A Box of Faith, a Knife of Science, and A Dust of Doubt. Philosophical and Literary Midrash on Science–Philosophy–Theology Dialogue
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.2552Keywords:
Philosophy of Józef Tischner, Research Traditions of Larry Laudan, Dialogue Science–Philosophy–Theology, Midrash, Orthonym, Heteronyms in Fernando PessoaAbstract
Based on the achievements of the philosophy of science and some aspects of J. Tischner’s philosophy, the essay proposes a literary and philosophical model of the dialogue between science, philosophy, and theology. The model suggests a different insight into the history of science–belief dispute: the main issue becomes the recognition of the domain in which the given formulation of the problem in question can be solved.
References
Alexander J., Thought Experiments, Mental Modeling, and Experimental Philosophy, w: Advances in Experimental Philosophy and Philosophical Methodology, ed. J. Nado, London–New York 2017, p. 53–68.
Arbib A. M., W stronę neurobiologii osoby, w: Stwórca–wszechświat–człowiek. Wybór tekstów wygłoszonych podczas konferencji Boże działanie w perspektywie nauki zorganizowanych przez Watykańskie Obserwatorium Astronomiczne (Specola Vaticana) oraz Center for Theology and the Natural Sciences (CTNS; Berkeley, California): 1988–2001, red. T. Sierotowicz, t. 2, Tarnów 2006, s. 445–486.
Badiou A., Handbook of Inaesthetics, Stanford 2005.
Banon D., La lettura infinita. Il midrash e le vie dell’interpretazione nella tradizione ebraica, Milano 2009.
Bardi A., Fano V., Un tentativo di applicazione dell’ennesima logica della scoperta scientifica, „Annali di discipline filosofiche dell’Università di Bologna” 3 (1981/82), s. 81–102.
Bodei R., Destini personali, Milano 2002.
Brehmer (Bremer) J., Pojęcie duszy w naukach kognitywnych, „Filozofia Chrześcijańska” 7 (2010), s. 37–63.
Dawes W. G., Galileo and the Conflict Between Religion and Science, New York 2016.
Frow J., A Nonexistent Coterie: Pessoa’s Names, „Affirmations: of the modern” Autumn 1992, s. 196–213.
Ginzburg C., Tropy. Korzenie paradygmatu poszlakowego, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 39 (2006), s. 8–65.
Gould S. J., Nonoverlapping Magisteria, „Natural History” 1997 no. 106, s. 16–22.
Heidegger M., Co zwie się myśleniem?, Warszawa 2000.
Heidegger M., Koniec filozofii i zadanie myślenia, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1976 nr 4–5, s. 9–26.
Heschel A. J., Bóg szukający człowieka, Kraków 2015.
Ingarden R., O dziele literackim, Warszawa 1988.
Jones M. S., Pessoa’s Poetic Coterie: Three Heteronyms and an Orthonym, „Luso-Brazilian Review” 14 (1977), s. 254–262.
Kot D., Myślenie dramatyczne, Kraków 2016.
Laudan L., Progress and its Problems: Towards a Theory of Scientific Growth, Berkeley 1978.
Mancuso V., L’anima e il suo destino, Milano 2007.
Martini C. M., La Cattedra dei non credenti, Milano 2016.
McMullin E., The Inference that Makes Science, Milwaukee 1992.
Pessoa F., Księga niepokoju spisana przez Bernarda Soaresa pomocnika księgowego w Lizbonie, Kraków 2013.
Pessoa F., List do Adolfa Casaisa Monteiro, „Literatura na Świecie” 2013 nr 3–4, s. 115–126.
Petrelli M., Disconoscimenti. Poetica e invenzione di Fernando Pessoa, Ospedaletto 2005.
Proust M., W poszukiwaniu straconego czasu, t. 6: Nie ma Albertyny, Warszawa 1960.
Rapaport W. J., Unsolvable Problems and Philosophical Progress, „American Philosophical Quarterly” 19 (1982), s. 289–298.
Ravasi G., Breve storia dell’anima, Milano 2010 (tłumaczenie polskie: Krótka historia duszy, Kraków 2008).
Reis R., Wiersze, „Literatura na Świecie” 2002 nr 10–12, s. 53–64.
Rescher N., La lotta dei sistemi, Genova 1993.
Rosenzweig F., Gwiazda zbawienia, Kraków 1998.
Saramago J., L’anno della morte di Ricardo Reis, Milano 2010 (tłumaczenie polskie: Rok śmierci Ricarda Reisa, Poznań 2010).
Sierotowicz T., Fenomenologia del metodo investigativo. L’abduzione e il metodo di Monsieur Poirot, „Nuova Secondaria-Ricerche” 2017 n. 4, s. 54–73.
Sierotowicz T., Filozofia dramatu jako filozoficzna tradycja badawcza, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 64 (2018), s. 61–95.
Sierotowicz T., Nauka a wiara – przestrzeń dialogu, Tarnów 1997.
Sierotowicz T., Nauka a wiara – przestrzeń dialogu. Postscriptum, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 31 (2002), s. 3–44.
Sierotowicz T., O położeniu plam słonecznych, Tarnów 2013.
Sierotowicz T., Poszlakowy paradygmat kosmologii, w: Wyzwania racjonalności. Księdzu Michałowi Hellerowi – współpracownicy i uczniowie, red. R. Janusz, S. Wszołek, Kraków 2006, s. 340–353.
Stern D., Midrash and Theory. Ancient Jewish Exegesis and Contemporary Literary Studies, Evanston 1998.
Stuart Michael T. et al., The Routledge Companion to Thought Experiments, London–New York 2018.
Tabaczyński S., „Paradygmat poszlakowy” i problemy w badaniach archeologicznych, „Acta Universitatis Lodziensis – Folia Archaeologica” 16 (1992), s. 13–27.
Tischner J., Spór w królestwie metafor, w: Rozum i słowo. Eseje dialogiczne, red. B. Baran, T. Gadacz, J. Tischner, Kraków 1988, s. 57–68.
Tischner J., Filozofia dramatu, Paris 1990.
Tischner J., Labirynty racjonalizmu, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 475–483.
Tischner J., Myślenie z wnętrza metafory, w: J. Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2011, s. 510–526.
Tischner J., Wędrówki w krainę filozofów, Kraków 2008.
Tischner J., Wokół spraw wiary i rozumu, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 26 (2000), s. 6–20.
Wiesel E., Messengers of God, New York 1976.
Downloads
Published
Issue
Section
License
The following rules apply to copyright:
1. The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
2. The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
The UPJPII Press does not waive any of its copyrights to any target group.
If you want to publish the text in Logos and Ethos, you must sign the license. However, the signing takes place at a later stage of publishing. Check the license: [license_en.pdf]
