Metafory konceptualne wyrażające wiarę w życie wieczne w tekstach reprezentatywnych
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.3978Słowa kluczowe:
metafory konceptualne, życie wieczne, ojcowie KościołaAbstrakt
Analizowane w artykule metafory konceptualne, które wyrażają wiarę w życie wieczne, są oddawane jako archetypy pozytywne. Zarówno metafory przestrzenne, jak i metafory ontologiczne są wiodącymi schematami wyobrażeniowymi dotyczącymi miejsc nadprzyrodzonych czy cech tych miejsc. Rozważane metafory tworzyły uniwersalny język chrześcijański, a przez swą obrazowość angażowały wyobraźnię wiernych, wzbogacając uczuciowe reakcje czytelnika na przekaz teologiczny dotyczący tematyki nieba i wieczności.
Bibliografia
Anicius Boethius, De consolatione philosophiae; wydanie polskie: Anicius Manlius Severinus Boethius, O pocieszeniu jakie daje filozofia, tłum. W. Olszewski, Warszawa 1962 (Biblioteka Klasyków Filozofii, 68).
Aurelius Augustinus, De civitate Dei; wydanie polskie: Święty Augustyn, Państwo Boże, tłum. W. Kubicki, Kęty 1998.
Aurelius Augustinus, De diversis quaestionibus LXXXIII; wydanie polskie: Św. Augustyn, Księga osiemdziesięciu trzech kwestii, tłum. I. Radziejowska, Kęty 2012 (Ad Fontes 26).
Aurelius Augustinus, De Trinitate; wydanie polskie: Św. Augustyn, O Trójcy Świętej, tłum. M. Stokowska, Kraków 1996 (Biblioteka Filozofii Religii, 30).
Aurelius Augustinus, Sermones; wydanie polskie: Św. Augustyn, Wybór mów: kazania świąteczne i okolicznościowe, tłum. J. Jaworski. Warszawa 1973 (PSP 12).
Aurelius Augustinus, De Genesi ad litteram imperfecus liber; wydanie polskie: Św. Augustyn, Pisma egzegetyczne przeciw manichejczykom (Przeciwko manichejczykom komentarz do Księgi Rodzaju, Niedokończony komentarz słowny do Księgi Rodzaju, Komentarz słowny do Księgi Rodzaju), tłum. J. Sulowski, Warszawa 1980, 83–112 (PSP 25).
Clemens Alexandrinus, Stromata, Paris 1951 (SCh, 30); wydanie polskie: Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. 1–2, tłum. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994.
Gregorius Magnus, Moralia sive Expositio in Iob; wydanie polskie: św. Grzegorz Wielki, Moralia. Komentarz do Księgi Hioba, t. 2, tłum. K. Nastał, E. Buszewicz i in., Kraków 2006 (Źródła Monastyczne, 41).
Gregorius Magnus, Moralia sive Expositio in Iob; wydanie polskie: św. Grzegorz Wielki, Moralia. Komentarz do Księgi Hioba, t. 4, tłum. E. Buszewicz, A. Wilczyński, Kraków 2013 (Źródła Monastyczne, 63).
Irenaeus Lugdunensis, Adversus Haereses, ed. N. Brox, Freiburg im Breisgau 2001 (Fontes Christiani 8/5).
Teophilus Antiochenus, Ad Autolycum; wersja polska: Teofil z Antiochii, Do Autolika, tłum. L. Misiarczyk, Pierwsi apologeci greccy, Kraków 2004, s. 367–486 (Biblioteka Ojców Kościoła, 24).
Barr J., Biblical Words for Time, London 1962 (Studies in Biblical Theology, 33).
Benveniste É., Il vocabolario delle istituzioni inodoeuropee, vol. 2: Potere, diritto, religione, Torino1981 (Nuova Biblioteca Scientifica Einaudi, 55bis).
Burton R.J., Heaven, Paradise, w: Augustine through the Ages. An Encyclopedia, ed. A.D. Fitzgerald, Grand Rapids (Michigan) 1999, s. 419–421.
Cremascoli G., Novissima hominis nei Dialogi di Gregorio Magno, Bologna 1979.
de la Peňa J.L.R., L’altra dimensione, Roma 1981.
Dubarle A-M., Oczekiwanie nieśmiertelności w Starym Testamencie i w judaizmie, tłum. E. Szewc, „Concilium. Wydanie Polskie” 6–10 (1970), s. 214–222.
Dufour X.L., Wniebowstąpienie, w: Słownik teologii biblijnej, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1990, s. 1053–1068.
Gilson É., Introduzione allo studio di Sant’Agostino, Genova–Milano 2014.
Guitton J., Le temps et l’éternité chez Plotin et Saint Augustin, Paris 2004.
Haag E., Der Mensch am Anfang. Die alttestamentliche Paradiesvorstellung nach Gn 2–3, Trier 1970.
Jankowski A., Eschatologia Nowego Testamentu, Kraków 2007.
Kasprzak D., Drugi millenaryzm w ujęciu Wiktoryna z Poetovium, w: Między Biblią a kulturą, red. T. Jelonek, R. Bogacz, Kraków 2011, s. 43–57 (Biblia w Kulturze Świata, 2).
Kasprzak D., Kształtowanie się nauki o niebie w teologii patrystycznej I–III wieku, Kraków 2017.
Kasprzak D., Milenaryzm: „ziemski raj” tylko dla wybranych sprawiedliwych – okres patrystyczny, w: W oczekiwaniu na Królestwo. Nadzieje i obawy związane z końcem tysiąclecia, red. P.J. Śliwiński, Kraków 2000, s. 89–124.
Kobielus S., Człowiek i ogród rajski w kulturze religijnej średniowiecza, Warszawa 1977.
Krąpiec M.A., Zdybicka Z.J., Świętość spełnieniem osoby, w: Człowiek – kultura – uniwersytet, red. M.A. Krąpiec, Lublin 1982, s. 59–74.
Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, tłum. T. Krzeszowski, Warszawa 1988.
Lossky V., Vision de Dieu, Paris 1962.
Myszor W., Millenaryzm w ujęciu Ireneusza z Lyonu, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 19 (2000) z. 1, s. 27–38.
Naumowicz C., Konstytucja Benedykta XII „Benedictus Deus”. Próba nowego spojrzenia na kontrowersję, „Teologia w Polsce” 4 (2010) nr 1, s. 109–123.
Nitrola A., Trattato di escatologia, vol. 2: Pensare la venuta del Signore, Cinisello Balsamo (Mi) 2010.
Pesch R., Il vangelo di Marco. Parte seconda. Testo e traduzione. Commento ai capp. 8,27–16,20, Brescia 1982 (Commentario teologico del Nuovo Testamento, II/2).
Pietras H., Millenaryzm a interpretacja szabatu (I–II w.), „Tarnowskie Studia Teologiczne” 19 (2000) z. 1, s. 9–25.
Porter S.E., Wieczność, wieczny, w: W. Ralph, P. Martin, P.H. Davids, Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu i pism Ojców apostolskich, tłum. zbiorowe, Warszawa 2014, s. 1064–1066 (Prymasowska Seria Biblijna, 39).
Rahner K., Visio beatifica, w: Enciclopedia teologica. Sacramentum mundi, vol. 8, ed. K. Rahner, Brescia 1977, s. 637–642.
Ryken L., Longman III T., Wilhoit J. C., Niebo, w: Słownik symboliki biblijnej. Obrazy, symbole, motywy, metafory, figury stylistyczne i gatunki literackie w Piśmie Świętym, tłum. Z. Kościuk, Warszawa 2003, s. 579–581 (Prymasowska Seria Biblijna, 20).
Schmaus M., Das Paradies, München1965.
Trottmann Ch., La vision béatifique des disputes scolastiques à sa définition par Benoî XII, Rome 1995.
Vorgrimler H., Geschichte des Paradies und des Himmels. Mit einem Exkurs über Utopie, München 2008.
Wojtczak J., Eschatologiczne koncepcje Laktancjusza w VII księdze „Divinae Institutiones”, „Vox Patrum” 19 (1990), s. 609–620.
Wysocki M., Eschatologia okresu prześladowań na podstawie pism Tertuliana i Cypriana, Lublin 2010.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
