Mozarabs and Iberian experience of boundary

Authors

  • Piotr Roszak Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.15633/ps.634

Keywords:

mozarabs, hispanic liturgy, eucology, multiculturalism

Abstract

Mozarabs who defended their Christian identity in exceptional circumstances, historical and cultural after 711 (the year of Arab invasion to the Iberian Peninsula) may become an interesting contribution to the contemporary debate on multiculturalism and its weaknesses. In many of the euchological texts the Spanish liturgy an excellent picture of the struggle for identity. The author of the article analyzed one of the Hispanic mass called Pro tribulatis emphasizes the need to care for own consciousness. Intersubjectivity making by the liturgy understood as an exchange, commercium, and reliance on tradition understood as a creative continuation, transfer, became the foundation of attitudes of mozarabic Christians. Based on the background of historical reflection, the article intend to rethink the difficulties observed in contemporary Spain, influenced by the “new secularism”. Model of multiculturalism, is for many thinkers no longer sufficient and requires a strong correction.

Author Biography

  • Piotr Roszak, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

    Piotr Roszak – doktor hab. teologii; adiunkt w Zakładzie Teologii Fundamentalnej i Religiologii Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu; profesor stowarzyszony teologii dogmatycznej Uniwersytetu Nawarry w Pampelunie (Hiszpania); red. naczelny czasopisma „Scientia et Fides” oraz redaktor serii wydawniczej „Scholastica Thoruniensia”, w której zamieszczane są tłumaczenia komentarzy biblijnych średniowiecznych autorów.

References

Alarcón E., Sepulcrum Iacobi, [w:] Camino de Santiago – nie tylko droga. Historia i współczesność Szlaku św. Jakuba w Polsce, red. P. Roszak, Toruń 20122, s. 87–102.

Barkai R., Cristianos y musulmanes en España medieval (El enemigo en el espejo), Madrid 1984.

Boné É., Bóg, niepotrzebna hipoteza?, przekł. W. Szymona, Kraków 2004.

Brague R., Il futuro dell’Occidente, Milan 1998.

Catlos B. A., The victors and the vanquished: Christians and Muslims of Catalonia and Aragon 1050–1300, Cambridge 2004.

Diaz M., Los mozárabes. Una minoría combativa, [w:] C. Aillet, M. Penelas, P. Roisse, ¿Existe una identidad mozárabe? Historia, lengua y cultura de los cristianos de al-Ándalus (siglos IX–XII), Madrid 2008, s. 1–8.

Doubleday S. R.; Coleman D., In the light of medieval Spain: Islam, the West, and the relevance of the past, New York 2008.

Doyle D., The promise of Christian humanism: Thomas Aquinas on hope, New York 2011.

Fernández del Riesgo M., El papel del cristianismo en la configuración de la identidad europea ante el reto de la secularización y del multiculturalismo, „Ciencia Tomista” 3 (2011), s. 599–628.

Fuchs B., Exotic nation: maurophilia and the construction of early modern Spain, Philadelphia

Gallego M. A., The languages of medieval Iberia and their religious dimension, „Medieval Encounters” 1 (2003), s. 107–139.

García Gomez-Heras J. M., Un paseo por el laberinto. Sobre política y religión en el diálogo entre civilizaciones, Madrid 2008.

Gesché A., Przeznaczenie, przeł. A. Kuryś, Poznań 2006.

Gómez I., Nota en torno a los „Orígenes del culto de Santiago en España”, „Hispania Sacra” 7 (1954), s. 487–490.

Granice i ograniczenia. O doświadczeniu granic i ich przekraczaniu, red. M. Szulakiewicz, Toruń 2009.

Gutierez E. L., Los Mártires de Córdoba y la política anticristiana contemporánea en Oriente, „Revista de Estudios Árabes” 15 (1994), s. 453–462.

Hitchcock R., Mozarabs in medieval and early modern Spain: identities and influences, Burlington 2008.

López Gómez M., The Mozarabs: worthy bearers of Islamic culture, [w:] S. K, Jayyusi, The legacy of Muslim Spain, Leiden 1992, s. 171–175.

Lopez J. M., La educación intercultural como ejercicio de educación en valores, „Estudios Sobre Educación” 10 (2006), s. 9–36.

Makki M. A., El islam frente a las minorias cristianas, [w:] Actas de la I Jornada de Cultura Islamica „Al-Andalus, ocho siglos de la historia”, Toledo 23–26 de abril de 1987, Madrid 1989, s. 43–50.

Milbank J., Multiculturalismo en Gren Bretaña: el caso del reciente debate sobre la sharia, [w:] J. Prades, M. Oriol, Los retos del multiculturalismo. En el origen de la diversidad, Madrid 2009, s. 247–266.

Nédoncelle M., La reciprocidad de las conciencias: ensayo sobre la naturaleza de la persona, Madrid 1997.

Peñarroja L., Cristianos bajo el Islam: los mozárabes hasta la Reconquista de Valencia, Madrid 1993.

Pinell J., Pons J., La estructura de la misa en rito hispánico, herencia de la tradición universal y de su propia historia, „Notitiae” 267 (1988), s. 471–727.

Raley H., The spirit of Spain, Houston 2001.

Ratzinger J., Bóg i świat. Wiara i życie w dzisiejszych czasach. Z kardynałem Josephem Ratzingerem – Benedyktem XVI rozmawia Peter Seewald, przekł. G. Sowinski, Kraków 2005.

Reygadas L., Distinción y reciprocidad. Notas para una antropología de la equidad, „Nueva Antropología: Revista de Ciencias Sociales” 69 (2008), s. 9–31.

Roszak P., Mozarabowie – niespokojna mniejszość. Liturgia mozarabska jako projekt duchowości czasów „bycia w mniejszości” w kontekście „Brewiarza Gotyckiego”, „Teologia i Człowiek” 13 (2009), s. 79–98.

Sánchez Cañizares J., Non possumus. Refleksje o współczesnej sytuacji moralnej w Hiszpanii, [w:] Dysputy Nawarryjskie w Toruniu, red. P. Roszak, Toruń 2010, s. 25–40.

Schulz H., Alter Wein in neuen Schlauchen oder der Siegezug des Trivialen. Zur Kritik des sogenannten Neuen Atheismus, „Theologische Literaturzeitung” 135 (2010), s. 1–20.

Scola A., Una nueva laicidad, Madrid 2007.

Soldevila V., El logos de la accíon: la reciprocidad de las conciencias: breve estudio de la dinámica de la acción en Maurice Nédoncelle, [w:] L. Granados, J. J. Pérez Sorba, Il logos dell’agape. Amore e ragione come principi dell’agire, Cantagalli 2008, s. 401–408.

Śnieżyński K., Pamięć w myśleniu religijnym. Kultura wspominania, zapominania i nadziei, „Analecta Cracoviensia” 42 (2010), s. 87–112.

Varghese R. A., The „New Atheism”: a critical appraisal of Dawnikns, Dennett, Wolpert, Harris and Stenger, [w:] A. Flew, There is a God. How the world’s most notorious atheist changed his mind, San Francisco 2007, s. 161–183.

Downloads

Published

2014-04-01

Issue

Vol. 18 No. 2 (2014): Zbawcze cierpienie

Section

Articles

License

Authors who publish with this journal agree to the following terms:

  1. Authors retain the copyright and full publishing rights without restrictions, and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
  2. Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
  3. Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).