Obraz świata zakładany w pytaniach filozoficznych – na przykładzie fenomenologii (Ingarden) i tomizmu egzystencjalnego (Krąpiec)

Autor

  • Piotr Duchliński Akademia Ignatianum w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.1908

Słowa kluczowe:

filozofia, fenomenologia, tomizm egzystencjalny, pytanie, obraz świata, metodologia filozofii

Abstrakt

W artykule przedstawiono, w jaki sposób za pomocą analizy pytań oraz udzielanych na nie odpowiedzi można dokonać eksplikacji zakładanego przez filozofów obrazów świata. Problem ten przedyskutowano na przykładzie tomistów i fenomenologów. Analiza pytań oraz udzielanych odpowiedzi pokazała, że za każdym sformułowanym pytaniem kryje się inny obraz świata, który decyduje o tym, jakie pytania się stawia w punkcie wyjścia teorii oraz jakich udziela się odpowiedzi. Wszystkie pytania i odpowiedzi są zawsze zrelatywizowane do określonego obrazu świata, który filozof przyjmuje, kierując się różnymi racjami: metodologicznymi, aksjologicznymi czy też społecznopsychologicznymi. W przypadku fenomenologów mamy do czynienia z platońskim obrazem świata, zaś w przypadku tomistów z obrazem arystotelesowskim.

Biogram autora

  • Piotr Duchliński - Akademia Ignatianum w Krakowie
    Od 2008 roku Wy­kła­dowca na Wydziale Filozoficznym Aka­demii Ignatianum w Krakowie. Od 2009 na Studiach Podyplomowych na Wydziale Filo­zoficznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Od 2014 roku Prodziekan Wydziału Filozoficznego Aka­demii Ignatianum w Krakowie. Zajmuje się metafilozofią (zwłaszcza dyskusjami między różnymi szkołami metafilozoficznymi), ­teorią poznania, tomizmem egzystencjalnym, fenomenologią, etyką ogólną i aksjologią, zwłaszcza fenomenologiczną, nurtami filozofii polskiej w XX wieku.

Bibliografia

Brożek A., Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2007.

Corteh E., Metaphisics, english ed. by J. Doncell, London 1963.

Coreth E., W kwestii uzasadnienia metafizyki, tłum. S. Blandzi, M. Poręba, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2 (1993) nr 2, s. 139–145.

Heller M., Filozofia jest przygodą człowieka będącego w drodze, [w:] Rozmowy o filozofii, red. M. Heller M. Bagiński, A. Zieliński, Lublin 1996.

Herbut J., Metoda transcendentalna w metafizyce, Opole 1987.

Ingarden R., O pytaniach esencjalnych, [w:] Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa 1972.

Kiereś H., Fenomenologia, http://www.ptta.pl/pef/pdf/f/fenomenologia.pdf (14.09.2016).

Krąpiec M. A., Filozofia co wyjaśnia?, Lublin 1999.

Krokos J., Pytanie a poznanie w początkach filozofii, „Roczniki Filozoficzne” 50 (2002) nr 1, s. 361–382.

Krokos J., Pytanie w filozofii Tomasza z Akwinu, „Studia Philosophiae Christianae” 38 (2002) nr 1, s. 5–18.

Muck O., The transcendental method, transl. W. D. Seidensticker, New York 1968.

Oko D., W poszukiwaniu pewności. Próba transcendentalnego ugruntowania metafizyki w filozofiach Emericha Coretha i Bernarda Lonergana, Kraków 2010.

Rosiak M., Spór o substancjalizm. Studia z ontologii Ingardena i metafizyki Whiteheada, Łódź 2003.

Stępień A. B., O metodzie teorii poznania. Rozważania wstępne, Lublin 1996.

Wolsza K., Rola doświadczenia transcendentalnego w poznaniu filozoficznym, Opole 1999.

Życiński J., Status przedmiotów idealnych a implikacje filozoficzne współczesnej fizyki, [w:] W kręgu filozofii Romana Ingardena, red. A. Węgrzecki, W. Stróżewski, Warszawa–Kraków 1995, s. 108–109.

Pobrania

Opublikowane

2017-01-01

Numer

Tom 22 Nr 2 (2016)

Dział

Artykuły

Licencja

Autorzy publikujący w czasopiśmie udzielają jego wydawcy zgody o następującej treści:

  1. Autor zachowuje autorskie prawa majątkowe do utworu, a jednocześnie udziela wydawcy czasopisma zgody na jego pierwszą publikację w wersji drukowanej i wersji online na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe oraz zgody na wykonywanie opracowań, w tym przekładów.
  2. Autor ma możliwość udzielania zgody niewyłącznej na opublikowanie utworu w wersji, która ukazała się w czasopiśmie  (np. zamieszczenia go w repozytorium instytucjonalnym lub opublikowania w książce), wraz z informacją o jego pierwszej publikacji w czasopiśmie.
  3. Autor może umieścić swój utwór online (np. w repozytorium instytucjonalnym lub na swojej stronie internetowej) jeszcze przed zgłoszeniem utworu do czasopisma.