Młodzież o lekcji religii. Studium socjologiczno-pastoralne na przykładzie archidiecezji przemyskiej
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.28405Słowa kluczowe:
katecheza, młodzież, religijność, wartościAbstrakt
Wiedza o czynnikach wpływających na rezygnację z uczestnictwa w szkolnych lekcjach religii i informacje pozwalające ocenić skalę tego zjawiska z socjologicznego punktu widzenia są mocno rozproszone i słabo rozpoznane, szczególnie w odniesieniu do szkół z archidiecezji przemyskiej. Opracowanie przedstawia wyniki badania socjologicznego „Młodzież o lekcji religii. Studium socjologiczno-pastoralne na przykładzie archidiecezji przemyskiej” zrealizowanego przez autora jesienią 2021 roku wśród młodzieży z tejże archidiecezji. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego uczniowie szkół średnich rezygnują z lekcji religii. Stara się to zrobić, analizując zebrane odpowiedzi dotyczące praktyk religijnych, rolę, jaką lekcje religii odgrywają w życiu współczesnej młodzieży oraz wpływu tych lekcji na wybory życiowe młodych osób. W celu omówienia powyższych zagadnień struktura artykułu obejmuje: wprowadzenie; cele i zadania szkolnego nauczania religii w odniesieniu do systemu wartości i potrzeb duchowych, którymi zamierza się zainspirować młodzież podczas szkolnych zajęć religii; omówienie badań własnych oraz wnioski i postulaty pastoralne. W tekście zastosowano metody: statystyczną, opisową, analizy, syntezy oraz pastoralną.
Bibliografia
Baniak J., Katecheza szkolna w opiniach i ocenach młodzieży i rodziców, „Poznańskie Studia Teologiczne” 9 (2000), s. 237–259.
Barabas M., Autorytety w życiu współczesnej młodzieży, „Edukacja — Technika — Informatyka” (2019) nr 3 (29), s. 15–20, https://doi.org/10.15584/eti.2019.3.1.
Buta J., Nastolatek jako adresat przekazu treści wiary na lekcji religii w szkole ponadpodstawowej, „Studia Włocławskie” 21 (2019), s. 293–312.
Centrum Badania Opinii Publicznej, Dlaczego Polacy odchodzą od Kościoła?, oprac. M. Grabowska, Warszawa 2022 (Komunikat z Badań, 105).
Fiałkowski M., Działalność zbawcza rodziny w środowisku lokalnym, w: Duszpasterstwo rodzin w parafii, red. J. Goleń, D. Lipiec, Lublin 2016, s. 153–167.
Filipiak A., Między katechezą a religioznawstwem. W poszukiwaniu uzasadnienia dla nauczania religii w szkole, „Katecheta” 3 (2015), s. 89–92.
Gwiazda M., Religia w szkole — uczestnictwo i ocena, w: Młodzież 2021. Raport z badań ilościowych zrealizowanych przez Fundację CBOS, Warszawa 2022, s. 141–149.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska o katechizacji w naszych czasach Catechesi tradendae, 16.10.1979.
Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce, Warszawa 2001.
Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium ogólne o katechizacji, Poznań 1998.
Łabendowicz S., Katecheza w szkole — 25-lecie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 59 (2015) nr 3, s. 101–111.
Misiaszek K., Włoski model nauczania religii katolickiej, „Studia Katechetyczne” 7 (2010), s. 58–79.
Obuchowska I., Adolescencja, w: Psychologia rozwoju człowieka, t. 2, red. B. Harwas-Napierała, J. Trempała, Warszawa 2000, s. 163–197.
Oleszkowicz A., Przebieg kryzysu adolescencyjnego w aspekcie przezwyciężania niezgodności między celami a możliwościami jednostki, red. A. Oleszkowicz, Wrocław 1993, s. 7–21 (Prace Psychologiczne, 35).
Osial W., Misja wychowawcza lekcji religii w szkole, „Warszawskie Studia Teologiczne” 25 (2012) nr 2, s. 269–280.
Panuś T., Katecheza jako szansa formowania współczesnej młodzieży, „Polonia Sacra” 20 (2016) nr 4, s. 25–40, https://doi.org/10.15633/ps.1925.
Paweł VI, Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis, 28.10.1965.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 07.12.1965.
Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji, Dyrektorium o katechizacji, Kielce 2020.
Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 1995.
Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001.
Szwajkajzer A., Młodzież o lekcjach religii w szkole, w: Szkoła czy parafia? Nauka religii w szkole w świetle badań socjologicznych, red. K. Kiciński, K. Koseła, W. Pawlik, Kraków 1995, s. 141–160.
Twardzicki B., Katechetyka formalna w służbie wiary, Przemyśl 2001.
Wichrowski J., Wpływ osobistych doświadczeń religijnych na religijność młodzieży w wieku 17–20 lat na podstawie badań psychologiczno-pastoralnych, Płock–Warszawa 1995, niepublikowana praca magisterska.
Włosiński M., Szkolna katecheza w procesie kształcenia i wychowania ucznia w szkole na tle projektu reformy systemu edukacji, „Katecheta” 9 (1998), s. 27–32.
Zellma A., Czupryński W., Korelacja nauczania religii z katechezą parafialną we współczesnym dyskursie polskich katechetyków, „Teologia i Człowiek” 49 (2020) nr 1, s. 87–107, https://doi.org/10.12775/TiCz.2020.005.
Zubrzycka-Maciąg T., Goliszek P., The personal aspect of the moral and axiological upbringing of children and adolescents, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 39 (2020) nr 2, s. 23–37, https://doi.org/10.17951/lrp.2020.39.2.23-37.
Religia w szkole — najnowsze dane samorządowe i kościelne, https://www.ekai.pl/religia-w-szkole-najnowsze-dane-samorzadowe-i-koscielne/ (15.02.2024).
W dziesięciolecie powrotu katechezy do szkół. Z listu pasterskiego Episkopatu Polski na rozpoczęcie roku szkolnego 2000/2001, http://nowezycie.archidiecezja.wroc.pl/numery/102000/powrot.html (15.02.2024).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Krzysztof Żołyniak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
