Phenomenology of the Other. Paul Ricœur and Emmanuel Lévinas towards the Ontology of Totality

Authors

  • Adriana Warmbier Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.2787

Keywords:

Ricœur, Lévinas, subjectivity, non-intentional phenomenology

Abstract

The aim of this paper is to present Ricœur’s and Lévinas’s approach to the concept of selfhood (French soi) as a response to the dispute over subjectivity which was initiated by the critics of modern tradition of the absolutization of Cartesian cogito. The debate on the notion of selfhood has not been closed yet. The author analyses two different approaches to the problem. One appeals to the Hegelian dialectic, adjusting it to the formula “oneself as another” (discounting that part of the dialectical movement in which Hegel jumps to a vision of absolute knowledge). The other refers to the category of substitution. Both Ricœur and Lévinas point to the Platonic opposition of the notions of “the Same” and “the Other.” Ricœur’s initial claim breaks with the established language of ontology. Moving beyond the circle of sameness-identity towards the dialectic of sameness- and selfhood-identity entails the transformation of the notion of otherness: it is no longer an antonym of “same,” but it is a kind of otherness that is constitutive of selfhood.

Author Biography

  • Adriana Warmbier, Uniwersytet Jagielloński
    Adriana Warmbier – doktor filozofii, pracuje jako adiunkt w Instytucie Filozofii WF UJ, wykłada także na Wydziale Filozoficznym UPJPII. Laureatka wielu stypendiów naukowych, w tym Fellowship Corbridge Trust of Robinson College in the University of Cambridge. Zajmuje się etyką, filozofią współczesną, zwłaszcza filozofią podmiotu, sporem z naturalizmem, fenomenologią i posthumanizmem. Autorka licznych artykułów opublikowanych m.in. w „Ethics in Progress”, „Ruchu Filozoficznym”, „Ethosie”, „Kwartalniku Filozoficznym” oraz „Zarządzaniu Publicznym”. Redaktorka książek: Spór o podmiotowość. Perspektywa interdyscyplinarna (2016), The Idea of Excellence and Human Enhancement. Reconsidering the Debate on Transhumanism in Light of Moral Philosophy and Science (2018).

References

Derrida J., Przemoc i metafizyka, w: J. Derrida, Pismo filozofii, wybór i przedm. B. Banasiak, tłum. K. Matuszewski, P. Pieniążek, Kraków 1992, s. 133–266.

Éthique et responsabilité. Paul Ricœur, téxtes reunis par J. Ch. Aeschlimann, Boudry-Neuchâtel 1994, s. 35–38.

Fenomenologia francuska. Rozpoznania/interpretacje/rozwinięcia, wybór tekstów pod redakcją J. Migasińskiego i I. Lorenc, Warszawa 2006.

Heidegger M., Panowanie podmiotu w nowożytności, w: M. Heidegger, Nietzsche, t. 2, tłum. A. Gniazdowski i in., nauk. oprac. C. Wodziński, Warszawa 1999, s. 135–142.

Lévinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, wstęp B. Skarga, tłum. przejrzał J. Migasiński, Warszawa 1998.

Lévinas E., Czas i to, co inne, tłum. J. Migasiński, Warszawa 1999.

Lévinas E., Inaczej niż być lub ponad istotą, tłum. P. Mrówczyński, Warszawa 2000.

Lévinas E., En découvrant l’existence avec Husserl et Heidegger, Paris 2006.

Lévinas E., Entre nous. Essais sur le penser-à-l’autre, Paris 1991.

Lévinas E., De l’évasion, „Recherches Philosophiques” 5 (1935–1936), s. 373–392.

Lévinas E., Odkrywając egzystencję z Husserlem i Heideggerem, tłum. E. Sowa, tłum. przejrzała M. Kowalska, Warszawa 2008.

Lévinas E., Trudna wolność. Eseje o judaizmie, tłum. A. Kuryś, Gdynia 1991.

Ricœur P., À l’école de la phénoménologie, Paris 2004.

Ricœur P., Autrement. Lecture d’Autrement qu’être ou au-delà de l’essence d’Emmanuel Lévinas, Paris 1997.

Ricœur P., Emmanuel Lévinas, penseur du témoignage, w: P. Ricœur, Lectures, t. 3: Aux frontières de la philosophie, Paris 1994, s. 81–103.

Ricœur P., Heidegger i problem podmiotu, tłum. E. Bieńkowska, „Znak” 1974 nr 240, s. 778–789.

Ricœur P., O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, nauk. oprac. i wstęp M. Kowalska, Warszawa 2003.

Ricœur P., Refleksja dokonana. Autobiografia intelektualna, tłum. P. Bobowska-Nastarzewska, Kęty 2005.

Waldenfels B., L’autre et l’étranger, w: Paul Ricœur. L’herméneutique à l’école de la phénoménologie, présentation de J. Greisch, Paris 1995, s. 327–344.

Waldenfels B., Podstawowe motywy fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa 2009.

Waldenfels B., Topografia obcego. Studia z fenomenologii obcego, tłum. J. Sidorek, Warszawa 2002.

Warmbier A., Spór o pojęcie intersubiektywności. Transcendentalizm etyczny a podmiotowa treść doświadczenia, „Kwartalnik Filozoficzny” 43 (2105) nr 4, s. 45–60.

Warmbier A., Tożsamość, narracja i hermeneutyka siebie. Paula Ricœura filozofia człowieka, Kraków 2018 (Horyzonty Nowoczesności).

Downloads

Published

2019-02-28

Issue

Vol. 24 No. 2 (2018)

Section

Articles

License

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

  1. Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
  2. Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
  3. Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).

Similar Articles

1-10 of 55

You may also start an advanced similarity search for this article.