An Attempt to Analyze the Typology of  Thomas Nagel’s Reasons for Action with Reference to the Category of Archetype

Authors

  • Weronika Wojtanowska Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.2788

Keywords:

archetype, randomness, reasons for action, Thomas Nagel, Alina Motycka, Stanisław Lem

Abstract

The article is an attempt to look at Thomas Nagel’s proposed typology of reasons for action in the light of the theory of archetypes, carried out in order to investigate whether the category of archetype can contribute to a better understanding of particular types of reasons. The article uses the results of research on the meaning of archetypes in philosophy carried out by Alina Motycka, and takes into account the critical remarks against the legitimacy of using the archetype which were put forward by Stanisław Lem. References to the observations of the above philosophers allowed for a balanced position on this issue, which recognizes the usefulness of archetypes to a deeper understanding of human nature but at the same time emphasizes that their normative potential is limited, not only due to their randomness, but also because there is no algorithm which would allow to draw direct conclusions about norms and values on the basis of existing archetypes.

Author Biography

  • Weronika Wojtanowska, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Weronika Wojtanowska – ukończyła filozofię, europeistykę i językoznawstwo. Autorka książki Język kluczem do kultury. Anna Wierzbicka i naturalny metajęzyk semantyczny (Wrocław 2018). Obecnie doktorantka na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.

References

Achmatowa A., Wiersze, Warszawa 1989.

Beauvoir S. de, Druga płeć, przeł. G. Mycielska, M. Leśniewska, Warszawa 2017.

Bielicki M., Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1973.

Greene J., Moral Tribes. Emotion, Reason and the Gap between Them, New York 2013.

Jung C. G., Archetypy i symbole: pisma wybrane, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1993.

Kramer S. N., Historia zaczyna się w Sumerze, przeł. J. Olkiewicz, Warszawa 1961.

Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M. P. Markowski, R. Ryziński, Kraków 2007.

Lem S., Filozofia przypadku. Literatura w świecie empirii, Kraków 1968.

Łyczkowska K., Szarzyńska K., Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1986.

Markowski M. P., Wprowadzenie do pism Julii Kristevej, w: Kristeva J., Czarne słońce. Depresja i melancholia, Kraków 2007.

Miernik A., Domeny wyobraźni: Andersen i Jung, Kraków 2015.

Motycka A., Nauka a nieświadomość: filozofia nauki wobec kontekstu tworzenia, Wrocław 1998.

Motycka A., Filozofia nauki a psychologia obiektywna Junga, w: Spotkania z Jungiem, red. J. Karpowicz, Warszawa 2007, s. 125–141.

Nagel T., The Possibility of Altruism, Princeton 1979.

Nagel T., Widok znikąd, tłum. C. Cieśliński, Warszawa 1997.

Nagel T., Pytania ostateczne, tłum A. Romaniuk, Warszawa 1997.

Nagel T., Secular Philosophy and the Religious Temperament: Essays 2002–2008, Oxford 2009.

Nagel T., Mind and Cosmos: Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature Is Almost Certainly False, New York–Oxford 2012.

Poświatowska H., Wszystkie wiersze, Kraków 2015.

Pyka M., Działanie, moralność, podmiotowość: wokół myśli Thomasa Nagela, Kraków 2016.

Waal F. de, Małpy i filozofowie. Skąd pochodzi moralność?, tłum. B. Brożek, M. Furman, Kraków 2013.

Waal F. de, Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych, tłum. K. Kornas, Kraków 2014.

Wiedza a intuicja, red. A. Motycka, Warszawa 2008.

Wiedza a wartości, red. A. Motycka, Warszawa 2001.

Żychlińska J., Przełamując (?) stereotyp – krótki szkic o roli i pozycji społecznej kobiety w pradziejach na przykładzie kultury łużyckiej, w: Kądziel – kołyska – łoże, red. A. Głowacka-Penczyńska, K. Grysińska, M. Opioła-Cegiełka, Bydgoszcz 2017.

Downloads

Published

2019-02-28

Issue

Section

Articles