Agathological implications of the paradox of the “fight of transcendentals” in Hans Urs von Balthasar and Józef Tischner

Authors

  • Lech Wołowski Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.3434

Keywords:

transcendentals, agathology, primacy of good, Balthasar, Tischner

Abstract

In this article, we consider the problem of the equivalence of transcendentals: beauty, truth and good, in the perspective of two great thinkers of the twentieth century: H. U. von Balthasar and J. Tischner. Based on the confrontation of their reflections, we introduce the concept of the paradox of the “strugle of transcendentals” and we analyze the philosophical positions they occupy in this matter. The obtained research results, concerning all transcendentals, are then concretized on the agathological ground, where the similarities and differences in views of both authors are apparent. A common ground for Balthasar and Tischner consists in the recognition of good as a fundamental transcendentale in the development of (theo)dramatic reflection. The basic difference is revealed in their perception of the relation of good to other transcendentals. Tischner is in favor of the absolute primacy of good among all transcendentals, while Balthasar admits only a relative primacy in this case. In the final section of the work we indicate some shortcomings of both approaches and we propose a soteriological-anthropological example illustrating the validity of tischnerian approach.

Author Biography

  • Lech Wołowski, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

    ks. dr Lech Wołowski – pracownik dydaktyczno-naukowy Instytutu Dogmatyki Wydziału Teologii Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. W 2017 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie zatytułowaną: La grazia e la libertà nel dramma dell’uomo bisognoso della salvezza in H. U. von Balthasar e J. Tischner. Oprócz zagadnień z zakresu teologii dogmatycznej do jego zainteresowań należy twórczość J. Tischnera, zwłaszcza agatologia i zagadnienia dramatu oraz pogranicze teologiczno-filozoficzne myśli H. U. von Balthasara.

References

Balthasar H. U. von, Herrlichkeit. Eine theologische Ästhetik, Bd. 1–3, Einsiedeln 1961–1969 (Chwała. Estetyka teologiczna, t. 1–3, tłum. E Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2007–2013).

Balthasar H. U. von, Theodramatik, Bd. 1–4, Einsiedeln 1973–1983 (Teodramatyka, t. 1–2, tłum. M. Mijalska, M. Rodkiewicz, W. Szymona, Kraków 2005–2006).

Balthasar H. U. von, Theologik, Bd. 1–3, Einsiedeln 1985–1987 (Teologika, t. 1–3, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2004–2005).

Balthasar H. U. von, Epilog, Einsiedeln 1987 (Epilog, tłum. J. Zychowicz, Kraków 2010).

Balthasar H. U. von, Zu seinem Werk, Einsiedeln 2000 (O moim dziele, tłum. M. Urban, Kraków 2004).

Balthasar H. U. von, Theologie und Heiligkeit, w: Verbum Caro. Skizzen zur Theologie, Bd. 1, Einsiedeln 1990, s. 195–225.

Baranowska M., Piękno płaszczem dobra. Od Plotyna do Stróżewskiego i Tischnera, „Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein” – Fenomen dobra 2015 nr 13/14, s. 66–80.

Bobko A., Myślenie wobec zła, Kraków–Rzeszów 2007.

Kiełbasa J., Pierwsze i najpowszechniejsze: jedność, prawda, dobro i inne transcendentalia w metafizyce św. Tomasza z Akwinu, „Przegląd Tomistyczny” 19 (2013), s. 251–280.

O’Donnell J., Klucz do teologii Hansa Ursa von Balthasara, Kraków 2005.

Saint-Pierre M., Beauté, bonté, vérité, chez Hans Urs von Balthasar, Paris 1998.

La teologia del XX secolo: un bilancio, t. 1: Prospettive storiche, a cura di G. Canobbio, P. Coda, Roma 2003.

Tischner J., Filozofia dramatu, Kraków 2012.

Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 2011.

Tischner J., Filozofia człowieka dla duszpasterzy i artystów, Kraków 1991.

Downloads

Published

2019-11-15

Issue

Section

Articles

Similar Articles

1-10 of 70

You may also start an advanced similarity search for this article.