Analiza formy kanonicznej w kontekście małżeństwa mieszanego
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.44102Słowa kluczowe:
forma kanoniczna, kodeks prawa kanonicznego, małżeństwo, małżeństwo mieszaneAbstrakt
Małżeństwo zostało zamierzone przez samego Boga, jako jedna z dróg, w celu doprowadzenia ludzkości do zbawienia. Fundamentalny i niezbywalny charakter tej instytucji został potwierdzony przez Kościół. Już od pierwszych wieków jego istnienia krystalizowały się przepisy regulujące zawieranie małżeństw. Z czasem wykształciła się spójna procedura, której zachowanie jest nieodzowne do ważności i godziwości sakramentalnego związku małżeńskiego. W kanonistyce określa się ją mianem formy kanonicznej. Zwyczajna forma zawarcia małżeństwa, o której mowa w kodeksie prawa kanonicznego z 1983 roku (kan. 1108), ma chronić świętość i nierozerwalność przymierza małżeńskiego. Z tej formy zawierania małżeństwa Kościół nigdy nie zwalnia katolików. Prawodawstwo kościelne zobowiązuje do niej także tych, którzy chcą zawrzeć małżeństwo mieszane, w którym jedna ze stron jest ochrzczona, ale przynależy do Kościoła bądź Wspólnoty niemającej pełnej jedności z Kościołem katolickim. Jedynie, gdy wystąpi słuszna racja, udziela się dyspensy od wypełnienia tego obowiązku.
Bibliografia
Adamowicz L., Wybrane problemy prawa małżeńskiego w kontekście emigracji w wielokulturowej Europie, „Roczniki Nauk Prawnych” 19 (2009) nr 2, s. 151–163.
Doyle T. P., Marriage, w: J. A. Coriden, T. J. Green, D. E. Heintschel, The code of canon law. A text and commentary, New York 2000, s. 737–833.
Gajda P., Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Tarnów 2013.
Góralski W., Małżeństwo kanoniczne, Warszawa 2011.
Hervada J., Małżeństwo, w: Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz, red. P. Majer, Kraków 2011, s. 780–873
Jakubiak T., Procedury kanoniczne zmierzające do stwierdzenia stanu wolnego, „Ius Matrimoniale” 24 (2013) nr 18, s. 25–72.
Kodeks kanonów Kościołów wschodnich promulgowany przez papieża Jana Pawła II, Lublin 2002.
Kodeks prawa kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku. Stan prawny na dzień 18 maja 2022 r. Zaktualizowany przekład na język polski, zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Poznań 2022.
Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2000.
Konferencja Episkopatu Polski, Dekret ogólny o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego, „Akta Konferencji Episkopatu Polski” 31 (2019), s. 27–49.
Konferencja Episkopatu Polski, Instrukcja o przygotowaniu do zawarcia małżeństwa w Kościele katolickim, 5.09.1986, w: Dokumenty duszpastersko-liturgiczne Episkopatu Polski 1966–1993, red. C. Krakowiak, L. Adamowicz, Lublin 1994, s. 247–262.
Kongregacja Doktryny Wiary, Matrimonium sacramentum. O małżeństwach mieszanych, 18.03.1966, w: Małżeństwa mieszane, red. Z. J. Kijas, Kraków 2000, s. 97–101.
Krzywda J., Ewolucja zasad i norm dotyczących małżeństw mieszanych w świetle wymogów Kodeksu prawa kanonicznego Kościoła Katolickiego, w: Małżeństwa mieszane, red. Z. J. Kijas, Kraków 2000, s. 75–93.
Nast W., Spojrzenie na małżeństwo mieszane z perspektywy Kościoła ewangelicko-augsburskiego, w: Małżeństwa mieszane, red. Z. J. Kijas, Kraków 2000, s. 49–54.
Pal M., Mixed marriages in the canonical legislation: A brief survey, „Iura Orientalia” 3 (2007), s. 119–139.
Pawluk T., Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. Prawo małżeńskie, t. 3, Olsztyn 1984.
Pontificium Consilium pro Famiglia, Preparazione al sacramento del matrimonio, 13.05.1996, Milano 1996; tekst polski: Przygotowanie do sakramentu małżeństwa, w: W trosce o dobro małżeństwa i rodziny. Dokumenty Papieskiej Rady ds. Rodziny, red. M. Brzeziński, t. 1, Lublin 2010, s. 175–205.
Przekop E., Małżeństwa mieszane, „Biuletyn Ekumeniczny” 18 (1989) nr 2, s. 7–26.
Rozkrut T., Małżeństwo mieszane w pluralistycznym społeczeństwie. Zagadnienia prawno-duszpasterskie, w: Emigracja wyzwaniem duszpasterskim dla Kościoła w Polsce, red. M. Zając, Lublin 2009, s. 111–130.
Saj M., Zawarcie małżeństwa z niewierzącym lub niepraktykującym, w: Kanoniczno-liturgiczne aspekty zawierania małżeństw mieszanych i im podobnych, red. U. Nowicka, Warszawa 2014, s. 23–39.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Wojciech Cabak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
