The linguistic shape of The Decalogue and Pater Noster in the poetic work of Wincenty Byrski from Kozy
DOI:
https://doi.org/10.15633/tes.08408Keywords:
Wincenty Byrski, Pater Noster, The Decalogue, paraphrase, artistic languageAbstract
The purpose of the article is a linguistic-stylistic analysis of literary versions of two texts which are part of the so-called canon of central prayers: The Decalogue and Pater Noster. The author of poetic paraphrases of these prayers is Wincenty Byrski – an unknown writer from Podbeskidzie, who created his work at the turn of the 19th and 20th centuries. The conducted analyses demonstrate to what extent the author remained faithful to the canonic shape of both texts as for the range of linguistic means of expression, as well as what kind of innovation he introduced in the area of inflection, syntax, and – above all – lexis and phraseology.
References
Bajerowa I., Swoistość języka religijnego i niektóre problemy jego skuteczności, „Łódzkie Studia Teologiczne” 1994, nr 3, s. 11–17.
Breza E., Polszczyzna „Ojcze nasz” i „Zdrowaś Maryjo”, „Język Polski” 1991, nr 52, s. 2–9.
Choroszy J.A., Ojcze nasz – nasz. Przekłady, parafrazy i inne literackie opracowania Modlitwy Pańskiej, t. 1–2, Wrocław 2008.
Długosz-Kurczabowa K., Ojcze nasz – analiza filologiczna [w:] K. Długosz-Kurczabowa, Szkice z dziejów języka religijnego, Warszawa 2007, s. 207–214.
Gorzelana J., Właściwości językowo-stylistyczne poezji religijnej Franciszka Karpińskiego, Zielona Góra 2006.
Katechizm Kościoła katolickiego, Poznań 2002.
Komornicka A., Biblia a sztuka przekładu i interpretacji. Modlitwa Pańska [w:] Biblia a kultura Europy, t. 1, M. Kamińska, E. Małek (red.), Łódź 1992, s. 29–38.
Koziara S., Modlitwa Pańska (Mt 6, 9–13). Tekst tradycyjny a współczesnej przekłady biblijne na język polski, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” 2011, nr 6, s. 66–81.
Kucała M., Archaizmy językowe w modlitwach codziennych [w:] M. Kucała, Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice, Kraków 2000, s. 423–442.
Lisowski T., Przekład a kontekst kulturowy. Greckie αρτος w Modlitwie Pańskiej po koreańsku [w:] Język religijny dawniej i dziś 3, P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Poznań 2007, s. 401–407.
Makuchowska M., Modlitwa jako gatunek języka religijnego, Opole 1998.
Nitsch K., Rozbiór językowy „Ojczenasza”, Kraków 1920.
Olma M., Wokół języka poetyckiego Wincentego Byrskiego. Studia ze stylistyki i lingwistyki kulturowej, Kraków 2021.
Ożóg Z., Modlitwa w poezji współczesnej, Rzeszów 2007.
Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, t. 2, S. Koziara, W. Przyczyna (red.), Tarnów 2009.
Reichan J., Polskie gwarowe Ojczenasze i Zdrowaśki [w:] Tekst sakralny. Tekst inspirowany liturgią, G. Habrajska (red.), Łódź 1997, s. 295–301.
Sieradzka-Baziur B., Między błogosławieństwem a przekleństwem. Zagadnienia języka religijnego w twórczości Jana Kasprowicza, Kraków 2006.
Szczerbowski T., Kulturowe uwarunkowania przekładu biblijnego, „Stylistyka” 2002, nr 11, s. 450–452.
Urbańczyk S., Glosy do Modlitwy Pańskiej i Pozdrowienia Anielskiego, „Język Polski” 1991, nr 71, s. 9–17.
Wierzbicka A., Modlitwa Pańska, „Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein” 2008, nr 3, s. 59–97.
Wojtak M., Czy można mówić o stylu człowieczej rozmowy z Panem Bogiem? [w:] Człowiek – dzieło – sacrum, S. Gajda, H.J. Sobeczko (red.), Opole 1998, s. 309–311.
Wojtak M., Modlitwa ustalona – podstawowe wyznaczniki gatunku [w:] W zwierciadle języka i kultury, J. Adamowski, S. Niebrzegowska (red.), Lublin 1999, s. 129–137.
Zaborski A., Jak przekazać przykazania i inne teksty biblijne? [w:] Oriental Languages in Translation, no. 2, B. Podolak, A. Zaborski, G. Zając (eds.), Cracow 2005, s. 133–136.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors publish under the Attribution-NonCommercial-NoDerivs 2.0 Generic (CC BY-NC-ND 2.0) license. In this case, authors have a range of rights, including:• The right to share or reuse their article in the same ways permitted to third parties under
• They can "copy and redistribute the material in any medium or format for any purpose, but not commercially. The licensor cannot revoke these freedoms as long as you follow the license terms."
• Authors retain patent, trademark, and other intellectual property rights (including research data).
• Authors receive proper attribution and credit for the published work.
