Śmierć w dobie pandemii. Analiza przeżywania zjawiska śmierci w ujęciu egzystencjalizmu
DOI:
https://doi.org/10.15633/ps.26404Słowa kluczowe:
egzystencjalizm, pandemia, śmierć, strata, sens życiaAbstrakt
Pandemia koronawirusa (COVID-19), która w 2020 roku rozlała się na cały świat, w boleśnie skonfrontowała współczesnego człowieka z doświadczeniem śmierci i straty. Zagrożenie własnego życia oraz odejście osób bliskich, pokonanych przez śmiertelną chorobę, dla wielu stało się wydarzeniem traumatycznym, które zmusza do ponowne-go postawienia pytania o sens życia i śmierci. Czy można zmierzyć się z tym pytaniem, przyjmując perspektywę filozoficznego egzystencjalizmu? To właśnie w ramach tego nurtu zrodziły się przecież dwa główne podejścia — ateistyczne i chrześcijańskie — pro-ponujące pewien sposób rozumienia kondycji człowieka dotkniętego dramatem śmierci. Niniejszy artykuł, opierając się na refleksji wybranych przedstawicieli obu kierunków i metodzie jej systematycznej analizy, stanowi próbę opisu egzystencjalnej sytuacji człowieka czasów pandemii oraz odpowiedzi na pytanie, co doświadczenie śmierci może wnieść do jego sposobu rozumienia życia. W tym kontekście artykuł ukazuje wartość chrześcijańskiej koncepcji samoudzielenia się Boga w Chrystusie.
Bibliografia
Human Development Perspectives. COVID-19 and Human Development: Assessing the Crisis, Envisioning the Recovery, collective study United Nations Development Programme, New York 2020.
Bartnik Cz. S., Dogmatyka katolicka, Wydawnictwo KUL, Lublin 2009.Daniélou J., Trójca Święta i tajemnica egzystencji, tłum. M. Tarnowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1994.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku, t. 2: Neokantyzm, filozofia egzystencji, filozofia dialogu, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
Gasz A., Człowiek aporetyczny. Nieuchronność śmierci w doświadczeniu eg-zystencjalnym, w: Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, Wy-dawnictwo FHU Kopalnia Skarbów, Katowice 2007, s. 99–110.
Gromczyński W., Egzystencjalizm Jeana Paula Sartre’a, w: Filozofia XX wieku, t. 1, red. Z. Kuderowicz, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warsza-wa 2002, s. 202–220.
Heidegger M., Czym jest metafizyka?, tłum. K. Pomian, w: M. Heidegger, Znaki drogi, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 1995.
Jaspers K., Wprowadzenie do filozofii, tłum. A. Wołkowicz, Wydawnictwo Siedmioróg, Wrocław 1998.
Kowalczyk D., Karl Rahner, Wydawnictwo WAM, Kraków 2001.
Laertios D., Żywoty i poglądy sł ynnych filozofów, tłum. I. Krońska, K. Leśniak, W. Olszewski przy współpracy B. Kupisa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
Mizera J., Podstawy ontologii fundamentalnej Martina Heideggera, w: Filozofia XX wieku, t. 1, red. Z. Kuderowicz, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2002, s. 180–201.
Rahner K., O możliwości wiary dzisiaj, tłum. A. Morawska, Wydawnictwo Znak, Kraków 1983.
Rahner K., Podstawowy wykład wiary, tłum. T. Mieszkowski, Instytut Wy-dawniczy PAX, Warszawa 1987.
Rahner K., Słuchacz Słowa, tłum. R. Samek, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2008.
Rogowski R. E., Światłość i tajemnica. Z problematyki teologii egzystencjalnej, Księgarnia św. Jacka, Katowice 1986.
Rosenzweig F., Gwiazda Zbawienia, tłum. T. Gadacz, Wydawnictwo Znak, Kraków 1998.
Rudziński R., Karl Jaspers o człowieku i historii, w: Filozofia XX wieku, red. Z. Kuderowicz, t. 1, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2002, s. 221–235.
Sartre J.-P., Byt i nicość. Zarys ontologii fenomenologicznej, tłum. J. Kiełbasa, P. Mróz, R. Abramciów, R. Ryziński, P. Małochleb, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2007.
Sartre J.-P., Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. K. Szeżyńska-Maćkowiak, J. Krajewski, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1998.
Sartre J.-P., Słowa, tłum. J. Rogoziński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Wa rszawa 1965.
Wszołek S., Wprowadzenie do filozofii religii, Wydawnictwo WAM, Kraków 2004.
Ziemiński I., Twoja śmierć: próba eksplikacji doświadczenia śmierci, w: Filozofia a śmierć, red. M. Wójtowicz, W. Kania, Wydawnictwo FHU Kopalnia Skarbów, Katowice 2007, s. 34–48.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0). Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i identyfikator DOI oryginalnie opublikowanego utworu).
