Trzecia część ClavierUebung ze zbioru ClavierUebung I-IV wobec twórczości chorałowej Johanna Sebastiana Bacha
DOI:
https://doi.org/10.15633/pms.1116Słowa kluczowe:
Johann Sebastian, Christoph Bossert, badania, symbol, symbolika, ClavierUebung, Clavier, chorał, chorał protestancki, teologia, symetria, symetrieAbstrakt
Christophowi Bossertowi udało się udowodnić symetrię w serii zbiorów cyklicznych jako części procesu kompozycyjnego Bacha, które do tej pory nie były znane, na przykład w chorałach ze zbioru Neumeistra, w DWK cz. 1 oraz 2, jak również w trzeciej części zbioru ClavierUbung. Wewnątrz ClavierUebung znajduje się 27 utworów, tworzących za to 29 różnych części według przynależności poszczególnych metrum. Utwór nr 15, chorał Vater unser im Himmelreich, jest centrum o strukturze 40 + 1 + 50 taktów. Proporcja 4 do 5 może być zauważona w nr. 17 do 13, jak również w nr. 11 do 19. Innym rodzajem argumentu przemawiającego za symetriami są obydwie formy trio, nr 9 i 21. W pięciu utworach, nr 4–26, jak również 11–19 oraz 15 jako centrum, zauważalna jest podobna struktura ostatnich 13 taktów lub ich połowy. Często poruszana kwestia tonacji jest wyjaśniona ze względu na układ dźwięków tonicznych, które tworzą linię melodyczną wezwania eleison z części Kyrie, w formie skróconej, w raku i w odwróceniu. Na szczególną uwagę zasługuje pochód utworów od 20 do 23, w tonacjach fis, d, f i e. Z układu dźwięków tonicznych wynika, że utwory manuałowe włącznie z czterema duetami muszą być potraktowane jako strukturalnie należące do całości dzieła.
Bibliografia
Bach J. S., Clavier Uebung 3e Partie, Présentation par Philippe Lescat, Courlay 1990, s. 16.
Bach J. S., Orgelchoräle der Neumeister–Sammlung von J. S. Bach, Kassel 1985.
Luter M., Ordnung und Form des Gesangs zur Art der Communion, 1526.
Scheibe J. A., Critischer Musicus, 6, Leipzig 14 maj 1737.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Twórca oświadcza, że przysługują mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrót oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0)
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
