Utopia anielska jako wzorzec społeczności ziemskiej w myśli Pseudo-Dionizego i Tomasza z Akwinu
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.59107Słowa kluczowe:
aniołowie, państwo, Tomasz z Akwinu, PseudoDionizy Areopagita, utopiaAbstrakt
Artykuł porusza zagadnienie wpływu nauki o aniołach Pseudo-Dionizego Areopagity i Tomasza z Akwinu na filozofię społeczno-polityczną w średniowieczu. Kluczowym pojęciem, którym posługuje się angelologia Pseudo-Dionizego jest „hierarchia”. Koncepcja hierarchii jest osadzona na założeniach metafizyki neoplatońskiej, stąd też Pseudo-Dionizy przedstawia byty anielskie w porządku enneadycznym. Tak przedstawiona hierarchia wywarła wpływ na rozumienie i uzasadnienie porządku społecznego w wiekach średnich oraz na legitymizację struktury władzy politycznej. Wreszcie, wedle wymienionych autorów głównym celem społeczności anielskiej jest jedność stworzenia w Bogu. Tym samym również idealny porządek polityczny ziemski musi realizować cele eschatologiczne.
Bibliografia
Gilson E., Tomizm, tłum. J. Rybałt, Warszawa 1960.
Hankey W. J., Dionysian Hierarchy in Thomas Aquinas: Tradition and Transformations, w: P. Van Deun, Denys l’Aréopatite et sa postérité en orient et en occident, éd. Y. de Andia, Paris 1997, s. 405–438.
Huizinga J., Jesień średniowiecza, tłum. H. Barycz, Warszawa 1992.
Le Goff J., Długie średniowiecze, tłum. M. Żurowska, Warszawa 2007.
Lewis C. S., Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, tłum. W. Ostrowski, Warszawa 1986.
Longosz S., Opiekuńcza funkcja aniołów w nauce Ojców Kościoła (zarys problemu), w: Księga o aniołach, red. H. Oleschko, Kraków 2002, s. 151–206.
Manikowski M., Dionizy Areopagita – jego filozofia i teologia, Kraków 2006.
Manikowski M., Warunki doświadczenia mistycznego według Pseudo-Dionizego Areopagity. Ujęcie filozoficzne, „Filozofia Chrześcijańska” 15 (2018), s. 9–29.
Pseudo-Dionizy, Hierarchia kościelna, w: Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 139–217.
Pseudo-Dionizy, Hierarchia niebiańska, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 71–138.
Rorem P., Pseudo-Dionysius. A commentary on the Texts and an Introduction to Their Influence, New York–Oxford 1993.
Stępień T., Doktor anielski o aniołach, Warszawa 2020.
Stępień T., Hierarchia niebiańska jako wzór idealnej społeczności, „Warszawskie Studia Teologiczne” 27 (2014) nr 1, s. 161–170.
Stępień T., Przedmowa, w: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, Kraków 2005, s. 7–70.
Stępień T., Pseudo-Dionizy Areopagita. Chrześcijanin i platonik, Warszawa 2006.
Taubes J., Dialektyka i analogia, w: Apokalipsa i polityka. Eseje mesjańskie, tłum. P. Nowak, Warszawa 2013, s. 221–232.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, t. 8, tłum. P. Bełch, London 1981.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
