Metaphysics of practical reason. Autonomy and heteronomy according to Kant and Lévinas

Authors

  • Dominik Rogóż Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.1792

Keywords:

autonomy, heteronomy, ethics, subjectivity, metaphysics, totality, imperative, universality, Kant, Lévinas

Abstract

Relations that define two different projects of ethics – autonomous ethics of Kant and heteronomous ethics of Lévinas – are complex and ambiguous. On one hand, Lévinas includes Kant in the set of transcendental thinkers, who defend strong cognitive subject with his authority to create representations. On the other hand, Lévinas finds in the Critique of practical reason important trace of transcendence, namely the possibility of transcending the finiteness of human existence in the dimension of moral reflection. Indication of the meaning, that is independent from being and goes beyond the boundaries drawn by the senses, is according to Lévinas the proper principle of Kant’s “Copernican revolution.” Kant’s greatest merit doesn’t consist in recognition of the subject as an active element of knowledge or in averting the dispute between empiricism and rationalism. The impact of Kant, that is interpreted by Lévinas, is based on the discovery of the road leading from the finite of scientific knowledge to the infinite of moral cognition. Although it might seem that we are irrevocably locked in the limited circle of theoretical reason, a chance to break the boundaries set by the sensuality appears in the practical reason. The truth about the finiteness of human knowledge is not the last word of Kant. The right message of his philosophy – both critical and positive part – could be formulated in the following way: where strictly scientific knowledge ends, begins moral cognition. Beyond the horizon of the world that we know by sight, vision and touch, opens a field of metaphysical speculation.
These are the threads, both similarities and differences, that differ the ethics of Kant and Lévinas. Kant claims that only “pure practical reason,” that is free from all sensuous experience, guarantees the universality of the moral law. Lévinas however argues, that it is the unique event, the “face to face” encounter with another human being, that sets the first impulse of moral action. According to Kant’s lecture, the relationship with another man is always mediated by the force of the moral imperative, that commands to treat him as an end in itself, never as a mean. The same issue is presented differently by Lévinas, who claims, that the direct experience of the otherness is the condition of an ethical relationship with another human being. In such a specific dispute two competing concepts of ethics are born.

Author Biography

  • Dominik Rogóż, Uniwersytet Jagielloński
    Publicysta, redaktor, doktorant na Wydziale Filozoficznym Uniwer­sytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się problematyką współczesnej etyki i antropologii, w szczególności takimi zagadnieniami, jak odpowiedzialność, sprawiedliwość społeczna i tożsamość osobowa. W pracy badawczej podejmuje również problematykę z pogranicza takich dyscyplin, jak etyka, socjologia i ekonomia. Autor książki pt. Anty­‑Odyseja. Antropologia Emmanuela Lévinasa, Kraków 2012.

References

Basterra G., The subject of freedom: Kant, Lévinas, New York 2015.

Davies P., Sincerity and the end of theodicy: three remarks on Lévinas and Kant, [w:] Cam­bridge companion to Lévinas, eds. S. Critchley, R. Bernasconi, Cambridge 2004, s. 161–187.

Dietzsch S., Immanuel Kant. Biografia, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 2005.

Lévinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. M. Kowalska, Warszawa 2002.

Lévinas E., Inaczej niż być lub ponad istotą, przeł. P. Mrówczyński, Warszawa 2000.

Lévinas E., O Bogu, który nawiedza myśl, przeł. M. Kowalska, Kraków 1994.

Lévinas E., Trudna wolność. Eseje o judaizmie, przeł. A. Kuryś, Gdańsk 1991.

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. M. Wartenberg, Kęty 2001.

Kant I., Krytyka czystego rozumu, przeł. i oprac. R. Ingarden, Kęty 2001.

Kant I., Prolegomena do wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka, przeł. B. Bornstein, Warszawa 2010.

Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, przeł. i oprac. B. Bornstein, Kęty 2002.

Kant I., Uzasadnienie metafizyki moralności, przeł. M. Wartenberg, Kęty 2001.

Kant I., Religia w obrębie samego rozumu, przeł. i oprac. A. Bobko, Kraków 2007.

Kant I., Metafizyka moralności, przeł. E. Nowak, Warszawa 2005.

MacIntyre A., Krótka historia etyki. Filozofia moralności od czasów Homera do XX wieku, przeł. A. Chmielewski, Warszawa 2002.

Malka S., Emmanuel Lévinas. His life and legacy, transl. M. Kigel, S. M. Embree, Pittsburgh 2006.

Migasiński J., Transcendentalizm Lévinasa, „Filo­‑Sofija” 2006 nr 1 (6), s. 21–41.

Ricoeur P., O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, oprac. M. Kowalska, War­szawa 2005.

Rogóż D., Anty­‑Odyseja. Antropologia Emmanuela Lévinasa, Kraków 2012.

Staehler T., Plato and Lévinas: the ambiguous out­‑side of ethics, New York–Abingdon 2010.

Wierzbicka A., Semantyka. Jednostki elementarne i uniwersalne, przeł. A. Głaz, K. Korży, R. Tokarski, Lublin 2010.

Wyschogrod E., Emmanuel Lévinas: the problem of ethical metaphysics, New York 2000.

Downloads

Published

2016-10-10

Issue

Section

Articles

Similar Articles

1-10 of 116

You may also start an advanced similarity search for this article.