Ontogenesis of the “why” question from the perspective of genetic epistemology, and its philosophical implications
DOI:
https://doi.org/10.15633/lie.3467Keywords:
genetic epistemology, epistemology, philosophy of science, Thomism, developmental psychologyAbstract
The question “why” is generally thought to be one of the most important of philosophical questions. Indeed, many philosophers hold that it is responsible for defining the essential contours and identity of philosophical discourse itself. Moreover, all attempts to reject it are perceived as a manifestation of minimalist tendencies in philosophical research. This article presents Piaget’s views concerning the ontogenesis of the “why” question. After having reconstructed the latter, it seeks to spell out their potential philosophical implications. The author argues that ontogenetic considerations can certainly play a heuristic role in the formulation of philosophical theses and hypotheses, and that they can lead to a correcting of the conceptions we tend to have of certain philosophical questions – namely, ones that do not refer to any empirical data.
References
Ajdukiewicz K., Analiza semantyczna zdania pytajnego, „Ruch Filozoficzny” 10 (1926), pp. 194–195.
Ajdukiewicz K., O intencji pytania „Co to jest?”, „Ruch Filozoficzny” 7 (1923), pp. 152–153.
Brożek A., O pojęciach rozstrzygalności i nierozstrzygalności w świetle teorii pytań, [in:] Філософсвкі проблеми науки/Filozoficzne problemy nauki, ed. A. Brożek, Львів–Warszawa 2008, pp. 355–363.
Brożek A., O pytaniach filozoficznych i ich rozstrzygalności, „Studia Philosophiae Christianae” 45 (2009) no. 1, pp. 7–25.
Brożek A., Pytania i odpowiedzi. Tło filozoficzne, teoria, zastosowania praktyczne, Warszawa 2007.
Duchliński P., W stronę aporetycznej filozofii klasycznej, Kraków 2014.
Fisher R., Stawianie pytań, [in:] R. Fisher, Uczymy, jak uczyć, Warszawa 1999.
Hajduk Z., Filozofia przyrody – filozofia przyrodoznawstwa. Metakosmologia, Lublin 2004.
Kamiński S., Jak filozofować. Studia z metodologii filozofii klasycznej, Lublin 1989.
Kielar-Turska M., Przedmowa, [in:] J. Piaget, Mowa i myślenie dziecka, trans. J. Kołudzka, Warszawa 2005, pp. 3–10.
Kielar-Turska M., Średnie dzieciństwo. Wiek przedszkolny, [in:] Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, ed. J. Trempała, Warszawa 2011, pp. 83–129.
Koj L., Analiza pytań I. Problem terminów pierwotnych logiki pytań, „Studia Semiotyczne” 2 (1971), pp. 99–113.
Koj L., Analiza pytań II. Rozważania nad strukturą pytań, „Studia Semiotyczne” 3 (1973), pp. 22–39.
Krąpiec A. M., DIÁ TÍ, http://www.ptta.pl/pef/pdf/d/diati.pdf (31.01.2018).
Krąpiec A. M., Filozofia co wyjaśnia, Lublin 1999.
Krąpiec A. M., Metafizyka. Zarys teorii bytu, Lublin 1994.
Krąpiec A. M., O rozumienie filozofii, Lublin 1995.
Krąpiec A. M., Poznawać czy myśleć: problemy epistemologii tomistycznej, Lublin 2000.
Krüger H. H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, trans. D. Sztobryn, compiled by B. Śliwerski, Gdańsk 2005.
Kubiński T., Analiza logiczna pojęć a założenia pytania, [in:] Rozprawy filozoficzne, ed. L. Gumański, Toruń 1969, pp. 189–200.
Kubiński T., O pojęciu pytania i rachunku operatorów pytajnych, „Ruch Filozoficzny” 25 (1966) no. 1–2, pp. 70–74.
Pelc J., O poznawczej roli pytań, [in:] Prace z pragmatyki, semantyki i metodologii semiotyki, ed. J. Pelc, Wrocław 1991, pp. 191–200.
Piaget J., Jak dziecko wyobraża sobie świat, trans. M. Gawlik, Warszawa 2006.
Piaget J., Mowa i myślenie dziecka, trans. J. Kołudzka, Warszawa 2005.
Piaget J., Psychologia i epistemologia, trans. Z. Zakrzewska, Warszawa 1977.
Pieter J., Psychologia filozofowania, Katowice 2005.
Psycholingwistyka, ed. G. Gleason, J. & B. N. Ratner, trans. J. Bobryk, Gdańsk 2005.
Radwiłowicz R., O pytaniach uczniowskich ogólnie, [in:] Pytania uczniów a treść nauczania, ed. R. Radwiłowicz, K. Pauzewicz, C. Kosiński Warszawa 1969, pp. 7–21.
Stępień B. A., Wprowadzenie do metafizyki, Kraków 1964.
Stróżewski W., Istnienie i sens, Kraków 1994.
Stróżewski W., O zasadnicze pytanie metafizyki, „Znak” 127 (1965), pp. 3–23.
Szuman S., Rozwój pytań dziecka. Badania nad rozwojem umysłowości dziecka na tle jego pytań, [in:] Studia nad rozwojem psychicznym dziecka, selected and prepared by M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża, Warszawa 1985, pp. 274–321.
Szuman S., Rozwój pytań dziecka. Badania nad rozwojem umysłowości dziecka na tle jego pytań, Warszawa 1939.
Turek J., Filozoficzne interpretacje faktów naukowych, Lublin 2009.
Turek J., Implikacje ontologiczne typu redukcyjnego jako metoda uprawiania filozofii przez Księdza Profesora Kazimierza Kłósaka, [in:] Filozofia a nauka w myśli – Księdza Kazimierza Kłósaka, ed. Z. Liana, A. Michalik, Kraków–Tarnów 2004, pp. 63–88.
Wiśniewski A., The Posing of Questions: Logical Foundations of Erotetic Inferences, Dordrecht–Boston–London, 1995.
Wojtysiak J., „Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?” Analiza problemu w kontekście dyskusji we współczesnej filozofii analitycznej, Lublin 2008.
Wojtysiak J., O zasadzie racji dostatecznej, „Roczniki Filozoficzne” 54 (2006) no. 1, pp. 179–21.
Woleński J., Logika, kontekst odkrycia, kontekst uzasadniania,[in:] Odkrycie naukowe i inne zagadnienia współczesnej filozofii i nauki. Pamięci Elżbiety Pietruskiej-Madej i Jana Żytkowa, ed. W. Krajewski, W. Strawiński, Warszawa 2003, pp. 75–87.
Woleński J., O tak zwanych filozoficznych założeniach nauki, [in:] Z zagadnień filozofii nauk przyrodniczych, ed. S. Butryma, Warszawa 1991, pp. 7–16.
Woleński J., W stronę logiki, Kraków 1996.
Zamiara K., Epistemologia genetyczna Piageta a społeczny rozwój nauki, Warszawa–Poznań 1979.
Zamiara K., Epistemologiczne założenia psychologicznej wizji człowieka, [in:] Materiały XXVI Zjazdu PTP, Szczecin 1987, ed. E. Aranowska, Warszawa 1991.
Zamiara K., Kilka uwag o Piagetowskiej koncepcji świadomości i jej znaczeniu dla badań nad kulturą, „Nowa Krytyka” 1991 no. 1, pp. 33–44.
Zamiara J., Obecność myślenia psychologicznego w epistemologii, [in:] Rozprawy i szkice z filozofii i metodologii nauk, ed. J. Such et al., Warszawa–Poznań 1992.
Życiński J., Filozofować w kontekście nauki, [in:] Rozmowy o filozofii, ed. A. Zieliński, M. Bagiński, J. Wojtysiak Lublin 1996, pp. 213–248.
Życiński J., Wpływ nauk szczegółowych na rozwój filozofii, [in:] J. Życiński, Teizm i filozofia analityczna, vol. 2, Kraków 1988.
Życiński J., Zagadnienie możliwości falsyfikacji twierdzeń w filozofii przyrody, „Analecta Cracoviensia” 14 (1982), pp. 94–98.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Piotr Duchliński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The following rules apply to copyright:
1. The author declares that he or she has full copyright to the work, and such copyright it is not limited to the extent applicable to this declaration, that the article is an original work and that it does not infringe any third-party rights.
2. The author agrees to a free-of-charge, non-exclusive and non-restricted use of the work by Pontifical University of John Paul II in Krakow i.e.:
- to record and duplicate: make copies of the work by means of printing, reprography, magnetic or digital storage;
- to circulate the original or the copies of the work (disseminate, lend or lease the original or copies thereof, publicly display, screen or make the work publicly available so that everyone is able to access it at the time and in place they wish to do so);
- to include the work in a compilation;
- the Pontifical University of John Paul II in Krakow may grant sublicenses Creative Commons Acknowledgement of authorship-Non-commercial use-Without derivative work 3.0 Poland
- the author and the title of the work will be listed,
- the place of publication (name of the periodical and an Internet link to the originally published work),
- the work will be distributed in a non-commercial way,
- no derivative works will be created.
The UPJPII Press does not waive any of its copyrights to any target group.
If you want to publish the text in Logos and Ethos, you must sign the license. However, the signing takes place at a later stage of publishing. Check the license: [license_en.pdf]
