Religijne motywy w filozofii Platona
DOI:
https://doi.org/10.15633/tst.39101Słowa kluczowe:
Platon, religia, filozoficzny sposób życia, kulty misteryjne, teologiaAbstrakt
W niniejszym artykule analizuję religijne aspekty filozofii Platona, które stanowią niesłusznie pomijany, a niezwykle ważny motyw platonizmu. Rozpoczynam od wskazania celu, jaki Platon przypisywał filozofii w ogóle; następnie pokazuję, jak wpisywał się on w styl życia jego współobywateli; badam obecność religijnych elementów w jego filozofii (język, wierzenia); analizuję jego pogląd na rolę religii w polis oraz jej filozoficzną formę, której fundamentem była kosmologia.
Bibliografia
Antropologia śmierci. Myśl francuska, przeł. S. Cichowicz, J. M. Godzimirski, Warszawa 1993.
Apulejusz z Madaury, Metamorfozy albo złoty osioł, przeł. E. Jędrkiewicz, Wrocław 2005.
Arnim H. von, Stoicorum Veterum Fragmenta, t. 3, Lipsk 1903–1905.
Arystoteles, Fizyka, w: Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. K. Leśniak, Warszawa 1990, s. 23–204.
Arystoteles, Metafizyka, w: Dzieła wszystkie, t. 2, przeł. K. Leśniak, Warszawa 1990, s. 602–857.
Burkert W., Greek Religion, Cambridge (Massachusetts) 1985.
Burkert W., Starożytne kulty misteryjne, przeł. K. Bielawski, Bydgoszcz 2001. Des Places É., Platon et la langue mystères, w: É. Des Places, Études platoniciennes 1929–1979, Leiden 1981, s. 83–98.
Diels H., Kranz W., Die Fragmente der Vorsokratiker, Berlin 1951–1952.
Dixsaut M., Le naturel philosophe: essai sur les Dialogues de Platon, Paris 1985.
Dodds E. R., Grecy i irracjonalność, przeł. J. Partyka, Kraków 2002.
Gigon O., Główne problemy filozofii starożytnej, przeł. P. Domański, Warszawa 1996.
Guthrie W. K. C., A History of Greek Philosophy, t. 4: Plato: The man and his dialogues. Earlier period Cambridge 1975.
Guthrie W. K. C., A History of Greek Philosophy, t. 5: The later Plato and the Academy, Cambridge 1978.
Jaeger W., Paideia, przeł. M. Plezia, H. Bednarek, Warszawa 2001.
Justyn, Apologia. Dialog z Żydem Tryfonem, przeł. A. Lisiecki, Poznań 1926.
Kern O., Orficorum fragmenta, Berlin 1922.
Laín Entralgo P., The therapy of the word in classical antiquity, New Haven 1970.
Liryka starożytnej Grecji, oprac. J. Danielewicz, Wrocław 1984.
Marek Aureliusz, Rozmyślania, przeł. M. Reiter, Warszawa 1988.
Morgan M. L., Plato and Greek Religion, w: The Cambridge Companion to Plato, ed. R. Kraut, Cambridge 1995, s. 227–247.
Paczkowski P., Filozoficzne modele życia w klasycznym antyku, Rzeszów 2005.
Paczkowski P., Filozofia antyczna wobec problemu śmierci, „Przegląd Religioznawczy” (2013) nr 3, s. 3–19.
Platon, Fedon, w: Platon, Dialogi, t. 1, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999, s. 627–714.
Platon, Fajdros, w: Platon, Dialogi, t. 2, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999, s. 109–186.
Platon, Listy, przeł. M. Maykowska, Warszawa 1987.
Platon, Lizys, w: Platon, Dialogi, t. 1, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999, s. 91–122.
Platon, Prawa, przeł. M. Maykowska, Warszawa 1997.
Platon, Teajtet, w: Platon, Dialogi, t. 2, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999, s. 329–429.
Platon, Uczta, w: Platon, Dialogi, t. 2, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999, s. 31–105.
Platona „Państwo”, przeł. W. Witwicki, Warszawa 1990.
Platonis opera quae extant omnia edidit Henricus Stephanus, t. 1–3, Genevae 1578.
Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 2, przeł. E. I. Zieliński, Lublin 1996.
Ross W. D., Aritotelis fragmenta selecta, Oxford 1955.
Santas G., Plato and Freud. Two Theories of Love, Oxford 1998.
Scully V., The Earth, the Temple, and the Gods: Greek Sacred Architecture, New Haven 1979.
Szczerba W., Śmierć i nie-śmiertelność w mitologii greckiej. Podstawy filozoficznej koncepcji apokatastazy duszy, „Theologica Wratislaviensia” 3 (2008), s. 103–118.
Świerszcz P., Jedność wielości. Świat, człowiek, państwo w refleksji nurtu orficko-pitagorejskiego, Katowice 2008.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Twórca oświadcza, że służą mu prawa autorskie do utworu i że nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób.
Twórca zezwala Uniwersytetowi Papieskiemu Jana Pawła II w Krakowie na nieodpłatne, niewyłączne i nieograniczone w czasie korzystanie z utworu, to jest:
- utrwalanie i zwielokrotnianie: wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
- obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono (wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym);
- włączenie utworu w skład utworu zbiorowego;
- udzielanie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie udostępnia utwór na Platformie Czasopism należącej do uczelni, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu pod następującymi warunkami:
- zostanie podany autor i tytuł utworu,
- zostanie podane miejsce publikacji (tytuł czasopisma i adres internetowy do oryginalnie opublikowanego utworu).
