The Church on the Digital Continent – Ministry and the New Media
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.28408Keywords:
Church, media, pastoral careAbstract
A burgeoning development of the media, coupled with the experience of the COVID-19 pandemic, sparks a debate on the issue of using the media for the sake of pastoral care. This article aims to present the Church ministry in the new media. The text begins with a characterization of the new media, and a recognition of challenges and dilemmas regarding their use in pastoral care, which cannot be neglected in the face of an extensive and uneasy plane of modernity. Finally, it pinpoints the perspectives that should be acknowledged in the Church’s activity in the future. The article relies on the method of analysis, mostly of the teachings of the popes and of the literature relevant to the topic, as well as on the method of synthesis and interpretation, especially when formulating perspectives and possibilities of using the new media in pastoral care. The performed analysis suggests that the new media, despite their limitations, constitute an important tool of evangelization, help to spread Christian values and offer space for a debate to search for answers to some burning questions, raised especially by those who are not very close to God and the Church.
References
Adamski A., Kwasik K., Środki społecznego przekazu: narzędzie głoszenia Ewangelii czy teren misyjny? O wizji mediów według papieża Franciszka, w: Duszpasterstwo w świetle nauczania papieża Franciszka, red. D. Lipiec, Lublin 2015, s. 145–161.
Bendyk E., Sieciaki, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/278207,1,sieciaki.read (09.05.23).
Benedykt XVI, Nowe technologie mogą pomagać w krzewieniu poszanowania godności i wartości osoby ludzkiej. Przemówienie do uczestników sesji plenarnej Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, Rzym, 29.10.2009, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/massmedia_28022011.html (02.05.23).
Benedykt XVI, Orędzie na 43. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Nowe technologie, nowe relacje. Trzeba rozpowszechniać kulturę szacunku, dialogu i przyjaźni, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/massmedia2009_24012009.html (02.05.23).
Benedykt XVI, Orędzie na 44. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Kapłan i duszpasterstwo w świecie cyfrowym: nowe media w służbie Słowa, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/massmedia2010_24012010 (02.05.23).
Benedykt XVI, Orędzie na 45. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Prawda, przepowiadanie i autentyczność życia w erze cyfrowej, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/massmedia_24012011.html (02.05.23).
Benedykt XVI, Orędzie na 47. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Serwisy społecznościowe: portale prawdy i wiary; nowe przestrzenie ewangelizacji, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/massmedia-or_24012013 (02.05.23).
Bilicka B., Chrześcijański styl obecności na cyfrowym kontynencie w orędziach Benedykta XVI, „Forum Teologiczne” 16 (2015), s. 139–151.
Broda D., Preewangelizacja odpowiedzią na współczesne wyzwania kulturowe. Studium katechetyczne, Lublin 2020, http://hdl.handle.net/20.500.12153/1243 (09.05.23).
Burns J., Owocna posługa wśród młodzieży. Czyli jak towarzyszyć młodym?, Gubin 2017.
Chmielewski M., Kultura medialna jako wyzwanie dla komunikacji wiary w świetle orędzi Benedykta XVI na Światowe Dni Środków Społecznego Przekazu, „Biuletyn Edukacji Medialnej” (2016) nr 1, s. 156–178.
Chmielewski M., Nowak M., Stanisz P., Szulich-Kałuża J., Wadowski D., Komunikacja Kościoła katolickiego w Polsce w okresie pandemii Covid-19. Raport z badań interdyscyplinarnych, Kraków 2022.
Czerski P., Manifest dzieci sieci, https://dziennikbaltycki.pl/pisarz-piotr-czerski-my-dzieci-sieci/ar/506821 (08.05.23).
Drożdż M., Media przestrzenią dialogu z człowiekiem. Inspiracje soborowe w myśli Jana Pawła II, w: Inter mirifica: dziedzictwo i perspektywy. Tom jubileuszowy w 50. rocznicę ogłoszenia soborowego Dekretu o środkach społecznego przekazywania myśli, red. A. Baczyński, M. Drożdż, M. Legan, Kraków 2013, s. 81–109.
Duszpasterstwo w epoce pandemii — trudny egzamin, ale zdany…, https://www.ekai.pl/duszpasterstwo-w-epoce-pandemii-trudny-egzamin-ale-zdany/ (09.05.23).
Dykasteria ds. Komunikacji, Ku pełnej obecności. Duszpasterska refleksja nad zaangażowaniem w media społecznościowe, 20.05.2023, https://www.vatican.va/roman_curia/dpc/documents/20230528_dpc-verso-piena-presenza_it.html (06.06.2024).
Fiałkowski M., Papieża Franciszka inspiracje dla duszpasterstwa młodzieży, „Polonia Sacra” 20 (2016) nr 4, s. 87–99, https://doi.org/10.15633/ps.1928.
Fiałkowski M., Sadlak R., Młodzi w Kościele. Inspiracje dla duszpasterstwa młodzieży w świetle posynodalnej adhortacji „Christus vivit”, Opole 2021.
Flader M. P., Formacja chrześcijańska młodzieży w mediach społecznościowych. Studium teologiczno-pastoralne na podstawie badań maturzystów w archidiecezji przemyskiej, Toruń 2022.
Flader M., Inkulturacja wiary w „cyfrowy kontynent”, „Teologia i Człowiek” 47 (2019) nr 3, s. 129–144, https://doi.org/10.12775/TiCz.2019.033.
Franciszek, Encyklika „Fratelli tutti” o braterstwie i przyjaźni społecznej, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html (23.05.23).
Franciszek, Encyklika Laudato si’.
Franciszek, Orędzie na 48. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Przekaz w służbie autentycznej kultury spotkania, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20140124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (02.05.23).
Franciszek, Orędzie na 53. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Wszyscy tworzymy jedno” (Ef 4,25). Od wirtualnych wspólnot społecznościowych do wspólnot ludzkich, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/papa-francesco_20190124_messaggio-comunicazioni-sociali.html (26.04.23).
Franciszek, Orędzie na 57. Światowy dzień środków społecznego przekazu. Mówić z sercem. „Prawdziwie w miłości” (Ef 4, 15), https://www.vatican.va/content/francesco/pl/messages/communications/documents/20230124-messaggio-comunicazioni-sociali.html#_ftn4 (02.05.23).
Franciszek, Posynodalna adhortacja apostolska: „Christus vivit”. Do młodych i całego Ludu Bożego, 25.03.2019, Kraków 2019.
Gheddo P., Głoszenie Ewangelii w epoce środków masowego przekazu, „Communio” 15 (1995) nr 6, s. 96–109.
Giemza B., Rola (multi)mediów w życiu Kościoła w czasie epidemii, w: Duszpasterstwo w czasie pandemii. Zeszyt specjalny do programu duszpasterskiego Kościoła katolickiego w Polsce na rok 2020/2021, https://duszpasterstwo.episkopat.pl/programy (09.05.23).
Gronowski D., Po co Kościołowi komunikacja społeczna?, w: Kościół i media w perspektywie komunikacyjno-pastoralnej, red. K. Łuszczek, Szczecin 2008, s. 13–35.
Gwiazda-Rzepecka B., Listening to Authority — Social Media Analysis, w: Obedience and Authority. Obbedienza et Autorità, red. A. Gieniusz, T. Grabińska, A. Hennel-Brzozowska, M. Lenart, Kraków 2018, s. 193–207.
Hajduk R., Preewangelizacja i współczesne możliwości jej urzeczywistnienia, „Forum Teologiczne” 16 (2015), s. 165–178.
„Instrumentum laboris” Synodu na temat młodzieży, https://episkopat.pl/instrumentum-laboris-synodu-nt-mlodziezy/ (26.04.23).
Jan Paweł II, Encyklika „Redemptoris misio” o stałej aktualności posłania misyjnego, 7.12.1990, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, t. 1, red. S. Małysiak, Kraków 1996, s. 379–460.
Jastrzębski J., Wielki teolog i jego rozumienie komunikacji, w: Komunikacja społeczna według Benedykta XVI, red. M. Laskowska, K. Marcyński, Kraków 2016, s. 13–24.
Kamiński R., Działalność zbawcza Kościoła w teorii i praktyce pastoralnej, Lublin 2007.
Kindziuk M., Problemy użycia języka religijnego we współczesnych mediach, „Roczniki Nauk Społecznych” 12 (2020) nr 2, s. 67–83, https://doi.org/10.18290/rns20482-4.
Kopiczko A., Cyfrowi tubylcy wyzwaniem współczesnej katechezy, „Studia Ełckie” 20 (2018) nr 4, s. 467–481.
Kunert K. Możliwość recepcji języka religijnego w komunikacji masowej, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” 8 (2009) nr 2, s. 99–105.
Laskowska M., Nowe media w służbie człowieka. Zarys problematyki w kontekście etyki i aksjologii mediów, „Teologia Praktyczna” 13 (2012), s. 123–137, https://doi.org/10.14746/tp.2012.13.09.
Levinson P., Nowe nowe media, Kraków 2010.
Lewek A., Podstawy edukacji medialnej i dziennikarskiej, Warszawa 2003.
Madryas W., Znaczenie nowych nowych mediów w procesie zarządzania informacją, „Zeszyty Prasoznawcze” 58 (2015) nr 1, s. 102–113.
Manovich J., Język nowych mediów, Warszawa 2006.
Martini C. M., Rozmowa z moim telewizorem, Kraków 1998.
Martini C. M., Stąpanie po jedwabiu. Proces komunikacji w działalności duszpasterskiej, Kraków 1996.
McQuail D., Teoria komunikowania masowego, Warszawa 2004.
Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Etyka w Internecie, 28.02.2002, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/rady_pontyfikalne/r_komunik_spol/internet_etyka_22022002.html (09.05.23).
Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Kościół a Internet, 22.02.2002, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/rady_pontyfikalne/r_komunik_spol/kosciol_internet_22022002.html (09.05.23).
Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Kościół a Internet, 22.02.2002, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WR/rady_pontyfikalne/r_komunik_spol/kosciol_internet_22022002.html (09.05.23).
Pawlina K., Młodzież a chrześcijański system wartości, w: Młodzież i jej świat: Kościół i Ojczyzna, red. R. F. Sadowski, Warszawa 2020, s. 9–18.
Piórkowski D., Wstęp, w: Idźcie, zróbcie raban. Jak młodzi w Polsce rozumieją wezwanie Franciszka?, Kraków 2013, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/Z/ZD/wam_2013_raban_00.html (09.05.2023).
Prensky M., Digital Natives, Digital Immigrants, http://www.marcprensky.com/writing/Prensky%20-%20Digital%20Natives,%20Digital%20Immigrants%20-%20Part1.pdf (02.05.23).
Prof. Kawecki: Kościół musi być dzisiaj dwujęzyczny, https://www.ekai.pl/prof-kawecki-kosciol-musi-byc-dzisiaj-dwujezyczny/ (23.05.2023).
Przybysz M., Kościół w social media. Komunikacja instytucji eklezjalnych w mediach społecznościowych w perspektywie medioznawczej i teologicznej, „Kultura — Media — Teologia” (2018) nr 35, s. 140–166, https://doi.org/10.21697/kmt.35.9.
Przygoda W., Preewangelizacja — ekstrawagancja czy pastoralna konieczność?, w: Peryferie wiary wyzwaniem dla Kościoła, red. W. Przygoda, M. Fiałkowski, Lublin 2015, s. 17–40.
Robak M., Duszpasterstwo w kulturze Internetu, w: Media w duszpasterstwie, red. M. Przybysz, T. Wielebski, Warszawa 2014, s. 281–295.
Sawa P., Wyzwania dla Kościoła w Polsce. Teologiczno-pastoralna refleksja w kontekście pandemii, „Studia Pastoralne” (2020) nr 16, s. 15–35.
Seweryniak H., Teologie na „progu domu”, „Kultura — Media — Teologia” (2010) nr 1, s. 9–22.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, 7.12.1965.
Szczepaniak M., Nowe media po pandemii w świetle nauczania Franciszka, „Poznańskie Studia Teologiczne” 42 (2022), s. 169–184, https://doi.org/10.14746/pst.2022.42.10.
Szpunar M., Czym są nowe media — próba konceptualizacji, „Studia Medioznawcze” (2008) nr 4, s. 31–40.
Święs K., Uwarunkowania duszpasterstwa parafialnego w Polsce na początku XXI wieku, „Teologia i Człowiek” 47 (2019) nr 3, s. 73–90, https://doi.org/10.12775/TiCz.2019.030.
Wołkiewicz A., Testament Cyfrowego Imigranta — Benedykt XVI do mieszkańców cyfrowego świata, s. 7, https://ktime.up.krakow.pl/symp2013/referaty_2013_10/wolkiewicz.pdf (02.05.2023).
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Marek Fiałkowski
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).
