Gogacz – Judycki. Two conceptions of human individuality

Authors

  • Bożena Listkowska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

DOI:

https://doi.org/10.15633/lie.796

Keywords:

dualism, human, individuality, Thomism, phenomenology

Abstract

The aim of this article is to present the two concepts of human individuality that have arisen in the modern Polish philosophy of Mieczysław Gogacz and Stanisław Judycki. It is an attempt to look at the problem from two different philosophical perspectives: Thomistic metaphysics and phenomenological epistemology. The metaphysical approach is the searching for an answer to the question about human individuality in their ontic structure, whereas the phenomenological approach focuses on the analysis of a direct experience. Gogacz indicates the potential intellect (passive) subjected in a substantial form (soul), as the reason for individuality. Judycki maintains that this reason is the concept of God, who creates the soul of every human being as radically different from all other human souls, unique. The theories presented develop from a different way of understanding the human being. Gogacz’s theory has a substantial character and refers to the same concept of the human as Aristotle, Boethius and St. Thomas Aquinas. Judycki’s concept is a relational approach, modified by elements of substantialist philosophy. He refers to the relational approach of Plato, Saint Augustine and Descartes as well as the substantialist theories of Aristotle and St. Thomas Aquinas. Thomistic and phenomenological approaches to individuality introduce fundamentally different and essential substance to philosophy concerning human beings.

Author Biography

  • Bożena Listkowska, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Doktor nauk humanistycznych w zakresie filozofii; adiunkt w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Przedmiot zainteresowań badawczych: współczesna filozofia polska, w szczególności antropologia filozoficzna i metafizyka.

References

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa 2009.

Augustyn, O Trójcy Świętej, tłum. M. Stokowska, Kraków 1996.

Boecjusz, O pocieszeniu, jakie daje filozofia, tłum. G. Kurylewicz i M. Antczak, Kęty 2006.

Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii, tłum. M. i K. Ajdukiewiczowie, Kraków 1948.

Gogacz M., Elementarz metafizyki, Warszawa 1998.

Gogacz M., Istnieć i poznawać, Warszawa 1976.

Gogacz M., Osoba jako byt jednostkowy, „Studia Philosophiae Christianae” 20 (1984) nr 2, s. 197–220.

Gogacz M., Prawdziwy świat człowieka, „Studia Pchilosophiae Christianae” 19 (1983) nr 1, s. 43–51.

Gogacz M., Wokół problemu osoby, Warszawa 1974.

Gogacz M., Wprowadzenie do etyki chronienia osób, Warszawa 1998.

Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, tłum. D. Gierulanka, Warszawa 1975.

Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. 1–2, Warszawa 1960–1961.

Judycki S., Bóg i inne osoby. Próba z zakresu teologii filozoficznej, Poznań 2010.

Judycki S., Świadomość i pamięć. Uzasadnienie dualizmu antropologicznego, Lublin 2004.

Kijewska A., Filozof i jego muzy. Antropologia Boecjusza – jej źródła i recepcja, Kęty 2011.

Krąpiec M. A., Zagadnienie jednostkowienia bytów materialnych, „Roczniki Filozoficzne” 1958 t. 6 z. 1, s. 97–148.

Stępień A. B., Wprowadzenie do metafizyki, Kraków 1964.

Swieżawski S., Centralne zagadnienie tomistycznej nauki o duszy (Commensuratio animae ad hoc corpus), „Przegląd Filozoficzny” 44 (1948) z. 1/2/3, s. 131–191.

Tomasz z Akwinu, Traktat o człowieku. Suma teologii 1,75–89, tłum. i oprac. S. Swieżawski, Kęty 1998.

Wojtyła K., „Osoba i czyn” oraz inne studia antropologiczne, Lublin 2000.

Ziemiński I., Życie wieczne. Przyczynek do eschatologii filozoficznej, Kraków–Poznań 2013.

Judycki S., „Dusza – ciało”: kilka podstawowych kwestii, http://www.kul.pl/materialy-do-pobrania,art_19301.html (02.04.2014).

Judycki S., Samoświadomość i unikalność osób ludzkich, http://www.kul.pl/materialy-do-pobrania,art_19301.html (02.04.2014).

Judycki S., Istnienie i natura duszy ludzkiej, http://www.kul.pl/materialy-do-pobrania,art_19301.html (02.04.2014).

Thomas Aquinas, Contra Gentiles. On the Truth of the Catholic Faith, Book Two: Creation, translated by James F. Anderson, New York, 1955–57, http://dhspriory.org/thomas/ContraGentiles2.htm#81 (02.04.2014).

Downloads

Published

2014-12-10

Issue

Section

Articles