Problem ideałów w twórczości i życiu Fiodora Dostojewskiego. Polemika z uwagami Lwa Szestowa
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3941Słowa kluczowe:
Lew Szestow, Fiodor Dostojewski, ideały, racjonalizm, egzystencjaAbstrakt
Lew Szestow w swoim studium nad twórczością i życiem Fiodora Dostojewskiego ukazuje pisarza jako myśliciela, który wraz z doświadczeniem życiowym wyzbywa się naiwnego odniesienia do ideałów i stopniowo odkrywa istotę dramatu ludzkiej egzystencji. Szestow – krytyk idealizmu i tradycji opartej na rozumie – pokazuje proces porzucania przez Dostojewskiego ideałów jako akt filozoficznej odwagi i wyjście z ograniczeń racjonalnego dyskursu. Przy tym Szestow pomija pozytywną, poznawczą funkcję odniesienia do ideałów, którą – zdaniem autorki – Dostojewski, wbrew przypisywanym mu przez Szestowa poglądom, zauważa.
Bibliografia
Dostojewski F., Aforyzmy, przeł. Z. Podgórzec, R. Przybylski, Warszawa 1976.
Dostojewski F., Biedni ludzie, przeł. A. Stawar, w: F. Dostojewski, Białe noce i inne utwory, Warszawa 1992, s. 5–120.
Dostojewski F., Dziennik pisarza, t. 1–3, przeł. M. Leśniewska, Warszawa 1982.
Dostojewski F., Idiota, przeł. J. Gładyś, Kraków 2006.
Dostojewski F., Potulna, przeł. M. Leśniewska, w: F. Dostojewski, Opowieści fantastyczne, Kraków 2003, s. 720–130.
Dostojewski F., Sen śmiesznego człowieka, przeł. M. Leśniewska, w: F. Dostojewski, Opowieści fantastyczne, Kraków 2003, s. 131–159.
Dostojewski F., Skrzywdzeni i poniżeni, przeł. W Broniewski, Warszawa 1992.
Szestow L., Ateny i Jerozolima, przeł. C. Wodziński, Kraków 1993.
Szestow L., Dostojewski i Nietzsche. Filozofia tragedii, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1987.
Szestow L., Na szalach Hioba. Duchowe wędrówki, przeł. J. Chmielewski, Warszawa 2003.
Szestow L., Sole fide. Tylko przez wiarę, przeł. C. Wodziński, Warszawa 1995.
Kościółek A., „Dziennik pisarza” Fiodora Dostojewskiego. Próba monografii, Toruń 2000.
Kroczak J., Polskie badania filozofii Fiodora Dostojewskiego, „Slavia Orientalis” 2013 no. 3, s. 405–420.
Kruszelnicki M., Fiodor M. Dostojewski wobec problemu śmierci i nieśmiertelności, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 21 (2015), s. 263–284.
de Lazari A., W kręgu Fiodora Dostojewskiego „Paczwiennictwo”, Łódź 2000.
Michalska-Suchanek M., Samobójcy Fiodora Dostojewskiego, Katowice 2015.
Obolevitch T., Dostojewski jako metafizyk. Próba metarefleksji, w: Metafizyka a literatura w kulturze rosyjskiej. Метафизика и литература в русской культурe, red. T. Obolevitch, Kraków 2012, s. 167–182.
Okłot M., Czym on nas straszy, https://www.tygodnikpowszechny.pl/czym-on-nas-straszy-143129 (12.01.2021).
Pascal B., Myśli, przeł. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1983.
Rudnicki A., Sto lat temu umarł Dostojewski, Kraków 1989.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
W kwestii praw autorskich obowiązują następujące zasady:
1. Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
2. Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
3. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
