu umarł Dostojewski, Kraków 1989.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
