Ikonografia tarnowskich drzwi Bronisława Chromego w kontekście ideologicznych sporów wokół martyrologii wojennej
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.714Słowa kluczowe:
Bronisław Chromy, kościół św. Maksymiliana w Tarnowie, drzwi brązoweAbstrakt
W 1984 roku powstały drzwi brązowe do kościoła św. Maksymiliana w Tarnowie wykonane przez krakowskiego rzeźbiarza Bronisława Chromego. Artysta nazwał swoje dzieło „Pomnikiem Męczeństwa Narodów” i połączył w tworzącym je cyklu płaskorzeźb wątek martyrologiczny, który ukazuje mechanizm działania niemieckich obozów śmierci, z przedstawieniem św. Maksymiliana, jego pobytu w Auschwitz, heroicznej śmierci i ostatecznego triumfu, głoszonej przez niego idei miłości. Praca Chromego wpisuje się tym samym w nurt polemiki ideologicznej pomiędzy państwem komunistycznym i Kościołem w kwestii jego roli i postawy chrześcijan w czasie drugiej wojny światowej. Treść i forma przedstawień na Drzwiach Tarnowskich wpisuje się też w krąg dzieł Chromego ukazujących kształtowanie się mistycznej postawy artysty.
Bibliografia
Chromy B., Kamień i marzenie – autobiografia, Kraków 2005.
Dobraczyński J., Skąpiec Boży. Rzecz o o. Maksymilianie Maria Kolbe, Niepokalanów 1946.
Dyczewski L., Święty Maksymilian Maria Kolbe, w: Polscy święci, III, Warszawa 1984.
Gurgul S., Tarnowskie Drzwi Spiżowe – Pomnik Męczeństwa Narodów, „Maksymilian” 1984 nr 3 (36).
Iliński P., Błogosławiony Maksymilian Maria Kolbe: na tle epoki, Warszawa 1975.
Jonas H., Idea Boga po Auschwitz, Kraków 2003.
Knapiński R., Święty Maksymilian Kolbe, w: Święci według mistrzów, red. E. Olczak, Warszawa 2009.
Kornecki M., Kościoły diecezji tarnowskiej, „Rocznik Diecezji Tarnowskiej”.
Kowalczyk I., Historia w polskiej sztuce współczesnej, w: Nowe zjawiska w sztuce polskiej po 2000, red. G. Borkowski i in., Warszawa 2005.
Leo A., Tarnowskie kościoły, Tarnów 2005.
Madeyski J., Bronisław Chromy, Kraków 2008.
Pietrzykowska A., Region tarnowski w okresie okupacji hitlerowskiej – polityka okupanta i ruch oporu, Warszawa-Kraków 1984.
Piper F., Eksterminacja, w: Oświęcim. Hitlerowski obóz masowej zagłady, red. W. Michalak, Warszawa 1977.
Podlejski Z., Do nieba przez aklamację, Kraków 2011.
Ryba G., Na granicy rzeczywistości. Mistyk, droga poznania mistycznego i artysta współczesny, w: Fides ex visu. Okiem mistyka, red. A. Kramiszewska, Lublin 2012.
Ryba G., Oświęcimskie drzwi z brązu. Przyczynek do ikonografii św. Maksymiliana Kolbe, w: Limen expectationis. Księga ku czci śp. ks. prof. dr. hab. Zdzisława Klisia, red. J. Urban, A. Witko, Kraków 2012.
Tischner J., Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.
Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2002, Warszawa 2003.
Żaryn J., Historia Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:
- Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
- Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
- Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.
