Powstanie i działalność Domu Ubogich „na Hucie” w Tarnowie jako kościelnej instytucji społeczno-opiekuńczej w latach 1934–1990
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.40202Słowa kluczowe:
Kościół katolicki, dzieła miłosierdzia, „Dom Ubogich”, Tarnów, 1934–1989Abstrakt
Artykuł omawia historię reprezentatywnej inwestycji misjonarskiej w Tarnowie — Domu Ubogich „na Hucie”, powstałego w latach 30. XX wieku w kontekście współczesnych uwarunkowań gospodarczych, społecznych i politycznych. Budową tego obiektu aktywnie interesowali się znani politycy — wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski i były premier Ignacy Jan Paderewski. Pomysłodawcą Domu Ubogich był ówczesny proboszcz parafii misjonarskiej w Tarnowie ks. Bronisław Szymański CM, a projektantem inż. Tadeusz Stapf. Dom ten przeszedł wiele przekształceń organizacyjnych, nazewniczych i architektonicznych od momentu powstania w 1934 roku do dnia dzisiejszego. Jednak funkcje i etos jego działalności pozostały niezmienione, zgodnie z duchem Wincentyńskim realizowanym przez misjonarzy i siostry miłosierdzia, polegającym między innymi na świadczeniu dzieł miłosierdzia ubogim, chorym, samotnym, sierotom i niepełnosprawnym.
Bibliografia
Archiwum Diecezjalne im. abp. J. Ablewicza w Tarnowie, Akta lokalne. Parafia Tarnów Św. Rodziny 1897–1946, sygn. LT XIII.7.
Archiwum Domu Ubogich na Hucie w Tarnowie, Kronika Domu Ubogich im. Św. Ludwiki de Marillac w Tarnowie.
Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział w Tarnowie, Urząd Wojewódzki w Tarnowie, Wydział do Spraw Wyznań, Dom Zakonny SS. Szarytki, ul. Robotnicza 4 Tarnów, Zgromadzenie SS. Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo, ul. Grunwaldzka 1555, sygn. UW 2003.
Archiwum Parafii Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Tarnowie, Kronika parafii, t. 1; Różne 1920–1931.
Archiwum Prowincji Polskiej Zgromadzenia Misji w Krakowie, Tarnów II. Korespondencja 1. z lat 1903–1959; Tarnów IV. Dom św. Ludwiki; Tarnów V. Akta budowy 1. Korespondencje, rachunki 1935–1936; Tarnów V. Akta budowy 4. Dom św. Ludwiki; Tarnów XVII. Parafia św. Rodziny. Towarzystwo św. Wincentego; Tarnów XX. Parafia św. Rodziny. Akcja Katolicka.
Budzik M., Huty szkła, w: Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010, s. 167.
Chojnowski A., Marian Zyndram-Kościałkowski, premier Rzeczypospolitej 13 X 1935–15 V 1936, w: A. Chojnowski, P. Wróbel, Prezydenci i premierzy Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992, s. 346–351.
Foltyn-Pokrywka I., Huta szkła Bernarda Kropfa, w: Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010, s. 167.
Gabała J., Wątok, w: Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010, s. 482–483.
Historia PRL, t. 1: 1944–1945, red. J. Cieślewska, Warszawa 2009 (Wielka Kolekcja 1944–1989).
H. S., Poświęcenie kapliczki na Hucie, „Nasza Sprawa” 1 (1933) nr 10, s. 11.
Łyszczarz Z., Wątroba J., Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo, prowincja krakowska, w: Żeńskie zgromadzenia zakonne w Polsce, t. 17, red. A. Mirek, Lublin 2014.
Relacja ustna S. Skorupy z 15.06.2014 (zapis w posiadaniu autora).
Szymański B., Tarnów. Ochronka św. Ludwiki de Marillac na Hucie przy Kościele Księży Misjonarzy w Tarnowie, „Roczniki Obydwóch Zgromadzeń św. Wincentego a Paulo” 38 (1935) nr 1, s. 118–121.
Zapiski ks. Stanisława Kałężnego, cz. 2, „Roczniki Wincentyńskie” 19–20 (2008–2009) nr 1–2, s. 174–225.
Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia, Historia Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, prowadzony [sic!] przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia w Tarnowie ul. Robotnicza 4, w: Tarnów: Strusina, red. S. Potępa, Tarnów 2009, s. 253–267 (Wielki Przewodnik, 20).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Paweł Glugla
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
