Spiritual Paternity in Patristic Literature – an Outline

Authors

  • Dariusz Kasprzak Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.1785

Keywords:

Spiritual paternity, spiritual father, patrology, Desert Fathers

Abstract

The practical description of spiritual leaderships is not mandated as an institution in Sacred Scripture. The Christianity of the first three centuries presents us rather the spiritual relationship between the master and his disciple. Spiritual paternity as a spiritual discipline started in the 4th century within the Egyptian coenobitic communities and anchorites. It resulted in new terms such as: father – Abba, spiritual father, teacher, senior, spiritual master. The spiritual paternity of the Desert Fathers was a personalized spiritual exercise, which was to seek the way of salvation. The ultimate goal was to reach spiritual maturity, which manifested itself in the soul’s recognition, contemplation, inner peace and apatheia. The Father of the Desert used to share their own spiritual experiences with their disciples rather than to give them advice or hints or intellectual lessons. The relationship of spiritual paternity was built on the pattern: father and disciple. Every advice was supported by the prayer for the spiritual children and the example of the monastic life. The spiritual paternity relayed on cordial relations, sharing prayer and community life, the practice of self­‑revelation and soul recognition and the transitions their own personal experiences. The spiritual father was gentle, friendly and prayerful. Such a practice of spiritual fraternity was neither the archaic form of psychological therapy nor the spiritual direction. Spiritual father begetted his sons to God. His aim was to help his spiritual children in their own spiritual development in order to attain the ultimate salvation.

Author Biography

  • Dariusz Kasprzak, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Dariusz Kasprzak OFMCap, ur. 1966 w Krakowie, prof. nadzw. w Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie (od 2012), pracownik Katedry Patrologii UPJPII, dr hab. nauk teologicznych w zakresie patrologii (PAT, Kraków 2008), dr nauk patrystycznych (Augustinianum, Rzym 1999), autor trzech monografii i sześćdziesięciu artykułów naukowych z zakresu patrologii. Ostatnio wydał: Duszpasterze V wieku. Studium porównawcze myśli pasterskiej św. Piotra Chryzologa i Salwiana z Marsylii (wyd. Unum, Kraków 2008). Główne kierunki zainteresowań: Kościół patrystyczny, patrystyczna egzegeza i teologia biblijna, teologia patrystyczna, duchowość okresu patrystycznego. E­‑mail: kdario@poczta.onet.pl.

References

Apophtegmata Patrum, Migne, PG 65, kol. 71–440, tłum. pol.: Apoftegmaty Ojców pustyni (por. Apophtegmata Patrum – editio F. Nau; Les Apophtegmes des Pères, vol. 1–3).

Basilius Magnus, Regulae fusius tractatae: PG 31, 889–1305; tłum. pol.: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe 26, [w:] Bazyli Wielki, Pisma ascetyczne, t. 2, przekł. J. Naumowicz, Kraków 20112 (Źródła Monastyczne, 6).

Apophtegmata Patrum – editio F. Nau, „Revue de l’Orient Chrétien” 10 (1905), s. 387–417; „Revue de l’Orient Chrétien” 12 (1907), s. 48–69, s. 171–181, s. 393–404; „Revue de l’Orient Chrétien” 13 (1908), s. 47–57, s. 266–283; „Revue de l’Orient Chrétien” 14 (1909), s. 357–379; „Revue de l’Orient Chrétien” 17 (1912), s. 204–211, s. 294–301; „Revue de l’Orient Chrétien” 18 (1913), s. 137–146; przekład francuski całego zbioru: L. Regnault, Les sentences des Pères du Désert, nouveau recueil, Solesmes 1970, s. 13–162; tłum. pol.: Apoftegmaty Ojców pustyni, t. 4: Zbiór anonimowy wydany przez François Nau, przekł. M. Borkowska, E. Dąbrowska, M. Pawlik, oprac. S. Hiżycki, Kraków 2013 (Źródła Monastyczne, 64).

Daniélou J., Kierownictwo duchowe w dawnej tradycji Kościoła, „Życie Duchowe” (2006) nr 48, s. 31–41.

Daniélou J., Kierownictwo duchowe w tradycji starożytnej, [w:] Sztuka kierownictwa duchowego. Poradnik dla księży, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 131–141.

Gregorius Nyssenus, De instituto christiano: PG 46, kol. 287–306; tłum. pol.: Grzegorz z Nyssy, O celu życia i prawdziwej ascezie, [w:] Grzegorz z Nyssy, O naśladowaniu Boga. Pisma ascetyczne, Kraków 2001, s. 99–137 (Biblioteka Ojców Kościoła, 15).

Gregorius Nyssenus, De virginitate. Epistola exhortatoria ad frugi vitam 24, PG 46, kol. 409–416; tłum. pol.: Grzegorz z Nyssy, Traktat o dziewictwie, przekł. fragmentów 24 rozdz.: J. Daniélou, tłum. B. Dyduła, Kierownictwo duchowe w tradycji starożytnej [w:] Sztuka kierownictwa duchowego. Poradnik dla księży, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 131–141.

Gregorius Thaumaturgos, In Origenem oratio panegyrica: PG 10, kol. 1051–1104; tłum. pol.: Grzegorz Cudotwórca, Mowa pochwalna na cześć Orygenesa, przekł. S. Kalinkowski, Kraków 1998 (Źródła Myśli Teologicznej, 11).

Gribomont J., Les Règles Morales de saint Basile et le Nouveau Testament, „Studia Patrística” (1957) nr 2, s. 416–426.

Grün A., Droga pustyni. Kierownictwo duchowe w apoftegmatach, przekł. P. Włodyga, Kraków 1996.

Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, przekł. P. Domański, Warszawa 2003.

Karłowicz D., Arcyparadoks śmierci. Męczeństwo jako kategoria filozoficzna – pytanie o dowodową wartość męczeństwa, Kraków 2000.

Karłowicz D., Sokrates i inni święci. O postawie starożytnych chrześcijan wobec rozumu i filozofii, Warszawa 2005.

Kazimierczak–Kucharska A., Aspekty procesu dążenia do doskonałego życia w filozofii greckiej i w chrześcijaństwie pierwszych wieków, „Studia Theologica Varsaviensia” 47 (2009) nr 2, s. 183–200.

Kozera M., Ideały Ojców pustyni. Pathos i apatheia, Lublin 2000.

Les Apophtegmes des Pères, vol. 1. Collection systématique. Chapitres 1–9, SCh 387, red. J. C. Guy, Paris 1997; tłum. pol.: t. 1: Gerontikon – Księga Starców, przekł. M. Borkowska, oprac. M. Starowieyski, Kraków 1994 (Źródła Monastyczne, 4).

Les Apophtegmes des Pères, vol. 2. Collection systématique. Chapitres 10–16, SCh 474, red. J. C. Guy, Paris 2003; tłum. pol.: Kolekcja systematyczna, przekł. M. Kozera, oprac. M. Starowieyski, J. Pollok, Kraków 1995 (Źródła Monastyczne, 9).

Les Apophtegmes des Pères, vol. 3, Collection systématique. Chapitres 17–21, SCh 498, red. J. C. Guy, Paris 2005; tłum. pol.: Zbiory etiopskie (wybór). Mniejsze zbiory greckie. Zbiory łacińskie. Opowiadania dla duszy pożyteczne: Pawła z Monemwazji, Jana Moschosa (wybór), przekł. S. Kur, M. Rymuza, M. Starowieyski, oprac. M. Starowieyski, R. Zarzeczny, Kraków 2011 (Źródła Monastyczne, 56).

Lienhard J. T., On „Discernment of Spirits” in the Early Church, „Theological Studies” 41 (1980) nr 3, s. 505–529.

Machnik R., Z historii kierownictwa duchowego, [w:] Sztuka kierownictwa duchowego. Poradnik dla księży, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 113–127.

Meterikon. Mądrość Matek Pustyni, red. M. Bagin, A.A. Thiermeyer, przekł. B. Widła, Warszawa 2010.

Misiurek J., Kierownictwo duchowe, [w:] Leksykon duchowości katolickiej, red. M. Chmielewski, Kraków–Lublin 2002, s. 411–415.

Monaci Castagno A., Maestro, [w:] Origene. Dizionario. La cultura, il pensierro, le opere, a cura di A. Monaci Castagno, Roma 2000, s. 247–253.

Naumowicz J., Ideały i upadki ojca duchowego według Jana Kasjana, [w:] Sztuka kierownic­twa duchowego. Poradnik dla księży, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 153–161.

Naumowicz J., Kierownictwo duchowe w tradycji monastycznej, [w:] Sztuka kierownic­twa duchowego. Poradnik dla księży, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 143–151.

Naumowicz J., Matki pustyni, [w:] red. J. Augustyn, Duchowość kobiety, Kraków 2007, s. 53–65.

Paszkowska T., Kobiece rozeznawanie – wybrane przypadki, http://www.kurs­‑biblijny.pl/wp­‑content/uploads/2014/05/7-Kobiece­‑rozeznawanie-–-wybrane­‑przypadki.pdf (19.01.2015).

Rich A. D., Discernment in the Desert Fathers: diákrisis in the life and thought of early Egyptian monasticism, Milton Keynes 2007.

Rizzi M., Il dida,skaloj nella tradizone alessandrina. Da Clemente all’„Oratio panegyrica in Origenem”, [w:] Magister. Aspetti culturali ed istituzionali, a cura di G. Firpo, G. ­Zecchin, Alessandria 1999, s. 177–199.

Schemat wykładu duchowości, [w:] Leksykon duchowości katolickiej, red. M. Chmielewski, Kraków–Lublin 2002, s. 20–24.

Swan L., Zapomniane matki pustyni, Pisma, życie i historia, przekł. P. Kaźmierczak, Kraków 2005.

Ward B., Nierządnice pustyni. Pokuta we wczesnych źródłach monastycznych, przekł. P. Długosz, Poznań 2005.

Żelazny J. W., Szkoła Orygenesa w Cezarei Palestyńskiej – instytucja czy środowisko?, „Analecta Cracoviensia” (2006) 38–39, s. 421–429.

Downloads

Published

2016-09-20

Similar Articles

1-10 of 131

You may also start an advanced similarity search for this article.